تداوم ارز ۴۲۰۰ تومانی یعنی تخصیص یارانه به مردم کشورهای همسایه

«عطا بهرامی» در گفت‌وگو با ایران اکونومیست در مورد سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی، اظهار داشت: سرانجام جنگیدند با تورم (قیمت کالاها) از مسیر ارز پاشی به خسارت ختم خواهد شد؛ یعنی می‌خواهید با تزریق و ارز پاشی یک‌صد میلیارد دلار جلوی تورم را بگیرید، ولی تورم رکورد هفتاد ساله را می‌زند؛ می‌خواهید با سرکوب قیمتی چند کالا جلوی تورم را بگیرید، اما مجبور خواهید شد به کل منطقه و همسایه یارانه (روغن، آرد و ماکارونی) بدهید.

ارز ۴۲۰۰ تومانی یعنی دادن یارانه به مردم کشورهای همسایه

وی با بیان اینکه مصرف کالاهایی که ارز ترجیحی گرفتند، چند برابر شده است، افزود: مصرف کشور حدود یک و نیم میلیون تن روغن بود اما از زمانی که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی اجرایی شد به بیش از دو و نیم میلیون تن رسیده که این قاچاق معکوس است. با این سیاست به مردم کشورهای منطقه مثل پاکستان یارانه می‌دهیم.

این کارشناس اقتصادی گفت: هرگونه کمک کردن به مردم باید از یک مسیر مشخصی انجام شود؛ مسیر این است که قیمت‌ها را به هم نزنیم و بازار را خراب نکنیم، در مقابل یارانه مستقیم به افرادی مورد هدف اختصاص پیدا کند.

۴۵۰ هزار تومانی یارانه بهار هر ایرانی کجا رفت؟

بهرامی ادامه داد: دولت در سه ماه نخست امسال چهار میلیارد دلار ارز ترجیحی اختصاص داد؛ اگر می‌خواست این مبلغ را بین ۶۰ میلیون نفر به‌صورت مستقیم توزیع کند به هر نفر ۴۵۰ هزار تومان می‌رسید، یعنی یک خانواده چهارنفری حدود یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافت می‌کرد که با آن می‌توانستند چند کیلو گوشت، ۲۰ کیلو گوشت مرغ و... خریداری کنند، درحالی‌که همین الان اکثر مردم توانایی چنین کاری را ندارند.

وی با تاکید بر اینکه تداوم سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی حتی یک روز هم اشتباه است، گفت: همان‌طور که معاون اول رئیس‌جمهور گفت این ارز به کانون به فساد تبدیل شده است و از این سیاست خیری به مردم نمی‌رسد که بخواهیم آن را ادامه دهیم و باید این سیاست اصلاح شود.

باید مانند تمام دنیا به مردم یارانه مستقیم داده شود

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: باید مانند تمام دنیا به مردم یارانه مستقیم داده شود. متأسفانه موضوع یارانه‌ها در کشور، ادبیاتی پیدا کرد به‌طوری که طیف‌ها و افرادی که دنبال تسویه حساب سیاسی هستند، به آن می‌تازند؛ درحالی‌که کل دنیا در زمان بحران کرونا، یارانه مستقیم به‌حساب مردم واریز می‌کردند و بانک‌های مرکزی هم هزاران میلیارد دلار در اختصاص‌های بزرگ چاپ کردند و بین مردم توزیع کردند.

بهرامی اضافه کرد: در اقتصادهای دنیا، کشورها هیچ‌وقت به قیمت‌ها دست نمی‌زنند که مثلاً کالایی با قیمتی به دست مردم برسد. هرجایی بازار را دستکاری کنید، دومینویی آغاز خواهد شد که نمی‌توان جلوی آن را گرفت.

این کارشناس اقتصادی افزود: وقتی بخواهید بازار را با دستکاری قیمت‌ها کنترل کنید، قاچاق، رانت و رشوه زیاد خواهد شد، به‌طوری که امروز  می‌بینید نهادهای امنیتی کشور که کارشان پاسداشت مرزهاست، مسئول رصد مرغ، گوشت و ماکارونی در بازارهای منطقه شدند.

۱۰۰ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی معادل بودجه چند سال است؟

وی ادامه داد: متأسفانه سال ۱۳۵۸ نظام ارز چند نرخی ایجاد شد و ذینفعان این سیاست تا سال ۸۱ نگذاشتند، حذف شود که در این سال ارز تک‌نرخی شد. در سال ۹۰ دوباره برای یک سال سیاست چند نرخی احیا شد، اما دولت سریع اصلاح کرد اما از سال ۹۷ تا امروز دوباره شاهد آن هستیم و به‌قدری رانت توزیع‌شده که از آن دل نمی‌کَنند.

بهرامی تاکید کرد: ۱۰۰ میلیارد دلار ارز داده‌شده ۴۲۰۰ تومانی (۲۵۰۰ هزار میلیارد تومان) معادل بودجه چند سال کشور است؟ این رانت را توزیع کردیم که چه اتفاقی رخ داد؟ پولی که داده‌شده تا قیمت مرغ به‌جای ۴۵ هزار تومان، ۳۵ هزار تومان بشود اما با تورم کمرشکن ۴۵ درصدی که تحمیل کرد و رهایی قیمت ارز، چند برابر آن را از جیب مردم برداشته شد.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: امروز ورودی ارزی کشور بیش از ۱۰ برابر شده، ولی بازار ارز همچنان نابسامان است و افرادی که از ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند، بازار ارز را دستکاری می‌کنند.

دولت ارز ترجیحی را حذف نخواهد کرد، بلکه می‌خواهد محل تزریق را تغییر دهد

وی اظهار داشت: تا زمانی که سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود داشته باشد، نه بازار ارز و نه بازارهای دیگر آرام نخواهد شد و با این سیاست تورم زیر ۳۵ درصد نخواهد آمد. اگر این ارز حذف شود، تورم کاهش می‌باید و بعد باید به سراغ اصلاح نظام بانکی برویم. درمجموع نباید نگران عواقب حذف ارز ترجیحی باشیم زیرا عواقب ماندگاری آن خیلی بیشتر از نبودن آن است.

بهرامی در مورد برنامه دولت برای ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: دولت می‌خواهد این سیاست را اصلاح کند. دولت ارز را حذف نکرده و نخواهد کرد، بلکه می‌خواهد محل تزریق را تغییر دهد. می‌گوید به‌جای اینکه از هلیکوپتر به پایین پرت کنم و به هر کسی که رسید، بردارد که اسمش فقراست، می‌گوید به خود محلی اصابت نهایی می‌دهم که برود از بازار خرید کند. با این کار بازار را به هم نمی‌زنم.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: امروز اخباری از قاچاق کالاهایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گیرند را می‌بینیم. دولت این موضوع حذف نکرده است و می‌خواهد به‌جای اینکه کورکورانه توزیع کند به  مورد هدف بدهد. بانک اطلاعاتی قابل قبولی داریم هرچند که ایراداتی دارد، اما خروجی همین برنامه دولت خیلی بیشتر از توزیع ارز ۴۲۰۰ تومانی است و سفره مردم رنگین‌تر خواهد شد.