در هر زمان و مکانی که هستیم باید فرصت را برای زیارت قبور ائمه اطهار (ع) غنیمت شماریم، فرصتی که شاید فقط یکبار نصیبمان می شود و سالها دوباره باید انتظار زیارت بکشیم. از بزرگان دینی ما سفارش بسیاری بر زیارت عتبات عالیات و حرمین شریفین امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) شده است. چه خوب است که زیارت آن حضرت در چهارچوب این قاعده کلی در ساعت‌های خاص مانند ثلث آخر شب، قبل از اذان صبح، بین الطلوعین، شب جمعه و ... که مؤثرتر است، انجام شود. با این حال رفتن به زیارت آن حضرت در این زمان‌های خاص تأکید شده است.
البته باید در نظر داشت که روزهای خاصی نیز وجود دارد که زیارت قبور امامان شریفمان تاکید شده است، در باب امام رضا (ع) چند روز ویژه مانند ولادت، شهادت، بیست و سوم و بیست و پنجم ذی القعده، ماه رمضان و ماه رجب سفارش شده است.
حجت الاسلام والمسلمین سید جواد موسوی هوایی سخنران و کارشناس مسائل دینی - قرآنی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره ثواب زیارت به ویژه زیارت حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام گفت: آنچه که نسبت به زیارت اهل بیت علیهم السلام در آیات قرآن کریم وارد شده، آن است که هر فرد در کنار بزرگان و امامانی قرار بگیرد که آنها اتصالشان به خداوند متعال قوی‌تر از دیگران است و رعایت و رفتارشان نسبت به حریم الهی بیشتر از دیگران است. در قرآن، آیات بسیاری درباره راه های انسانیت آمده است، که به همین منظور در کنار اولیای خدا بودن از دو منظر فطری و وجدانی برای ما ضرورت دارد. درواقع اگر کسی بخواهد مسیر انسانیت را بپیماید باید حتما با یکی از اولیای الهی ارتباط برقرار کند.
بیشتر بخوانید
وی ادامه داد: باید در نظر داشت که اهل بیت علیهم السلام حتی پس از وفاتشان همچنان هدایتگر شیعیان خود هستند. به همین منظور در مکتب ما ارتباط با ائمه اطهار علیهم السلام ضرورت دارد. البته این ارتباط صرفا در زمان حیات معصوم (ع) نیست، بلکه این رابطه در هنگام شهادتشان نیز شکل می گیرد، چرا که در طول زمان حیات این بزرگواران به دلیل روح توانمند و اتصال قدرتمندی که به اشراقات الهی داشتند، توانستند پاسخگو ما باشند.
این سخنران و کارشناس علوم دینی - قرآنی با اشاره به ثواب زیارت امام رضا علیه السلام، بیان کرد: در بیش از 25 روایت از پیامبر اکرم (ص) آمده که برای رفع مشکلات خود به مزار پدر ومادر خود بروید و از آنها بخواهید که در حقتان دعا کنند، حالا همین دعا کردن وقتی در جایگاه امامان معصوم علیه السلام صورت می گیرد، اجابت آن چندین برابر می شود، به همین منظور در ثواب زیارت های ائمه اطهار علیهم السلام استجابت دعا وارد شده است. «حضرت رضا علیه السلام فرمودند که شما در مشکلات خود از ما کمک بخواهید، چراکه اگر مشکلی برای ما رقم بخورد ما از مادرمان حضرت فاطمه (س) استعانت می جوییم.» درواقع ارتباط با معصومین یک ارتباط سازنده است، از امام جواد علیه السلام نقل شده: «زیر گنبدی که پدرم دفن شده است، دعا کنید، زیراکه در آن منطقه قطعه ای از بهشت است و چون در بهشت دعای مومنان مستجاب است، زیر گنبد امام رضا علیه السلام نیز دعا به اجابت می رسد.
حجت الاسلام موسوی هوایی با اشاره به فلسفه زیارت و فضیلت آن، اظهار کرد: فلسفه زیارت برای ما جدای از آن که تقرب به خدا می آورد، بسیاری از صفات ما را تغییر می دهد و ما را به سمت و سوی امامان و فضیلت های الهی سوق می دهد.
۱- یازده ذی القعده، روز ولادت
از مرحوم مجلسی نقل شده که زیارت امام رضا (ع) در تمام ایام و اوقات دارای فضل و شرف است، مخصوصا ایامی که به آن حضرت اختصاص دارد؛ مانند یازدهم ذی القعده روز ولادت، و آخر ماه صفر روز شهادت آن حضرت.
۲-بیست و سوم ذی القعده
ترجمه آنچه که سید بن طاووس در کتاب الإقبال بالأعمال الحسنه، در ذیل اعمال روز ۲۳ ذی القعده آورده چنین است که: در بعضی از کتاب‌های دانشمندان غیر عرب دیده ام که زیارت امام رضا (ع) در روز ۲۳ ذی القعده، از نزدیک یا دور، به وسیله یکی از زیارات معروف یا آنچه که شبیه زیارت است، مستحب است. البته باید یادآور شد که در روایتی، امام رضا (ع) در این روز به شهادت رسیده اند. از این رو زیارت امام، ثواب ویژه‌ای دارد.
۳- بیست و پنجم ذی القعده
شیخ عباس قمی در اهمیت زیارت امام در این روز می‌نویسد: میرداماد، در رسالة اربعه ایام خود در بیان اعمال روز دحوالارض فرموده: «زیارت حضرت رضا (ع) در این روز، بهترین اعمال مستحب و از آداب مورد تأکید است».
۴-اول یا ششم ماه رمضان
اول یا ششم ماه رمضان روزی است که با ولایتعهدی امام رضا (ع) بیعت شد.
سید بن طاووس دربارة روز ششم ماه رمضان می‌گوید: روایت شده است که در این روز دو رکعت نماز خوانده شود. در هر رکعت، یک بار سورۀ حمد و ۲۵ بار سورۀ اخلاص (توحید)، به جهت ادای حقوقی که مولای ما امام رضا (ع) بر ما در این روز دارد. سپس مرحوم مجلسی در ذیل این فرمایش، متذکر می‌شود: مناسب است این نماز در روضۀ مقدس آن حضرت و بعد از زیارت ایشان، به جا آورده شود.
۵-ماه رجب
مطابق روایتی که در کتاب‌های معتبر شیعه، از قبیل: کافی، تهذیب الاحکام، کامل الزیارات و عیون اخبار الرضا گزارش شده است، امام جواد (ع) فرموده است که زیارت حضرت علی بن موسی الرضا (ع) از حج فضیلت بیشتری دارد.
شهید اول (محمد بن جمال مکی) می‌گوید: «زیارت امام رضا (ع) در ماه رجب از افضل اعمال است» مرحوم شیخ عباس قمی نیز می‌نویسد: «.. زیارت آن حضرت در ایام و اوقات شریف و مخصوص به آن حضرت، فضیلت بسیار دارد، خصوصاً در ماه رجب ... و در روز اول ماه رجب».
باشگاه خبرنگاران جوان
