مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با ایران اکونومیست، گفت: هر چند همراستا شدن سیارات موضوعی برای انجام مطالعات علمی نیست، ولی از نگاه نجومی پدیدهای چشمنواز و زیبا است.
وی با اشاره به پدیده "همترازی پنج سیاره سامانه خورشیدی" اظهار کرد: تقریبا پس از ۲۰ سال همراهی این چنینی سیارات، در افق صبحگاهی بامداد روز جمعه ۳ تیر ماه ۱۴۰۱ مجددا شاهد مقارنه بزرگ سیارات منظومه خورشیدی خواهیم بود.
عتیقی خاطر نشان کرد: پنج سیاره "تیر (عطارد)، "ناهید" (زهره)، "بهرام (مریخ)، "مشتری" (برجیس) و "کیوان" (زحل) که همگی با چشم غیرمسلح به صورت اجرام نقطهای و ستاره مانندی، قابل مشاهده هستند و از درون تلسکوپ بسیار زیبا دیده میشوند، در پگاه این روز (۳ تیرماه) از افق شرق تا جنوب آسمان در یک خط قرار میگیرند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطر نشان کرد: جالب اینجاست که سیارات "اورانوس" و "نپتون" نیز که از مرز بینایی انسان فراتر هستند، در این صبحگاه در جمع سیارات مورد اشاره حضور دارند و میتوان گفت ۷ سیاره خانواده خورشید از روی زمین به عنوان هشتمین سیاره این خانواده، در بامداد ۳ تیرماه امسال در یک راستا قرار می گیرند.
وی اضافه کرد: ضمن آن که "ماه" نیز به صورت هلال صبحگاهی در این بزم آسمانی خانوادگی حضور خواهد داشت و بین سیارات "ناهید" و "بهرام" بر جلوه باشکوه این همنشینی میافزاید.
عتیقی با اشاره به وضعیت "پلوتو" در این بزم بامدادی، توضیح داد: سیاره کوتوله "پلوتو" که زمانی در رده سیارات بوده و امروزه به عنوان "سیاره کوتوله" شناخته میشود، نیز در این بامدادان در آسمان صبحگاهی حضور دارد، هر چند که رصد این جرم آسمانی با تلسکوپهای قدرتمند آماتوری امکان پذیر است. پس همه چیز مهیاست که به استقبال یک جشن بزرگ آسمانی بروید.
وی افزود: کافی است سحرخیز باشید و از یک ساعت قبل از طلوع مهر تابان که این اجرام همگی طلوع کردهاند و در افق بامدادی حاضر هستند، در مکانی که افق شرقی آن باز باشد، همراه با نسیم لذت بخش صبحگاهی به تماشای این پدیده نادر و جذاب بپردازید.
عتیقی اضافه کرد: برای یافتن این اجرام، به جز شناخت فردی از سیارات، رنگ آنها و جایگاه هر سیاره در آسمان، برنامههای نجومی در تلفن همراه میتواند به یافتن این اجرام در آسمان به شما کمک کند.
این فعال حوزه نجوم آماتوری، برنامههایی همچون Star Walk ۲،Sky Tonight و دهها برنامه نجومی را از جمله برنامههای کاربردی بدین منظور برای انواع تلفنهای همراه ذکر کرد.
عتیقی آخرین باری که این سیارات تقریبا در یک محدوده کوچک از آسمان گرد هم آمدند را در بامداد روز پنجشنبه، ۲۹ فروردین سال ۱۳۸۱ ذکر کرد و گفت: البته باز هم آن همنشینی سیارات، کیفیت همراستایی امسال را نداشت؛ چرا که سیاره "تیر" به خورشید نزدیک و غیر قابل رصد بوده است و مقارنه آذر ۱۳۸۳ نیز حتی با کیفیت امسال نبوده است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گردهمایی بعدی این سیارات را ۱۸ سال بعد و در شامگاه روز شنبه ۱۸ شهریور سال ۱۴۱۹ عنوان کرد و ادامه داد: در غروب اولین روز ماه رمضان در آن سال این مقارنه رخ خواهد داد.
وی اظهار کرد: جالب است که در شامگاه آن روز نیز، هلال ماه اجتماع سیارات منظومه خورشیدی را همراهی میکند؛ ضمن آنکه باز هم سیاره کوتوله "پلوتو"، در آن زمان در این اجتماع سیارات قرار خواهد داشت، هر چند که در آن زمان در سمت دیگر آسمان است؛ ولی همچون امسال که تقریبا سیارات به ترتیب فاصله از خورشید، در یک اجتماع بزرگ قرار گرفتهاند، در آن زمان چنین شرایطی نخواهد بود.
عتیقی با بیان اینکه بر این اساس علاقهمندان و به ویژه عکاسان نجومی فرصت پیش آمده در سال جاری را در تلفیق با مناظر طبیعی و بناهای تاریخی از دست ندهند؛ بر ثبت این رخداد نجومی تاکید کرد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران به برخی از گفتههای اشتباه در زمینه خطرناک بودن پدیده مقارنه ۵ سیاره در بامداد روز ۳ تیرماه! توضیح داد: بر خلاف بیان برخی اخبار غیرعلمی و ناموثق، چنین پدیدههایی برای انسان و کره زمین خطرناک نیست و اینگونه ادعاها مردود شناخته میشود.
به گفته وی بر اساس این باور نادرست، از آنجایی که سیارات در یک طرف زمین قرار میگیرند، چه بسا اثرات جزر و مدی ایجاد کنند که برای ساکنان کره کوچک خاکی ما خطرناک باشد، در حالی که این اثر ناچیز حتی بر روی فضاپیماها به اندازهای جزئی است که در حد یک اتم شاید اثرگذار باشد و ما نمیتوانیم این اثر بسیار ناچیز را خطرناک تلقی کنیم.