بیت کوین ارز دیجیتالی که در سال 2009 توسط فردی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد، انقلابی در عرصه مالی ایجاد کرد که کمتر کسی انتظارش را داشت. اما حالا بعد از کمتر از 12 سال، تقریبا جایی در شبکههای اجتماعی یا جمعهای دوستان نیست که صحبت کریپتوها و بیت کوین و اتریوم نباشد.
هرچند فضاهای زیادی در وب هستنند که آموزشهایی درباره ارزهای دیجیتال را میشود داخلشان پیدا کرد، اما دو مستند «بیت کوین: پایان پولی که ما میشناسیم» و «بانکداری بیتکوین» هر دو با نگاهی عمیق تر و فلسفیتر به مقوله بیتکوین میدهند و به بیان بهتر به جای چگونگی خرید بیت کوین، به چرایی به وجود آمدن آن و تکنولوژیهایی که آن را تا این حد با ارزش کرده، پرداختهاند.
«بیت کوین: پایان پولی که ما میشناسیم» بیشتر به زایش ایده بیت کوین و بحران مالی سال 2008 میپردازد، بحرانی که اعتماد مردم دنیا به نظام اقتصادی جهان را کاملا زیر سوال برد و مردم دیدند چطور سیاستمداران در جلوی چشمشان با حمایت از بانکهای بزرگ و دستکاری سیستم اقتصادی، دارایی آنها را نابود و رفقایشان در بانکهای بزرگ آمریکایی را نجات دادند. این بدبینی زمینه بسیار مناسبی برای ایجاد جایگزینی برای ارزهای متداول ایجاد کرد. و در همین بستر بود که بیت کوین زاده شد. این مستند اثری پژوهشی است که با صحبت با موافقین و مخالفین بیت کوین به پاسخ این سوال میپردازد که آیا بیت کوین میتواند مرحله بعدی تکامل پول باشد و پولی که زمانی سکههای طلا و نقره بوده و بعد به اسکناس بدل شده در مرحله بعد به بیت کوین بدل خواهد شد؟
مطالب مرتبط: فیلم آنلاین
از این مسیر، این فیلم به تکنولوژیهایی میپردازد که در قلب سیستم بیت کوین از کپی کردن پول جلوگیری میکند: تکنولوژی به نام بلاک چین که به یکی از مهمترین تکنولوژیهای روزگار ما بدل شده است. از سوی دیگر از طراحی ضد تورم این پول و ایده که ساتوشی برای جلوگیری از بیارزش شدن آن در آینده در قلب این تکنولوژی گذاشته و عملا بیتکوین را به یک پول با تعداد مشخصی تبدیل کرده، صحبت میکند.
با داشتن این اطلاعات و پاسخ شخصی خود شما به اینکه بیت کوین با ارزش است یا نه، میتوانید تصمیم خردمندانهتری درباره سوار شدن به قطار کریپتوکارنسیها بگیرید، تصمیمی که احتمالا در سالهای آینده میتواند شما را میلیاردر کندو البته اگر اشتباه باشد، به خاک سیاه بنشاند!
«بانکداری بیتکوین» مسیر متفاوت تری را دنبال کرده، فیلم که محصول سال 2016 و استرالیایی است. و کمی بیشتر هم به دو نگاه متضاد به بیت کوین در این سالها پرداخته است. از یکسو کسانی مانند برادران وینکلواس و ایلان ماسک که به طرفداری از مفهوم بیت کوین پرداختهاند و از سوی دیگر کسانی مثل وارن بافت که بیت کوین را یک حقه پانزی میدانند و میگویند ارزش ذاتیای در آن وجود ندارد. از سوی دیگر «بانکداری بیتکوین» از استفاده از تکههای تکنولوژی بیت کوین و مشخصا تکنولوژی بلاک چین توسط غولهای مالی صحبت میکند.
