به گزارش روز دوشنبه ایران اکونومیست، روابط عمومی جهاد دانشگاهی به مناسبت چهل و دومین سالگرد تشکیل این نهاد درباره آخرین وضعیت طرح‌های فناورانه و نوآورانه جهاددانشگاهی با تعدادی از پژوهشگران و صاحب نظران گفت‌وگویی انجام داده است.
دکتر پوپک افتخاری یزدی دانش‌آموخته رشته علوم تشریحی از دانشگاه تربیت مدرس و از پژوهشگران پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی است که از پروژه‌های فناورانه در دست اجرای وی می‌توان به تولید محیط شستشوی گامت و کیت‌های انجماد-ذوب تخمک و جنین برای مراکز درمان ناباروری و مراکز دانشگاهی-تحقیقاتی اشاره کرد.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه این پروژه با ضرورت خودکفایی در زمینه تولید محیط‌های کشت مورد نیاز در کشور و تأمین با کیفیت مواد مورد نیاز در این بخش از حوزه پزشکی آغاز شد، گفت: در اصل با توجه به تجربه ۳۰ ساله پژوهشگاه رویان در امر درمان ناباروری و تأمین برخی مایحتاج خود بدون خرید از شرکت‌های معتبر خارجی، قصد بر این بود که این تجربه ارزشمند در اختیار سایر مراکز قرار گیرد.
دکتر افتخاری ادامه داد: در حال حاضر این پروژه به قدم‌های آخر نزدیک شده و تا چندی دیگر مجوز تولید محصولات توسط اداره تجهیزات در اختیار شرکت خریدار دانش فنی (شرکت سل تک فارمد) قرار خواهد گرفت و تولید انبوه شروع خواهد شد. هم اکنون از تولیدات مرحله scale up در پژوهشگاه رویان و چند مرکز مورد اعتماد استفاده شده و رضایت خاطر کامل استفاده‌کنندگان جلب شده است.
این پژوهشگر با اشاره به همکاری خود در بخش کارفرمایی تولید کاتتر انتقال جنین رادا (RADA) به کارفرمایی شرکت بهراد رویش رویان گفت: این پروژه به‌منظور تولید داخلی کاتتر انتقال جنین (بدون رقیب داخلی تاکنون) در سال ۱۳۸۸ کلید خورد. تمام مشاوره‌های لازم برای طراحی و تولید این محصول به شرکت داده شد. سپس کلیه آزمون‌های لازم برای بررسی صحت ساخت، استریل و غیر سمی بودن برای جنین موش و اسپرم انسان انجام شد.
وی تصریح کرد: به استناد این آزمون‌ها شرکت بهراد توانست در اسفندماه سال 1399 مجوز تولید را از اداره تجهیزات کسب کند. پس از آن طی یک پروپوزال کاملاً علمی و با یک قرارداد همکاری، پژوهشگاه رویان زمینه بررسی کار آزمایی بالینی با مسئولیت بنده را بر روی این محصول فراهم کرد که هم اکنون در حال اجراست و این کاتتر در حال حاضر در بازار ایران به فروش می‌رسد.
دکتر افتخاری در ادامه گفت که بررسی و زمینه دست‌یابی به تولید انبوه سایر محصولاتی که در آزمایشگاه جنین‌شناسی پژوهشگاه رویان استفاده می‌شود و تولید آزمایشگاه است در حال انجام است که این محصولات شامل چند محیط کشت خاص، میکروپیپت های لازم برای لقاح آزمایشگاهی، ابزار گرم نگهدارنده لوله‌ها و پتری دیش‌های آزمایشگاهی و همکاری در تولید کاتتر IUI است.
پژوهشگر پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی مهم‌ترین مشکل بر سر راه یک ایده تا اجرا را نبودن آموزش صحیح یا مفقود بودن حلقه اتصال علم به صنعت دانست و افزود: هنگامی‌که در نقش مشاور برای یک شرکت کارفرمایی فعالیت می‌کنم ایده بسیار سریع شکل‌گرفته و به محصول می‌رسد اما زمانی که ایده خودم را می‌خواهم به سرانجام برسانم با وجود یک SF قوی، جریان امور بسیار کند است.
وی ادامه داد: مشخص نبودن موقعیت مالکیت فکری در پژوهشگاه بسیار سردرگم کننده و مأیوس کننده است. عدم تخصیص گرنت ها و هزینه‌ها به مسئول طرح و به گردش در آمدن اعتبار در دهلیزهای بسیار طولانی اتوماسیون‌ها صرفاً باعث هدر رفت وقت، انرژی و انگیزه است.
دکتر افتخاری افزود: برخی قوانین دست و پا گیر مانند سخت پرداخت کردن حق‌الزحمه به همکاران طرح‌ها فقط به دلیل اینکه آن‌ها کارمند سازمان هستند و برای ساعات حضور حقوق می‌گیرند، باعث می‌شود مسئولان طرح‌ها بهره‌وری افراد را در نظر نگیرند و ترجیح به جذب نیروی جدید داشته باشند. در همین راستا قانون تمام‌وقت نکردن پرسنل از سوی جهاددانشگاهی هم مزید بر علت شده و انگیزه را بین کارکنان به حداقل می‌رساند. روشن نبودن نقش جهاددانشگاهی در عرصه فناوری کشور و ناشناس بودن علی‌رغم قدم‌های بزرگی که برداشته، باعث می‌شود صاحبان ایده ظرفیت کامل خود را در راه تحقق آن‌ها به کار نبرند و برخی در نیمه راه منصرف شوند.
وی با تاکید بر اینکه جهاددانشگاهی با ظرفیت بی‌نظیر خود ابتدا باید هویت خود را در کشور بشناساند، گفت: این امر از طریق حضور پر رنگ در صنعت و بازنگری خط مشی سازمانی قابل انجام است. اگر قرار است جهاددانشگاهی در راستای تولید قدم بردارد پس مراکز و سازمان‌هایی که در داخل این نهاد موازی قدم بر می‌دارند باید اصلاح شود.
دکتر افتخاری با بیان اینکه شاید بتوان از ظرفیت دانشگاهی جهاددانشگاهی برای ایجاد و تدریس شاخه‌هایی از علم که حلقه اتصال دانشگاه و صنعت باشد، استفاده کرد، ادامه داد: تشکیل اتاق فکر از اعضایی که فارغ از خط فکری اما وطن دوست، صاحب اندیشه‌های نو، افق دید گسترده و باز، قابلیت شناسایی نیازهای کشور در طولانی مدت، قابلیت مانور فکری برای نیازهای فوری و هدایت صحیح این نهاد ضروری برای ایران عزیز باشند، به رفع مشکلات کمک می‌کند.
