هرچند مهلتی تا پایان زمانبندی وعده داده شده توسط رئیس بانک مرکزی جهت اتصال خودپرداز به سامانه صیاد توسط شبکه بانکی باقی نمانده، اما تاکنون تنها یک بانک این اتصال را برقرار کرده است. این نشان می دهد زیرساخت‌های لازم توسط بانک مرکزی فراهم است و شبکه بانکی باید سریعتر عمل کند. از ابتدای امسال، بانک ها موظف به اجرای کامل قانون جدید چک شده اند. این قانون در سال ۱۳۹۷، توسط مجلس شورای اسلامی به منظور بهبود فضای کسب و کار و معاملات به وسیله چک، کاهش صدور چک بلامحل و همچنین کاهش نسبت چک های برگشتی به مبادله شده تصویب شد.
تاثیر چشمگیر قانون جدید چک بر معاملات
مطابق آمار بانک مرکزی، از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان آبان ماه، ۵۵.۲ میلیون فقره چک به ارزش ۱۶۶۱.۲ هزار میلیارد تومان مبادله شده که تعداد چک‌های برگشتی نیز در این بازه زمانی برابر با ۵.۱۳ میلیون فقره به ارزش ۲۰۷.۹ هزار میلیارد تومان بوده است.
از این رو، در هشت ماهی که از سال ۱۴۰۰ می‌گذرد، نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشتی به مبادله شده به ترتیب برابر با ۹.۳ درصد و ۱۲.۵ درصد است. این در حالی است که قبل از اجرای قانون جدید چک و در سال ۱۳۹۶، نسبت تعداد و ارزش چک¬های برگشتی به مبادله¬شده به ترتیب برابر با ۱۵ و ۲۱ درصد بوده است.
الزام به ثبت و تائید، مهمترین تکلیف اجراشده قانون جدید چک
یکی از مهمترین تکالیف قانون جدید چک که توسط کاربران چک و شبکه بانکی از ابتدای امسال عملیاتی شده شامل الزامی شدن ثبت و تائید چک در سامانه صیاد بانک مرکزی است که تاثیر بسزایی در کاهش چک های برگشتی داشته است.
مطابق این تکلیف، همه کاربران چک موظفند تا اطلاعات خواسته شده روی برگه چک های جدید بنفش رنگ از جمله نام گیرنده، مبلغ و تاریخ سررسید چک را علاوه بر لاشه کاغذی، در سامانه صیاد نیز ثبت کنند؛ چرا که در غیر اینصورت چک های ثبت نشده در سامانه صیاد توسط شبکه بانکی کارسازی نخواهند شد. از این رو بانک ها موظف شدند تا راه های دسترسی کاربران چک به سامانه صیاد را مهیا و تسهیل کنند.
روش‌های ثبت وتائید چک در سامانه صیاد
یکی از راه‌های دسترسی کاربران چک به سامانه صیاد بانک مرکزی، مراجعه حضوری به شعب بانکی جهت ثبت و تائید چک توسط متصدیان بانک است. این راهکار هر چند در ابتدا لازم و ضروری بود، اما با سختی‌هایی نیز همراه است؛ چرا که هر بار مراجعه به شعب بانکی جهت ثبت و تائید چک امری زمان‌بر و وقتگیر است.
از دیگر راه‌های دسترسی به سامانه صیاد، استفاده از اپلیکیشن‌های تجاری و موبایل بانک‌ها است. هر چند این روش در دسترس بسیاری از کاربران قرار دارد، اما همچنان افرادی که در مناطق محروم صاحب کسب و کاری هستند یا به هر دلیل به اینترنت و گوشی هوشمند دسترسی ندارند در استفاده از چک‌های جدید در معاملات خود، کمی با مشکل مواجه هستند.
با توجه به افزایش روز افزون استفاده از چک‌های جدید میان مردم، لازم است تا بانک‌ها امکان دسترسی به سامانه صیاد را برای همه، به خصوص صاحبان کسب و کار در مناطق محروم نیز مهیا کنند. از این رو، اتصال دستگاه‌های خودپرداز و کارتخوان به سامانه صیاد و راه‌اندازی سامانه‌های پیامکی جهت ثبت و تائید چک، از جمله راهکارهای مناسب جهت حل مشکل این افراد است.
بانک‌ها تا پایان دی، موظف به اتصال خودپرداز به سامانه صیاد هستند
بانک مرکزی در راستای گسترش و سهولت دسترسی به خدمات سامانه صیاد برای انجام امور ثبت، تایید و انتقال چک‌های جدید صیادی، شبکه بانکی کشور را به ارائه این خدمات از طریق دستگاه‌های خودپرداز و کارتخوان ملزم کرده است.
از این رو، حجت الاسلام حسن شجاعی، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس بیان کرد: با توجه به اینکه چک‌هایی که در سامانه صیاد بانک مرکزی ثبت نشده باشند توسط شبکه بانکی کارسازی نمی‌شوند؛ از این رو لازم است تا بانک مرکزی پیگیر اتصال خودپرداز به سامانه صیاد توسط تمامی بانک‌ها باشد؛ این در حالی است که تاکنون تنها بانک ملت این امکان را مهیا کرده است.
وی در رابطه با اتصال خودپرداز به سامانه صیاد ادامه داد: اتصال خودپرداز، سیستم پیامکی و دستگاه‌های کارتخوان به سامانه صیاد بانک مرکزی جهت ثبت، تائید و انتقال چک یکی از اقداماتی است که حتی قرار بود تا پایان شهریور ماه این خدمت توسط تمامی بانک‌ها ارائه شود. البته طبق زمان بندی ارائه شده توسط آقای صالح آبادی در آخرین جلسه با کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، قرار شد که امکان ثبت و تایید اطلاعات چک از طریق خودپردازها و پیامک تا پایان دی ماه ۱۴۰۰ توسط تمامی بانک‌ها فراهم شود.
وعده اتصال خودپرداز به صیاد توسط شبکه بانکی تا پایان دی عملی می‌شود؟
هر چند زمان زیادی تا پایان زمان وعده داده شده توسط رئیس بانک مرکزی نمانده است، اما تا کنون تنها بانک ملت امکان ثبت و تائید چک از طریق خودپرداز را مهیا کرده است؛ این نشان می‌دهد زیرساخت‌های لازم توسط بانک مرکزی جهت ارائه این خدمات توسط شبکه بانکی فراهم شده است ولی اکنون این بانک‌ها هستند که باید در تسهیل کار با چک تسریع کنند.
عباس صابری
