افشين رفيعي، كارشناس ارشد مكانيك تاسيسات و بازرس شركت ملي گاز ايران در گفتوگو با خبرنگار «جام جم آنلاين» بر اين باور است كه افزايش آمار فوت شدگان مرگ خاموش با اضافه شدن حجم تقاضاهاي انشعاب گاز در سراسر كشور، رابطه مستقيم دارد.
"دلايل بسيار زيادي را مي توان عنوان كرد كه چرا اين آمارهاي نگران كننده افزايش يافته اما به اعتقاد من، تعداد بالاي درخواست هاي شهروندان براي دستيابي به انشعاب هاي گاز در افزايش آمار فوتي هاي مسموميت، بسيار موثر بوده است. در طي دو سال اخير شاهد افزايش 50 درصدي تقاضا براي استفاده از خط لوله گاز شهري بوديم و احتمال مسمويت نيز با افزايش آمار مشتركان گاز بي ارتباط نيست."
وي با اشاره به تاثير كم كاري سازمان نظام مهندسي كشور در بالا رفتن آمار مسمويت شهروندان، عنوان كرد: از سال 88 به بعد، وقتي حجم تقاضاها براي انشعاب گاز افزايش يافت، مهندسان ناظر در سازمان نظام مهندسي كشور، به يكباره با حجم عظيمي از پرونده هاي نظارت نشده مواجه شدند. هر چه قدر تعداد تقاضاها در طي اين سال ها افزايش مي يافت، كار مهندسان اين سازمان هم سخت تر ، سريع تر و بي دقت تر از قبل مي شد.
"در حقيقت، يكي از اصلي ترين دلايل بالارفتن آمارهاي مسمويت با گاز مونوكسيدكربن، كاهش سطح نظارت سازمان نظام مهندسي كشور در كنترل انشعابات گاز منازل است. فشار زياد كار مهندسان ناظر و افزايش تقاضاها، يكي از مسببان اصلي اين وضعيت است."
رفيعي نظارت هاي اصولي بر روندگازكشي منازل در سال هاي قبل از 1382 را بسيار ناگوارتر از امروز دانست و خاطر نشان كرد: تا قبل از سال 1382، شركت ملي گاز، همراه با شركت هاي خصوصي لوله كشي گاز، مسوول انتقال انرژي به منازل بودند. در آن دوره، نظارت ها بسيار فاجعه بار بود؛ به گونه اي كه در آن مقطع زماني هر فردي به راحتي مي توانست يك شركت لوله كشي گاز تاسيس كند!
"از سال 82 به بعد كه نظارت بر لوله كشي گاز منازل به سازمان نظام مهندسي كشور واگذار شد، در سال هاي اوليه به دليل محكم كاري و نظارت اصولي تر اين سازمان ، ابتدا شاهد كاهش مرگ و مير شهروندان بر اثر مسموميت با گاز بوديم اما بعد از چند سال، گويا سازمان نظام مهندسي به ورطه ركود و خستگي افتاد و به اهمال و كوتاهي گرفتار شد."
به اعتقاد اين كارشناس، افزايش تقاضاي انشعاب گاز و اهمال سازمان نظام مهندسي، دو دليل عمده در بالا رفتن آمارهاي مرگ خاموش در دو سال اخير است.
اين بازرس شركت ملي گاز ايران پيش بيني مي كند كه در ماه ها و سال هاي آينده، به دليل ثابت ماندن تقاضا، آمار مسمويت با گاز افزايش نيابد و در سطح فعلي ثابت بماند.
"بسيار بعيد است كه در سال هاي بعد، فوتي هاي اين گونه مسمويت ها افزايش يابد، چون ديگر روند تقاضا هاي شهروندان براي استفاده از گاز شهري كم شده است. حالا ديگر شاهد هستيم كه مثلا در اكثر مناطق استان تهران، لوله كشي گاز انجام شده است و در حال حاضر، تعداد خانه هاي مجهز به گاز شهري با دوسال قبل، اصلا قابل مقايسه نيست."
وي در پايان، استفاده از "سيستم نشت ياب گاز" را بهترين شيوه براي ايمني منازل در برابر گاز خطرناك مونوكسيدكربن دانست و اظهار داشت: سيستم هاي نشت ياب گازي كه در حال حاضر در بازارهاي ايران وجود دارد، اين توان را دارد كه چهار نوع گاز بسيار سمي را تشخيص دهد و قيمت اين دستگاه ها هم براي استفاده در منازل از 50 هزار تومان بيشتر نيست.
"به دليل آن كه مونوكسيدكربن، گازي كاملا بي بو و بي رنگ است و همچنين ساختمان هاي كشور نيز از نظر ايمني به هيچ وجه در سطح استانداردهاي جهاني نيستند، معتقدم كه براي مصون ماندن از مرگ خاموش، هيچ راه تضميني جز استفاده از سيستم هاي نشت ياب گاز وجود ندارد."
بديهي است كه با قدم نهادن هر تكنولوژي به ساحت زندگي انسان ها، ابتدا بايد فرهنگ بهره گيري از آن فناوري براي همگان تشريح شود؛ زيرا در غير اين صورت، فناوري كه قرار بوده در خدمت بشر باشد و امورات او را تسهيل كند، ناخودآگاه طومار حيات استفاده كننده از تكنولوژي را در هم مي پيچد.
به بيان ديگر، افزايش اين نوع مرگ و ميرها نشان مي دهد كه سازمان هاي فرهنگ ساز در كشور و رسانه هاي ما نيز نتوانسته اند نقش اطلاع رساني خود را در اين راستا به خوبي ايفا كنند.
علاوه بر آن، چاپ و اعطاي يك بروشور آموزشي ساده به هر متقاضي انشعاب گاز در كشور ، آنچنان هزينه اي ندارد كه به خاطر آن حاضر شويم با جان يك انسان بازي كنيم.
بدون ترديد، نظارت نظام مند و اصولي تر مهندساني كه در اين حوزه، فعاليتي خطير را براي دفع خطرات احتمالي عهده دار شده اند، از جمله وظايف اصلي و انساني سازمان نظام مهندسي است.
البته «جام جم آنلاين» ضمن محفوظ دانستن حقوق سازمان هاي نامبرده براي بيان نظرات خود، جهت دريافت پاسخ هاي "سازمان نظام مهندسي" ، " شركت ملي گاز" و هر نهادي كه به نوعي به موضوع مرگ خاموش شهروندان ايراني ارتباط دارد، اعلام آمادگي مي كند.