به گزارش ایران اکونومیست به نقل از بانک ایران زمین، حدود یک ماه پیش بانک ایران‌زمین از «فراز» رونمایی کرد. فراز مخفف عبارات فناوری روز ایران‌زمین و عنوان نخستین پلتفرم دیجیتال این بانک است که در حال حاضر به صورت آزمایشی در اختیار شماری ازکارکنان و مشتریان آن قرار گرفته، اما بانک ایران‌زمین بر آن است تا حداکثر یک سال دیگر این پلتفرم را در دسترس همه مشتریانش قرار دهد تا به گفته مدیران آن انقلابی دیگر پس از بانکداری الکترونیک در صنعت بانکداری کشور بیافریند؛ این تمام اطلاعاتی است که تاکنون از فراز منتشرشده اما با این تفاسیر دانستن جزئیات بیشتر از این پلتفرم می‌تواند جالب‌توجه باشد. به همین منظور با فرهاد اینالویی معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین گفت‌وگویی انجام دادیم.
اینالویی در صحبت از فراز پا را فراتر می‌گذارد و آن را نخستین پلتفرم بانکداری دیجیتال کشور معرفی می‌کند. او همچنین فراز را مصداق واقعی بانکداری باز می‌داند که به دست بانک ایران‌زمین اجرا می‌شود، رویکردی که در دنیا رو به توسعه است و کارکرد شعب بانکی را متحول می‌کند.
این دستاورد بانک ایران‌زمین را بیشتر تشریح کنید و جزئیات آن را بگویید.
فراز نخستین پلتفرم بانکداری دیجیتال در کشور و نخستین پلتفرم دیجیتال بانک ایران‌زمین است که تمام آنچه در بانکداری دیجیتال به آن نیاز است را دربرگرفته است.
برای این پلتفرم 72 فرآیند انتخاب و ساده‌سازی شده و بر یک پلتفرم بانکداری باز که در ایران «بوم» نامیده می‌شود، قرار گرفته است. این فرآیندها شامل سرویس‌هایی می‌شود که بیشتر بر بانکداری مدرن هدفگذاری شده‌اند.
در حال حاضر چند نفر از فراز در قالب این طرح پایلوت استفاده می‌کنند؟
4هزار نفر از این پلتفرم استفاده می‌کنند تا با استفاده آنها مشکلات احتمالی پلتفرم شناسایی، بررسی و رفع شود. حدود 2هزار نفر از این 4هزار نفر همکاران ما در بانک ایران‌زمین هستند و دیگران از شمار مشتریان پرتراکنش بانک انتخاب شده‌اند.
جامعه منتخب بانک ایران‌زمین از چه ابزاری به فراز دسترسی دارد؟
بانک امکان استقرار فراز را در گوشی موبایل و فضای وب فراهم آورده است، در نتیجه کاربران می‌توانند پلتفرم فراز را جایگزین موبایل بانک و اینترنت بانک کنند. تفاوت فراز با اینترنت بانک و موبایل بانک‌های کنونی این است که در این پلتفرم سرویس‌ها ساده‌سازی شده و در نتیجه تجربه کاربری مناسبی را برای مشتری رقم می‌زند.
تنها مزیت فراز نسبت به دیگر پلتفرم‌های بانکی همین تجربه کاربری آسان‌تر است؟
خیر، بانک ایران‌زمین در فاز نخست راه‌اندازی این پلتفرم 72 فرآیند را دیجیتالی کرده، یعنی از حالت الکترونیکی به دیجیتالی تبدیل کرده است؛ در نتیجه این تغییر مشتری بدون نیاز به حضور در شعبه می‌تواند خدمت بانکی دریافت کند حتی اگر بخواهد برای اولین بار حساب باز کند.
فراز تاکنون به 12 پلتفرم مجهز شده و از جمله جذابیت‌های منحصر‌به‌فرد آن قابلیت ارسال و دریافت دستور صوتی است. در فراز همچنین امکان برقراری تماس تصویری وجود دارد که این تجهیز می‌تواند مقدمه‌ای بر بانکداری ویدئویی در آینده باشد.
در این مدل، مشتری می‌تواند با برقراری تماس تصویری با بانک خدمات موردنیاز را همچون زمانی که به طور فیزیکی در شعبه حضور پیدا می‌کند، دریافت کند.