در مرکز ایده مستند «بانکداری بیتکوین» تکنولوژی بلاک چین که یکی از مهمترین دستاوردهای بیت کوین است، مطرح میشود. شاید به گفته بدبینها به بیتکوین دههها بعد این ارزهای دیجیتال به چیزی بیارزش و یک حباب توخالی، تبدیل شوند. اما آنچه که قطعا بخش مهمی از تکنولوژیهای آینده بشر است، مفهوم بلاک چین است. به بیان ساده بلاک چین راه حل ساتوشی ناکاموتو برای ایجاد اعتماد در ارزی بدون پشتوانه است. مهمترین مشکل ارزهای دیجیتال تا پیش از بیت کوین این بود که چطور میشود یک تراکنش دیجیتال را بدون یک بانک یا سازمان مالی تایید کرد. پاسخ ساتوشی بلاک چین بود. در سادهترین توضیح هردارنده بیتکوین در فایل خود یک دفتر تجاری شامل تمام تراکنشهای بیت کوین را دارد. تراکنشهای که مرتب به روز میشوند و بیتکوینهای تازه استخراج شده و تراکنشهای بین کاربران در آن ثبت میشوند. به نوعی این اعتماد به همه نقاط شبکه برونسپاری میشود. یعنی همه دفتری دارند که در آن تراکنشها ثبت شده و ثبت شده تراکنش در دفتر همه به آن تراکنش مقبولیت میبخشد. در حالی که سابقا بانک یا موسسه مالی با دریافت کارمزد قابل توجه این کار را انجام میداد. انقلاب تکنولوژی بلاک چین از همینجا نظر بسیاری که حتی بحث ارز دیجیتال برایشان جالب نبود را جلب کرد، از شرکتهای بلیط فروشی تا خود بانکهایی که به نظر بیتکوین برای نابودیشان آمده بود، شیفته این ایدهی تمرکززدایی از نظام اعتماد و تایید تراکنشها شدند و خیلی زود آن را در شیوههای روزمره شان استفاده کردند.
تماشای این دو مستند همانطور که گفتیم، کلیدی برای درک آینده دنیاست، همین الان و بعد از تماشای این دو مستند شاید به قدرت میتوان گفت که بیش از هر گونه رمز ارزی، یادگرفتن برنامه نویسی برای بلاکچین میتواند آینده شما را تضمین کند! اما فارغ از این مسئله تسلط بر تکنولوژی مهمی که از سال 2009 ایجاد شد، کلیدی برای درک آینده است. شاید به چشم کسی که به بازار کریپتو مسلط باشد، این دو مستند کمی خوشبینانه و ساده باشند، چرا که تلاطمها و اتفاقات بسیاری از زمان ساخته شدن این مستندها تا به امروز افتاده، از قبول کردن بیت کوین توسط کشور السالوادور به عنوان ارز رایج، سقوط و صعود های شدید بیت کوین، ایجاد تکنولوژیهایی مثل nftها و اتریوم بر پایه مفهوم بیت کوین، تا حتی نگرانیهای محیطزیستی برای مزارع استخراج بزرگی که حتی در کشور خودمان هم بحثهای بسیاری ایجاد کردهاند. اما آنچه قطعی است این است که این دو مستند نقطه ورود بسیار خوبی برای کسانی است که ایده چندانی درباره ارزهای دیجیتال ندارند، پس دفعه بعد که پدر یا پدربزرگ یا مادر یا عمه و شوهرعمهتان قیمت سر به فلک کشیده بیت کوین را در اخبار اقتصادی دید و از شما پرسید که این بیت کوین (که شاید حتی غلط تلفظش کند!) چیست، سریعا فیلیمو را باز کرده و این دو مستند را برایشان پخش کنید! هرچند احتمالا بعد باید ثبت نامشان در یک اکسچنج ارز دیجیتال را هم انجام دهید که هرچند ممکن است وقتگیر به نظر برسد، اما یادتان باشد که اگر بیتکوین به سود سرشاری رسید، احتمالا گوشهای این سود سرشار به شما هم به جیب شما خواهد آمد!