در حال حاضر با بهره‌برداری از طرح‌های جهش دوم در صنعت پتروشیمی، ظرفیت تولید این صنعت به ۹۰ میلیون تن در سال رسیده و این عدد تا پایان سال به ۱۰۰ میلیون تن خواهد رسید.
اما صنعت پتروشیمی علاوه تجهیزات و خوراک، به دلیل پیچیده‌بودن فرآیندهای تولیدی، نیازمند کاتالیست‌های متنوعی است. کاتالیست، ماده‌ای است که سرعت واکنش‌های شیمیایی را از طریق کاهش انرژی فعال‌سازی، افزایش می‌دهد اما خود در واکنش شرکت نمی‌کند.
در حال حاضر در مجموع ۴۰ دسته کاتالیست در صنایع پتروشیمی ایران مصرف می‌شود که از این میزان تا ابتدای سال ۹۹ حدود یک سوم از این کاتالیست‌های مصرفی، داخلی‌سازی شده بود.
اما این رقم با توجه به اقدامات انجام شده تا پایان سال ۱۴۰۰ به حدود ۷۲ درصد می‌رسد. کمتر از ۳۰ درصد باقیمانده نیز در مرحله تحقیق و توسعه قرار دارد، اما با توجه به اینکه تعداد آنها زیاد و مقدار مصرفشان کم است و همچنین فروش آن انحصاری نیست، تولید آن اقتصادی نیست.
«بهزاد محمدی» مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، پیش از این نیز گفته بود که در بخش کاتالیست‌ها در حال حاضر ۹۵ نوع کاتالیست با ارزش ۲۷۵ میلیون دلار در این صنعت مصرف می‌شود که ۲۰ کاتالیست بومی‌شده و ۱۶ کاتالیست دیگر تا پایان سال در کشور تولید می‌شود و ۲۰۰ میلیون دلار از این نیاز در داخل کشور تامین خواهد شد.
بومی‌سازی ۷۲ درصد از کاتالیست‌های صنعت پتروشیمی تا پایان امسال
در این مسیر، سال گذشته کاتالیست متانول به صورت کامل داخلی‌سازی، تولید و تحویل شد. در کاتالیست متانول کل مواد اولیه داخلی بوده و تنها ۲ درصد مواد وارداتی است. در واقع در تولید کاتالیست‌ها تلاش شده تا از مواد داخلی استفاده شود تا وابستگی به خارج در تامین کاتالیست‌های مورد نیاز پتروشیمی به حداقل برسد.
داخلی‌سازی کاتالیست‌ها از آن جهت اهمیت دارد که ارزش کل کاتالیست‌های مصرفی در صنعت پتروشیمی ایران ۲۷۰ میلیون دلار در سال است.
این رقم البته با احتساب ارزش فلزات گرانبهای بکار رفته در این کاتالیست‌ها است. از این میزان یک سوم قیمت فلز گرانبها است و دو سوم ارزش کاتالیست است.
از همین رو با داخلی‌سازی ۷۲ درصد از کاتالیست‌های صنعت پتروشیمی، صرفه‌جویی ارزی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلیون دلار در سال محقق می‌شود.
همچنین سال گذشته، واحد بزرگ ساخت کاتالیست در لرستان با ظرفیت هزار و ۵۰۰ تن در سال راه‌اندازی شده است.
صنعت پتروشیمی جزو معدود صنایعی در کشور است که توانسته اهداف برنامه ششم توسعه را به طور کامل محقق کند.
همچنین با توجه به توجه به ساخت دخل و جلوگیری از خروج ارز از کشور و از سوی دیگر، صادرات این محصولات که در شرایط تحریم تا حدی کاهش درآمدهای نفتی را جبران کرد، مصداق عینی اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به شمار می‌رود.
ایرنا
