شکاف لب و شکاف کام عبارت است از شکاف یا پارگی در لب بالایی است که در صورت جوش نخوردن کامل ساختار صورت در جنین اتفاق می‌افتد. شکاف لب ممکن است یک طرفه یا دو طرفه باشد، کوچک باشد یا بزرگ باشد که از طریق لب به بینی می‌رسد. کودکی که دارای لب شکاف دار است ممکن است شکافی در سقف دهان داشته باشد که آن به شکاف کام معروف است.
لب بین هفته‌های چهارم و هفتم بارداری و سقف دهان (کام) بین هفته‌های ششم و نهم بارداری تشکیل می‌شود. با رشد کودک در دوران بارداری، بافت‌های بدن و سلول‌های ویژه از هر طرف سر به سمت مرکز صورت رشد کرده و بهم می‌پیوندند و صورت را تشکیل می‌دهند.
این هم آمیختگی بافت‌ها ویژگی‌های صورت مانند لب‌ها و دهان را تشکیل می‌دهد. اگر بافت تشکیل دهنده لب به طور کامل نچسبد، شکاف لب ایجاد می‌شود و اگر بافت‌هایی که سقف دهان را تشکیل می‌دهند در دوران بارداری کاملاً به هم نپیوندند، شکاف کام ایجاد می‌شود. در بعضی از کودکان ممکن است جلو و عقب کام باز باشد، در حالی که در بعضی دیگر فقط بخشی از کام باز است.
مشکلات مرتبط با شکاف لب و شکاف کام چیست؟
۱- مشکلات خوردن: با جدا شدن یا باز شدن لب و کام، غذا و مایعات می‌توانند از دهان به داخل بینی منتقل شوند. خوشبختانه بطری‌ها و شیر‌های مخصوص کودک موجود است که به هدایت مایعات به پایین معده کمک می‌کند. نوزادانی که شکاف کام و لب دارند ممکن است نیاز به استفاده از کام مناسب داشته باشند تا به آن‌ها کمک کند به طور صحیح غذا بخورند و اطمینان حاصل کنند که تغذیه کافی را تا زمان درمان جراحی دریافت می‌کنند.
۲- عفونت گوش / کاهش شنوایی: کودکان مبتلا به شکاف کام در معرض خطر افزایش عفونت گوش هستند، زیرا بیشتر در معرض تجمع مایع در گوش میانی قرار دارند. در صورت عدم درمان، عفونت گوش باعث کاهش شنوایی می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق، کودکان مبتلا به شکاف کام معمولاً برای کمک به تخلیه مایعات به لوله‌های خاصی که در لاله گوش قرار دارند نیاز دارند و باید شنوایی آن‌ها را سالیانه بررسی کرد.
۳- مشکلات گفتاری: کودکان دارای شکاف لب یا شکاف کام همچنین ممکن است در گفتار مشکل داشته باشند و درک سخنان آن‌ها دشوار باشد. همه کودکان این مشکلات را ندارند و ممکن است جراحی این مشکلات را برای برخی به طور کامل برطرف کند.
۴- مشکلات دندانی: احتمال بروز حفره در دندان‌های کودکان دارای شکاف بیشتر است و آن‌ها اغلب دندان‌های از دست رفته، اضافی یا تغییر شکل یافته‌ای دارند که نیاز به درمان و ارتودنسی دارند. علاوه بر این، کودکان مبتلا به شکاف کام اغلب نقص برجستگی آلوئولار دارند، برجستگی استخوانی که حفره‌های دندان را نگه می‌دارد.
راه درمان: خدمات و درمان بسته به شدت شکاف، سن و نیاز کودک، وجود سندرم‌های همراه یا سایر نقایص مادرزادی یا هر دو متفاوت است. جراحی برای ترمیم شکاف لب معمولاً در چند ماه اول زندگی است و در ۱۲ ماه اول زندگی کودک توصیه می‌شود. برای ترمیم شکاف کام، جراحی در ۱۸ ماه اول زندگی کودک یا در صورت امکان زودتر توصیه می‌شود. درمان اغلب به جراحی‌های متعدد و کمک‌های چند رشته‌ای در یک دوره ۱۸ ساله نیاز دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان
