بحران جمعیت ایران که رو به میانسالی است

 «رشد جمعیت ایران در سال ۱۴۱۵ به صفر می‌رسد»، این جمله‌ای است که به راحتی نمی‌توان از آن عبور کرد، نرخ جمعیت و میزان فرزند آوری هر سال در مقایسه با سال گذشته خود رو به کاهش است، آماری که کاهش آن سبب شده تا در آینده‌ای نزدیک در شهر‌های کشور جمعیت افراد میانسال در مقایسه با کودکان و جوانان چند برابر باشد، که این مسأله خود می‌تواند آسیب‌های غیر قابل جبرانی را برای اقتصاد و فرهنگ جامعه به همراه داشته باشد. همه ما می‌دانیم که جمعیت است که سبب ایجاد یک روستا، شهر و در نهایت کشور می‌شود، جمعیتی که اگر نباشد کشوری نیز وجود نخواهد داشت.
این درحالی است که محمد جواد محمودی رئیس کمیته سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی در خرداد ماه سال ۹۹ در یک نشست خبری که با موضوع جمعیت برگزار شده بود، اظهار کرد:  سال گذشته ۸۰۰ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه شد، البته نباید فراموش کرد که از سال ۹۰ تا ۹۵ نزدیک به ۹۵۰ هزار نفر به جمعیت کشور اضافه شده است.
محمودی در ادامه بیان کرد: کشور هر چه به سمت جلو حرکت می‌کند با توجه به اینکه ساختار سنی در آن به سمت سالخوردگی می‌رود، تعداد مرگ و میر‌ها نیز به شکل طبیعی افزایش و زاد و ولد‌ها هم به طور طبیعی در حال کاهش است.
او با اشاره به اینکه پیش بینی می‌شود بین سال‌های ۱۴۱۰ تا ۱۴۱۵ نرخ رشد جمعیت کشور به صفر برسد، گفت: زمانی که نرخ جمعیت کشور به صفر می‌رسد، طبق سناریوی متوسط سازمان ملل جمعیت ایران ۹۵ تا ۹۶ میلیون نفر خواهد بود و در سال ۱۴۳۰ از این تعداد جمعیت، ممکن است یک سوم بالای ۶۰ سال سن داشته باشند.
رئیس کمیته سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد:  هم اکنون ۶۹ درصد جمعیت کشور در سن کار هستند یعنی بین ۱۵ تا ۶۴ سال سن دارند.
بیشتر بخوانید: ۱۵ درصد سالمندان ما تنها زندگی می‌کنند
همچنین محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مهر ماه سال ۹۹، در یک نشست خبری که با موضوع سالمندان کشور برگزار شده بود، در این باره اظهار کرد:  سن ۰ تا ۱۵ سال در جامعه ما کاهش پیدا کرده و امید به زندگی نیز کم شده است. این نشان می‌دهد که جامعه ما در حال حرکت به سمت پیر شدن است، البته از پیر شدن جامعه استقبال نمی‌کنیم، اما با پیر شدن، افراد باید بتوانند رشد خود را حفظ کنند و شرایط مطلوبی در دوره سالمندی داشته باشند، لذا ضروری است که برای سالمندان امید به زندگی ایجاد کنیم تا زندگی با نشاطی را در دوران سالمندی خود سپری کنند.
شریعتمداری با بیان اینکه شورای ملی سالمندان نگاه ویژه‌ای به حوزه سالمندی دارد، گفت: این شورا علاوه بر توجه به وضعیت معیشت و سلامت سالمندان، به نشاط اجتماعی سالمندان، حضور سالمند در جامعه و حضور فعال همزمان با سلامت سالمند تأکید دارد.
وی تصریح کرد: سند ملی سالمندان پیش بینی می‌کند با توجه به اینکه رشد جمعیت سالمندان قابل ملاحظه است، باید توجه ویژه‌ای به نیاز‌های این قشر جامعه کنیم. جمعیت سالمندان از ۵ درصد به ۱۰ درصد رسیده و پیش‌بینی شده که در سال ۲۰۲۰ جمعیت سالمندان کشور دو برابر شود، این در حالی است که در کشور‌های دیگر طی ۱۰۰ سال این رشد جمعیت سالمند وجود داشته است.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه با دو برابر شدن جمعیت سالمندان باید شرایط مطلوبی را ایجاد کنیم، ادامه داد: برای جلوگیری از پیری جمعیت باید گام‌های مثبتی برداریم.
سرعت سالخوردگی جمعیت با آهنگ کندی رو به افزایش اسـت. جوانی جمعیت از ویژگی‌های اصلی کشور‌های در حال توسعه است و این شاخص در این کشور‌ها در حال کاهش است.
بر اساس بررسی‌های انجام شده از ســال ۲۰۲۵ در کشور‌های آلمان، انگلیس، ژاپن، فرانسه و کره به طور متوسط ۲۰ درصد از جمعیت از مرز ۶۵ سالگی عبور خواهند کرد.
گفته‌های زیادی درباره کاهش جمعیت و نگرانی بابت آن وجود دارد و بسیاری از مسئولان در این باره صحبت کردند، این موضوع دیرینه‌ای است که از سال‌های قبل باید به آن توجه می‌شد، اما متأسفانه این بحران در آینده نزدیک ایران را درگیر خود خواهد کرد، بنابراین انتظار می‌رود تا مسئولان مربوطه به این مسأله نگاه جدی تری داشته باشند.

 

باشگاه خبرنگاران جوان