مصطفی امید قائمی کارشناس ارشد بازار سرمایه در همین خصوص، اظهار کرد: عرضه محصولات معدنی از جمله سنگ‌آهن در بورس کالا در نهایت به نفع سهامداران همه گروه‌های حاضر در زنجیره فولاد خواهد شد، البته تحقق این مهم، عدم دخالت دولت در روند قیمت ها و به نوعی قیمت گذاری دستوری است چراکه هدف اصلی از ورود صنایع به بورس کالا، واقعی سازی قیمت ها و رشد انگیزه تولید است که در صورت دخالت نهادها در امر قیمت گذاری، این هدف محقق نمی‌شود. در ادامه شرح کامل این گفت‌وگو آمده است.
*دستاورد حضور سنگ‌آهن در بورس کالا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امید قائمی: مهم‌ترین نکته این است که نباید بر مبنای قیمت‌های مقطعی و روز، این موضوع را بررسی کرد و اعلام کرد که این روش خوب است یا بد، بلکه در درازمدت است که ارزش وجود بورس شفاف برای هر کالایی و هر زنجیره‌ای مشخص خواهد شد. کارآمدی ورود سنگ‌آهن به بورس کالا، قطعاً در آینده مشخص تر و برای همگان عیان خواهد شد. هم‌اکنون ممکن است خریدار یا فروشنده به‌صورت مقطعی سود یا زیان کنند ولی در درازمدت و پس از تحکیم مبانی بورس کالا، شفاف شدن بازار و همچنین تعمیق عرضه و تقاضا، شاهد تشکیل یک بازار متشکل در حوزه مواد معدنی خواهیم بود که حتماً به نفع خریدار و فروشنده است؛ چون با بورسی شدن کل زنجیره فولاد، قیمتی مؤثر و شفاف به بازار ارائه می شود و به این نکته هم باید توجه داشت که قیمت‌گذاری درست و منطقی برای سنگ‌آهن در بالادست زنجیره در نهایت به قیمت‌گذاری صحیح در حلقه نهایی زنجیره یعنی نورد نیز کمک خواهد کرد.
*تکمیل زنجیره فولاد در بورس کالا چقدر به حذف دلالان و رانت‌خواران کمک می‌کند؟
امید قائمی: قطعاً در درازمدت به حذف رانت و همچنین به شفاف شدن قیمت و حذف دلال کمک می‌کند، فقط باید مدل بازار با حمایت متولیان به نحوی طراحی شود تا عرضه‌کننده و تقاضاکننده بیشتری وارد چرخه کشف قیمت شوند چراکه افزایش تعداد و حتی کیفیت خریدار و فروشنده کمک می‌کند تا بازار کالاها به نحوه شایسته‌ای شکل بگیرد؛ در این صورت است که قیمت واقعی مشخص می‌شود و معاملات به‌صورت شفاف انجام می‌شود. باز تأکید می‌کنم در آغاز هر تغییری ممکن است، بازار در کوتاه‌مدت به‌صورت مقطعی با چالش هایی مواجه شود اما وقتی در درازمدت میانگین قیمت‌ها را محاسبه کنیم حتماً شاهد اعداد شفاف و درستی خواهیم بود زیرا مسیر واقعی سازی قیمت ها آن هم در بستری همچون بورس کالا از پشتوانه علمی، قانونی و جهانی برخوردار است.
*قیمت‌گذاری دستوری توسط دولت چقدر در انحراف تعیین قیمت برای زنجیره فولاد تأثیر دارد؟
امید قائمی: قیمت‌گذاری دستوری در همه‌جا می‌تواند به ایجاد رانت برای هم خریدار و هم فروشنده بینجامد که در نهایت به انحراف در بازار و تولید نیز منجر خواهد شد. قیمت‌گذاری دستوری سرمایه‌گذاران را به اشتباه می‌اندازد و در درازمدت منجر به مشکلات اقتصادی و ایجاد رانت می شود، بنابراین باید بتوانیم در بورس کالا برای هر قسمت زنجیره فولاد کشف قیمت شفاف مبتنی بر عرضه و تقاضا را تشکیل دهیم که این اتفاق، بهترین راه‌حل اقتصادی برای سرمایه‌گذاری در بازار و همچنین تولید و مصرف‌کننده خواهد بود.
*خیلی از افرادی که در بورس سهام دارند، سهم شرکت‌های سنگ‌آهن و فولاد را خریده‌اند، قیمت گذاری واقعی برای سنگ‌آهن و دیگر محصولات زنجیره فولاد چقدر به نفع آنان خواهد بود؟
امید قائمی: این موضوع نیز حتماً در درازمدت به نفع سهامداران همه گروه‌های حاضر در زنجیره فولاد خواهد بود. باید به این نکته توجه داشت اگر دولت بخواهد با تقویت یک قسمت زنجیره تولید، رانت ایجاد کند و مثلاً تولیدکنندگان یک بخش سود ببرند قطعاً به ضرر تولیدکنندگان و سهامداران بخش دیگر تمام خواهد شد و باز اگر دولت بخواهد با دستکاری در قیمت این سیکل را برعکس کند باز عده دیگری متضرر خواهند شد. اما وقتی بورس کالایی وجود دارد که قیمت کالا را براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و یک معادله شفاف برای تصمیم‌گیری پیش روی سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد، در میان و درازمدت همه مجموعه زنجیره فولاد اعم از تولیدکننده، خریدار و سهامدار سود خواهند برد و شاهد رشد تولید و توسعه صنایع در این بخش ها خواهیم بود.
*خبرنگار: مهدی پوربهرام
سنا
