پس از شیوع ویروس کرونا در کنار رعایت بهداشت فردی و استفاده از ماسک، عدم حضور در اجتماعات تا حد امکان بیش از این موضوعات مورد تاکید قرار گرفت. بنابراین بیان طرح‌هایی مانند دورکاری و انجام فعالیت‌های اقتصادی از طریق شبکه‌های اجتماعی بسیار جدی شد.
مدیران شرکت‌های دولتی و خصوصی نیز در راستای حفظ سلامت پرسنل حضور در فضای کار، حضور فیزیکی را به صورت چرخشی درآوردند. بانک‌ها نیز به عنوان یکی از اماکن پر رفت و آمد به منظور حفظ سلامت کارکنان خود و مراجعه کنندگانشان را از این قاعده مستثنی ندانست و اقداماتی را در واکنش سریع به گسترش ویروس کرونا انجام داد. اقداماتی که شامل ایجاد کارگروه‌های اصلی مقابله با بحران، اعمال محدودیت‌های جابه‌جایی، جلوگیری از تجمعات در مقیاس بزرگ، تفکیک تیم‌ها، اقدامات دورکاری تیم‌ها و مدل تعاملات افراد است.
بانک مرکزی ایران نیز به دلیل شرایط خاص بهداشتی کشور و موج سوم کرونا در راستای مدیریت کنترل و پیشگیری از شیوع ویروس کرونا و کاهش مراجعات مردم به شعب بانک‌ها تاکید کرد برای دستیابی به این مهم عملیات بانکی تا حد امکان به صورت غیر حضوری صورت خواهد گرفت و زمینه‌های این کار را هم به وجود آورد.
بانک مرکزی در بخشنامه خود مرتبط با کرونا در ابتدا تاکید کرد که افراد برای استفاده از خدمات بانکی از طریق اینترنت بانک و موبایل بانک اقدام کنند. علاوه بر این اقداماتی همچون کاهش ساعت کاری شعب بانک‌ها از ۳۰. ۸ تا ۳۰. ۱۲، افزایش سقف برداشت وجه از خودپردازها، پاسخگویی شبانه‌روزی مرکز ارتباط با مشتریان، تعطیلی باجه عصر بانک‌ها و... را در دست اجرا قرار دادند.
در همین حال سقف مجاز انتقال وجه کارت به کارت (شتابی و درون بانکی) از طریق درگاه‌های اینترنتی و خودپردازها از مبلغ ۳۰ میلیون ریال در هر شبانه روز از مبدا هر کارت به ۵۰ میلیون ریال افزایش یافت، همچنین سقف مجاز انتقال وجه کارت به کارت از طریق پرداخت سازها از ۱۰ میلیون ریال به ۳۰ میلیون ریال با حصول اطمینان از انطباق شماره ملی دارنده کارت و شماره ملی دارنده سیم کارت انجام دهنده تراکنش قابل افزایش است، همچنبن افزایش سقف برداشت نقدی درون بانکی از ۲ میلیون ریال به ۵ میلیون ریال بلامانع شد و تعداد تلاش‌های متوالی ناموفق رمز دوم درهر شبانه روز به ۵ بار افزایش پیدا کرد.
در عین حال امکان تمدید تاریخ انقضای کارت‌های بانکی بدون نیاز به مراجعه حضوری مشتری به مدت ۳ ماه از تاریخ انقضاء بلامانع اعلام شد و اقدامات لازم برای احراز هویت غیرحضوری و اطلاع‌رسانی به مشتریان مورد توجه قرار گرفت.
علاوه براین موارد مدیران شعب بانکی به تجهیزات مقابله با ویروس کرونا به سرعت خود را آماده ساختند و در این خصوص در کنار ارائه مرتب ماسک، الکل و دستمال کاغذی به کارمندان، حائل‌هایی پلاستیکی را برای ایجاد فاصله بین مشتریان و کارمندان تعبیه ساختند. در کنار این موارد توصیه شد تا ازوسایلی مانند خودکار به صورت عمومی ترجیحا استفاده نشود و مشتریان خودکار شخصی به همراه داشته باشند.
کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت هم در این رابطه گفت که«احتیاط‌های لازم مثل استفاده از دستکش، کارتخوان و هموار کردن مسیر مبادلات الکترونیک در سطح خریدهای خرد می‌تواند استفاده از اسکناس را کاهش دهد چرا که قطعا اسکناس یک منبع آلودگی محسوب می‌شود و جای تردید ندارد.»
او چنین ادامه داد: «شاید این روزها خریدهای آنلاین بهترین راهکار جایگزین باشد و چرا که خرید از فروشگاه‌های مجازی می‌تواند از رفت و آمد و دست به دست شدن پول نقد جلوگیری کند و در حفظ سلامت ما و دیگران موثرواقع باشد.»
برهمین اساس خرید آنلاین همه گیر شد و در رابطه با آن فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ یا حتی تعداد کسب و کارهای اینترنتی خرد مانند صفحات اینستاگرامی، کانال‌های تلگرامی و... افزایش یافت، حتی کسب و کارهایی که تاکنون اقدام به فروش حضوری می‌کردند با توجه به شرایط موجود برای فروش اجناس خود به فروش اینترنتی روی آوردند و از مواد غذایی گرفته تا پوشاک و... جلوی درب منزل تحویل داده شد.
مهمترین نتیجه این توصیه و اقدامات کاهش چرخش اسکناس در میان مردم، با توجه به قطعی بودن آلودگی به عنوان یکی از مهمترین عوامل شیوع ویروس کرونا بود زیرا عدم تماس با پول، روشی بسیار ساده‌تر و منطقی‌تر از ضدعفونی کردن آن به حساب می‌آید. بنابراین بسیاری از مردم استفاده از پول نقد را کنار گذاردند تا افزایش دهنده زنجیره ویروس نباشند. چنانچه این اجبار درآینده پس از کرونا به صورت انتخاب درآید به جرات می‌توان گفت که در خصوص هزینه چاپ و امحا اسکناس، همچنین درکاهش میزان خطرات ناشی از حمل پول نقد بسیار مفید و موثر واقع خواهد شد.
در همین راستا باید به این نکته هم اشاره داشت که بانک مرکزی از بهمن ماه سال جاری امکانی فراهم کرد تا بدون نیاز به حمل کارت و با استفاده از موبایل، شرایط پرداخت سریع و امن برای مشتریان فراهم شود. کارشناسان فناوری اطلاعات و بانکداری الکترونیک درباره این اقدام بانک مرکزی مطرح کرده‌اند که روش فوق به امنیت بیشتر مبادلات بانکی و پولی مردم کمک خواهد کرد و آنگونه که دکتر عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی گفته است، این روش پرداخت با استانداردهای معتبر بین‌المللی سازگاری دارد و به صورتی کاملاً امن، این امکان را فراهم می‌سازد تا مشتریان بانک‌ها بتوانند با وارد کردن مشخصات کارت‌های خود به درون موبایل، بدون تماس با کارتخوان، تراکنش‌های لازم را انجام دهند.
پیش‌بینی می‌شود اقدام جدید بانک مرکزی با استقبال خوبی از جانب مردم روبرو شود و نه تنها استفاده از اسکناس را در میان مردم کاهش دهد بلکه به مرور سبب حذف فیزیک کارت از تراکنش‌های خرید گردد.
ایبِنا
