آخرین وضعیت شاخص توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI) در سال ۹۹ توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات منتشر شد. بر اساس این گزارش میانگین شاخص توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI ) در کل کشور برابر ۷.۰۶ است و ۱۹ استان کمتر از این میانگین هستند.
شاخص توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI) با هدف سنجش سطح تکامل توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در طول زمان در کشورها و مقایسه وضعیت آنها با سایر کشورها،سنجش پیشرفت توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای توسعه یافته و درحالتوسعه، اندازه گیری شکاف دیجیتالی بین کشورها و نشان دادن ظرفیت بالقوه توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور ارتقا رشد و توسعه در سطح بین الملل انتشار مییابد.
متدولوژی و الگوی شاخص توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات (IDI) در سال ۲۰۰۸ توسط اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) ارائه و برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ محاسبه شد. مقدار عددی این شاخص بین صفر تا ده در نظر گرفته شده و افزایش مقدار شاخص نشانگر توسعه بیشتر ICT در کشورها است. این شاخص مرکب از سه زیر شاخص دسترسی، استفاده و مهارت است.
آخرین گزارش بین المللی این شاخص در سال ۲۰۱۷ منتشر شده و اتحادیه جهانی مخابرات ویرایش جدیدی برای این شاخص ارائه کرده که تاکنون بر اساس این الگوی جدید محاسبهای صورت نگرفته است.
در ایران نیز سازمان فناوری اطلاعات ایران با بومی سازی شاخص فوق، وضعیت استانهای کشور در شاخص IDI را بهعنوان معیاری جهت سنجش سطح ارتباطات و فناوری اطلاعات بهمنظور تسهیل فرآیند برنامهریزی و سیاستگذاری مناسب و جامع محاسبه و رتبه بندی کرده است .
اطلاعات حاصله در درگاه جامعه اطلاعاتی ایران به آدرس mis.ito.gov.ir منتشر و در دسترس عموم قرار میگیرد.
انتشار این اطلاعات و تعیین سطح توسعه یافتگی در استانها به مدیران ارشد و سیاستگذاران این امکان را میدهد تا با در نظر گرفتن شرایط فعلی هر استان برنامه ریزی و در راستای سیاست متوازن سازی توسعه ICT در کشور اقدام کنند.
بر اساس محاسبات انجام شده در پایان سال ۱۳۹۹ استان تهران با دارا بودن مقدار ۸.۱۸ رتبه اول شاخص IDI را در بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است و پس از آن استانهای سمنان، یزد و البرز به ترتیب با امتیازهای ۷.۸۲، ۷.۷۷ و ۷.۶۹ در رتبههای بعدی قرار دارند.
استانهای لرستان، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان به ترتیب با امتیاز ۶.۱۶،۶.۲۱ و ۵.۲۸ رتبههای آخر را دارند.
میانگین شاخص در کل کشور برابر ۷.۰۶ است و دادهها نشان میدهد که ۱۹ استان کمتر از میانگین کشور هستند.
بر اساس زیر شاخصهای IDI در بخش «دسترسی» ، دامنه امتیاز استانها بین ۶ تا ۹.۴ است که نشان دهنده وضعیت زیرساختی نسبتاً مناسب و در زیر شاخص «استفاده»، دامنه امتیاز بین ۴.۴ تا ۷.۷ که نشان دهنده عدم استفاده مناسب از ظرفیتهای بالقوهICT با توجه به بالا بودن زیرشاخص «دسترسی» در کشور است.
هم چنین در زیرشاخص «مهارت استفاده از ICT » دامنه امتیازات بین ۴.۸ تا ۷.۲ است که نیاز به ارائه بالا بردن سطح مهارت و ارائه آموزش در زمینههای مرتبط را دارد که در کل با اعمال این تغییرات امتیاز شاخص کشور در دنیا بهبود قابل ملاحظهای خواهد داشت.
بر اساس نتایج به دست آمده از وضعیت شاخص IDI در استانها برنامههای زیر به منظور بهبود مقدار این شاخص و به تبع آن افزایش سطح توسعه یافتگی استانها مدنظر است:
• در استانهای با سطح توسعه یافتگی بالا، تمرکز برنامهها در جهت توسعه آموزش و مهارت و در استانهای با سطح توسعه فناوری پایین تمرکز برنامهها در جهت توسعه زیرساختی و مهارتی دنبال شود.
• توسعه زیرساختها با هدف بهره برداری جهت ترویج کسب و کارهای نوپا و اشتغال در حوزه ICT ادامه یابد .
• برگزاری دورههای آموزشی رایگان در مراکز رشد و نوآوری و حمایت افراد در استفاده و ایجاد مشاغل در حوزه ICT به منظور افزایش سطح مهارت حوزه ICT دنبال شود.
• حمایتهای ویژه در حوزههای استارتآپی در استانهای محروم با در نظر گرفتن ضریب تشویقی و تسهیلات مناسب در این مناطق ادامه یابد.
• با وزارت کار،تعاون و رفاه اجتماعی به منظور تقویت و ایجاد تعاونیها در حوزه ICT به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته همکاری صورت گیرد.