مراسم رونمایی از پوستر و نشان چهلمین جشنواره تئاتر فجر ظهر روز شنبه دوم بهمن با حضور محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی، حسین مسافرآستانه دبیر جشنواره، اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره همچون هوشنگ توکلی، مریم معترف، محمدحسین ناصربخت، رضا بصیرت رئیس انجمن هنرهای نمایشی برگزار شد.
قادر آشنا در ابتدای این مراسم در صحبت کوتاهی گفت: هر آنچه تا کنون در جشنواره اتفاق افتاده همان چیزی است که توسط شورای سیاستگذاری به تصویب رسیده است. برخلاف دوره‌های گذشته که شاید نظرات اعضای شورا در عمل اجرایی نمی‌شد اما در دوره چهلم شورا، سیاست‌های کلی جشنواره را تدوین کرد و دوستان دبیرخانه، همان مصوبات را به کار بسته و اجرایی کردند.
دبیر چهلمین جشنواره تئاتر فجر با بیان اینکه روال بررسی آثار در این دوره بسیار متفاوت با دوره‌های گذشته بود که شاید همین تغییر با مقداری مقاومت هم روبه‌رو شود اما در ادامه پذیرفته خواهد شد، تشریح کرد: هم ثبت‌نام گروه‌ها و هم انتخاب آثار از طریق تلویزیون تئاتر ایران، کار بدیعی بود که در این دوره از جشنواره اتفاق افتاد و شک و گمانی که در دوره‌های گذشته پیرامون بررسی و انتخاب آثار وجود داشت در این دوره به صفر رسید چون اعضای هیات انتخاب را کسی نمی‌شناخت و ۱۵ نفر آنها از سراسر کشور بودند. امیدوارم این روند در دوره‌های بعدی ادامه داشته باشد. چون اتفاق تازه‌ای است که تردیدها را در انتخاب آثار کاهش داده و میزان و نوع شرکت هنرمندان از سراسر کشور را تسهیل خواهد کرد.
برخلاف دوره‌های گذشته که نگاه جشنواره اغلب به کشورهای غربی و اروپایی بود، در این دوره، توجه به کشورهای منطقه را مدنظر قرار دادیم. چراکه ارتباطات فرهنگی و ایجاد همدلی و دوستی بین کشورهای منطقه هدف اصلی این رویداد است؛ امسال هم مهمان ویژه جشنواره با توجه به روابط کلان بین‌المللی و سیاست‌های کشور، تاجیکستان خواهد بود
مسافرآستانه با اشاره به اینکه مراسم افتتاحیه جشنواره در این دوره قرار است در جایی غیر از پایتخت یعنی در یزد برگزار شود، ادامه داد: خروجی جشنواره در دوره‌های قبلی هرگز به رویت سایر استان‌ها نمی‌رسید. اما برگزاری افتتاحیه به اضافه برپایی تعدادی از اجرای خیابانی و صحنه‌ای در یزد، اولین گام در تغییر این رویکرد است. این ظرفیت در جشنواره وجود دارد که به شرط همت مسئولان استان‌ها، بتواند به صورت هم‌زمان در شهرهای دیگر هم برگزار شود تا گستردگی فعالیت هنرمندان تئاتر کشور، بیش از این دیده شود و از این طریق، جشنواره بتواند سنگینی این همه تقاضا را بهتر پاسخ‌گو باشد.
وی با اشاره به همکاری بسیار خوب و تنگاتنگ انجمن هنرهای نمایشی با جشنواره، یادآور شد: «محدودیت سالن‌ها شاید اجازه تماشای همه آثار را به صورت زنده ندهد اما تلویزیون تئاتر ایران این فرصت را به صورت آنلاین برای همه مخاطبان فراهم می‌کند.»
دبیر این دوره از جشنواره همچنین با اشاره به جنبه بین‌المللی جشنواره تصریح کرد: برخلاف دوره‌های گذشته که نگاه جشنواره اغلب به کشورهای غربی و اروپایی بود، در این دوره، توجه به کشورهای منطقه را مدنظر قرار دادیم. چراکه ارتباطات فرهنگی و ایجاد همدلی و دوستی بین کشورهای منطقه هدف اصلی این رویداد است؛ امسال هم مهمان ویژه جشنواره با توجه به روابط کلان بین‌المللی و سیاست‌های کشور، تاجیکستان خواهد بود.
مسافرآستانه ادامه داد: این کار البته به معنای نادیده گرفتن کلی کشورهای دیگر نیست. نوع مراوده ما با کشورهای اروپایی و منطقه شکل دیگری است؛ قبلاً صفر تا صد هزینه میزبانی از گروه‌ها را ما تامین می‌کردیم اما در این دوره بخش مهمی از هزینه حضور گروه‌ها در جشنواره به عهده کشور مهمان است. چراکه معتقدیم اهمیت جشنواره به قدری رسیده که در دوره چهلم، حضور در این رویداد افتخاری برای گروه‌های خارجی باشد. برای همین بخشی از هزینه‌های حضور در جشنواره فجر، به صورت مشارکتی تامین می‌شود. جشنواره تئاتر فجر باید به جایی برسد که حضور در آن، یک افتخار فرهنگی برای کشورهای دیگر تلقی شود و برای حضور آنها هزینه‌ای نپردازیم.
