توجه به عوارض افسردگی بعد از زایمان

ایمانه عباسی با اشاره به نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان اظهار کرد: نشانه‌های افسردگی بسیاری از مواقع در دوران بارداری ظاهر می‌شود و پس از زایمان نیز ادامه می‌یابد.
وی افزود: اگر افسردگی قبل از دوران بارداری آغاز شود نام آن را افسردگی پس از زایمان نمی‌گذاریم اما اگر نشانه‌ها نادیده گرفته شوند و بیمار فاکتورهای دیگری نیز داشته باشد می‌تواند تا بعد از زایمان نیز ادامه یابد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: اگر در مادر نشانه‌های افسردگی با طول مدت مشخص وجود داشته باشد می‌توانیم نام آن را افسردگی پس از زایمان بگذاریم، اما معمولاً بین افسردگی پس از زایمان و قبل از آن باید تفاوت قائل شد.
عباسی با بیان اینکه معمولاً در ۸۰ درصد زنان دو تا سه روز بعد از بارداری تا دو هفته بعد، نشانه‌هایی از افسردگی را تجربه می‌کنند، درباره نشانه‌های آن توضیح داد: این مادران پس از تولد فرزندشان ممکن است دچار تغییرات هورمنی، تغییرات خلقی زیاد، گریه، بدخلقی، تحریک پذیری، عصبانیت زودهنگام، مشکل در تغذیه و خواب، کم اشتهایی و یا پر اشتهایی، مشکل در تصمیم گیری، مشکل در مراقبت از نوزاد و اضطراب شوند.
وی ادامه داد: اما اگر نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان ادامه پیدا کند و یا شدیدتر شود، نیاز به مداخلات جدی تر دارد.
عباسی با بیان اینکه وجود این علائم دو تا سه روز بعد از تولد نوزاد تا دو هفته بعد طبیعی است، درباره نشانه‌های افسردگی پس از زایمان توضیح داد: فقدان علاقه در چیزهایی که مادر  قبلاً از آن لذت می برده است یکی از نشانه‌های افسردگی پس از زایمان است، برای مثال فرد قبلاً از رابطه جنسی، یک تفریح مشخص، خواندن یک کتاب، دیدن فیلم و خوردن یک خوراکی خاص لذت می برده اما در حال حاضر از انجام همان کار هیچ لذتی نمی‌برد.
وی خوردن کمتر یا بیشتر از حد معمول را از دیگر نشانه‌های افسردگی پس از زایمان عنوان کرد و افزود: افرادی که به افسردگی بعد از زایمان دچار می‌شوند تقریباً در تمام طول روز مضطرب هستند و دچار حملات وحشت زدگی و یا اصطلاحاً پنیک می‌شوند، این اضطراب‌ها به این شکل است که به فرد اضطراب شدیدی دست می‌دهد و فرد در این شرایط تپش قلب شدید و یا علائم شدید را تجربه می‌کند.
احساس گناه و یا بی ارزشی، تحریک پذیری و آستانه تحمل بسیار پایین، نوسانات خلقی بالا و یا گریه کردن‌های مدام از دیگر نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان است که عباسی به آن اشاره و این نشانه‌ها را چنانچه بیش از دو هفته به طول انجامید را نیازمند مداخلات جدی پزشکی عنوان کرد.
این متخصص روانشناسی بالینی با بیان اینکه خستگی‌های شدید و اختلال در خواب و عدم علاقه به نوزاد و مشکلات در تمرکز و از همه بدتر احتمال آسیب زدن به خود، نوزاد و یا دیگران از جمله نشانه‌های بسیار خطرناک افسردگی بعد از زایمان محسوب می‌شود تاکید کرد: در این موارد باید هرچه سریع‌تر برای مداخلات جدی تر به پزشک مراجعه شود چرا که ممکن است بسیاری از این افکار عملی شود.
وی نقش اطرافیان در پیشگیری و درمان به موقع افسردگی بعد از زایمان را پررنگ دانست و توضیح داد: بسته به میزان نشانه‌ها و و اختلال در کارکرد عملکرد باید مداخلات انجام شود، به این شکل که چنانچه این نشانه‌ها بیش از دو هفته طول کشید و یا مادر از بقیه کناره گیری کند یا در عملکردها اختلال ایجاد شود، اطرافیان باید برای انجام مداخلات پزشکی مادر را همراهی کنند.
عباسی ادامه داد: محور توجه بودن نوزاد به عنوان عضو جدید خانواده، تغییرات هورمونی، محدود شدن روابط اجتماعی، تغییرات فیزیکی بعد از زایمان، استرس و بی خوابی شبانه از جمله مواردی است که بیشتر مادران را تحت فشار قرار می‌دهد بنابراین در این دوران نقش حمایتی خانواده و اطرافیان می‌تواند به میزان قابل توجهی، بروز افسردگی بعد از زایمان را کاهش دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از دیگر نشانه‌های بسیار خطرناک افسردگی بعد از زایمان را توهم ذکر کرد و گفت: در برخی موارد مادران صداهایی را می‌شنوند یا مدام هذیان می‌گویند و یا در مواردی ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهند این نشانه‌ها، از جمله علامت‌های شدید افسردگی در مادران پس از زایمان است.
وی درمان‌های دارویی و روان درمانی را از جمله درمان‌های مؤثر و اثر بخش، در افسردگی بعد از زایمان ذکر کرد و افزود: درمانی که بعد از بارداری به آن احتیاج دارید بستگی به شدت افسردگی پس از زایمان دارد، پزشک و مراقب بهداشت می‌توانند مشورت‌های مناسبی بدهند که چه نوع کمکی ضرورت دارد.
عباسی افزود: برای افسردگی‌های شدید تر، ممکن است که به دارو، همراه و یا بدون گفتار در مانی نیاز باشد، پزشک شما می‌تواند شما را از این درمان‌ها آگاه کند.
متخصص روانشناسی بالینی توصیه کرد: اگر نمی‌توانید از خود و یا کودک خود مراقبت کنید یا اگر می‌خواهید به خود آسیب برسانید، باید فوراً با پزشک خود مشورت کنیدبنابراین از تشخیص مریضی نترسید چرا که بسیاری از زنانی که افسردگی پس از زایمان دارند با گذر زمان و مشورت با پزشک بهتر خواهد شد، همسرتان، دوستان و یا خانواده می‌توانند مفید و کمک حال باشند اگر بدانند که مشکل چیست.

 

مهر