هوشنگ توکلی از اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره چهلم هم در صحبت کوتاهی یادآور شد: شانس خیلی خوبی بود سال گذشته که با مسافرآستانه آشنا شدیم؛ من پارسال نگران برپایی جشنواره بودم، چون با شرایطی گنگ برگزار می‌شد اما بعد از اتمام آن، شخصا به حضور ایشان رفتم تا قدردانی کنم. خوشبختانه امسال هم تاکنون با حضور ایشان اتفاقات خوبی رخ داده است. امیدوارم امسال هم با توجه به شرایط موجود، جشنواره به شکل باشکوهی برگزار شود و بتوانیم دستاوردهای آن را تحلیل کنیم تا به نگاهی جهانی برای آن برسیم.
محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در ادامه این مراسم، با تشکر از برگزارکنندگان و دست‌اندرکاران جشنواره تئاتر فجر، گفت: می‌دانم که در این ایام، برگزار کردن جشنواره کار سختی است. چون هم سال تغییر دولت است و هم وقتی التهابات سیاسی وارد حوزه فرهنگ می‌شود، موجی درست می‌کند که کار را برای برپایی یک رویداد فرهنگی و هنری دشوار می‌کند. برای همین از آقایان حسین مسافرآستانه و قادر آشنا و اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره تشکر می‌کنم که لطف کردند و چراغ تئاتر را روشن نگاه داشتند. چراکه جمعی جوان در کشور عشق‌شان برپایی جشنواره و حضور در آن است.
سالاری با بیان اینکه برگزاری افتتاحیه جشنواره در یزد، کار ارزشمندی است گفت: من سال‌ها به این فکر می‌کردم که چطور می‌شود استان‌ها را در فجر مشارکت داد چون حیف بود از طوفانِ جوش و خروش جشنواره در تهران نسیمی به شهرهای دیگر نرسد. اما این کار به تنهایی کافی نیست؛ می‌توان تدبیری اندیشید تا یکی از جوایز گروه‌های شرکت‌کننده اعطای امتیاز و فرصتی برای اجرای تئاترشان در استان یا استان‌های دیگر با تامین هزینه‌شان از سوی دولت باشد تا این جریان تئاتر در سراسر کشور شکل بگیرد.
معاون هنری وزیر ارشاد یادآور شد: همه گروه‌ها تلاش دارند تا در فجر دیده شوند؛ بنابراین سطح فجر را باید در این حد که همه خواستار حضور در جشنواره باشند. از شما می‌خواهم کاری کنیم که سطح فجر را پایین نیاوریم و قله بودن آن را تا جای ممکن حفظ کنیم تا جوان‌ها برای حضور در آن تلاش کنند و از کشورهای دیگر تقاضای حضور در آن را داشته باشند.
سالاری با تاکید بر تبادلات فرهنگی با کشوره‌های منطقه گفت: کشورهای همسایه و مسلمان چشم‌شان به ماست که برای آنها هم تولید فرهنگی داشته باشیم و فقط به خودمان فکر نکنیم. عراق، لبنان، پاکستان و یمن به ما نگاه می‌کنند که آثار فرهنگی تولید شده در ایران را اجرا و ارائه کنند. بنابراین برای پاسخ به این نیاز، باید در یکسری کارها به اعطای این امتیاز هم فکر کنیم که گروه‌ها و آثار برگزیده با تامین هزینه و امکانات از سوی دولت، بتوانند کارشان را در کشورهای همسایه اجرا کنند؛ چون این عطش در کشورهای منطقه وجود دارد.
وی با آرزوی برپایی جشنواره‌ای باشکوه در دوره چهلم، تصریح کرد: جشنواره فجر نه برای وزارت ارشاد است نه کسی دیگر؛ این رویداد متعلق به همه هنرمندان جمهوری اسلامی ایران است و با رفتن و آمدن دولت‌های مختلف، این جریان باید باقی بماند.
مهدی دوایی مدیر هنری جشنواره و طراح پوستر و نشان این دوره هم توضیح داد: «خط» مهم‌ترین عنصر هنر تجسمی ماست و برای همین اصرار داشتم برخلاف روال معمول شده این سال‌ها، این خط توسط استاد احمد زیرک از اساتید هنر خوشنویسی نوشته شود.
دوایی درباره مفهوم کلی آیکون‌های به کار رفته در پوستر هم توضیح داد: روشن نگه داشتن چراغ تئاتر در دو سال کرونایی، نمادی از چهل سالگی با چراغ عقل و پختگی و مفهوم فجر که با نور دلالت پیدا کرده سه عنصری بوده که تلاش کردم در نماد طراحی شده برای جشنواره بروز داشته باشد. ضمن اینکه آقای هوشنگ توکلی هم در کار تصویرسازی بسیار کمک کردند.
در پایان این مراسم از پوستر و نشان چهلمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر رونمایی و توسط حاضران به یادگار امضا شد.