امکان افتتاح گروهی حساب و صدور کارت و دیگر خدمات این چنینی از جمله خدماتی هستند که در قالب 12 پلتفرم کنونی در فراز ارائه می‌شوند اما آنچه می‌تواند این پلتفرم‌ها را با مشتری ارتباط دهد، نسخه فراز بر روی وب و موبایل است. ظاهر این پلتفرم مانند اینترنت بانک‌ها و موبایل بانک‌های رایج است، اما درون و باطن آن با این دو تفاوت بسیار دارد و برجسته‌ترین تفاوت آنها فضای شخصی‌سازی شده فراز است، در واقع این جاست که فراز توانسته به مفهوم بانکداری باز عینیت ببخشد چون قابلیت پذیرش سرویس‌های بیرونی را دارد و کاربر می‌تواند انتخاب کند کدام خدمات بانکداری و غیربانکداری را در این پلتفرم دریافت کند و سرویس مربوط به آن را در فراز استفاده کند.
فراز حتی ظرفیت پذیرش ابزارهای بانک‌های دیگر غیر از بانک ایران‌زمین را دارد به همین دلیل است که آن را پلتفرم تخصصی بانکداری دیجیتال می‌نامیم چون در این پلتفرم انواع خدمات موردنیاز را می‌توان قرار داد. در واقع این پلتفرم قابلیت آن را دارد که به طور کامل شخصی‌سازی شود و این مشتری است که تصمیم می‌گیرد در فراز خود چه اپلیکیشن‌هایی را قرار دهد، همان‌گونه که الان می‌تواند فضای گوشی تلفن همراه یا رایانه‌اش را شخصی‌سازی کند. علاوه بر اینها خدماتی که در فراز ارائه شده این قابلیت را دارد که در اپلیکیشن‌های دیگر نیز استفاده شود این جاست که می‌گوییم بانکداری باز تحقق پیدا کرده است.
قرار است فراز تا پایان سال آینده در اختیار همه مشتریان بانک ایران زمین قرار گیرد، امروز می‌توانید اطمینان دهید که هیچ چیز مانع این رخداد نمی‌شود؟
یکی از دلایل بانک ایران‌زمین برای ارائه محتاطانه فراز این است که هنوز در انتظار ابلاغ مجوز احراز هویت غیرحضوری از بانک مرکزی است، در حالی که این سرویس یکی از اصلی‌ترین خدمات فراز به شمار می‌آید و به این منظور ارائه می‌شود که افراد مایل به افتتاح حساب در بانک ایران‌زمین نیاز به حضور فیزیکی در شعبه نداشته باشند. امروز در بورس امکان احراز هویت غیرحضوری از طریق سامانه سجام فراهم آمده اما بانک مرکزی هنوز نتوانسته برقراری این امکان را به تایید مراجع بالاتر برساند.
این در حالی است که احراز هویت غیرحضوری یکی از مفاهیم اصلی بانکداری دیجیتال به شمار می‌آید و در صورتی که این فرایند از پلتفرم حذف شود آن را از واقعیت بانکداری دیجیتال فاصله می‌دهد؛ در نتیجه برای اینکه بانک ایران‌زمین بتواند فراز را از حالت پایلوت خارج کند و در معرض کاربری عموم مشتریان قرار دهد، نیاز به این است که احراز هویت غیرحضوری فعال شود وگرنه حتی نیاز به یک بار حضور مشتری در شعبه آن چیزی نیست که در بکارگیری فراز مورد تایید بانک ایران‌زمین باشد.
فکر می‌کنید این مانع تا پایان سال آینده برطرف شود؟
مبتنی بر قانون شورای عالی پول و اعتبار افراد برای دریافت خدمات پایه بانکی باید در شعب حاضر شوند، امیدواریم با پیگیری بانک مرکزی این قانون تعدیل شود.
فکر می‌کنید مشتریان بانک ایران‌زمین تا چه اندازه از این دستاورد استقبال کنند و بانک در این باره چه راهکارهایی اندیشیده است؟
انتظار می‌رود تا پایان سال آینده خدمات بانکی به طور کامل توسط بانک ایران‌زمین دیجیتالی و ساده‌سازی شود و تجربه مشتری نیز در آن بررسی شود.
هدف نهایی این است که فراز که تاکنون بر موبایل و وب سوار شده بر روی دستگاه‌های خودپرداز و مرکز تماس دیجیتال هم فعال شود و مشتری بتواند فرآیند یک خدمت را در تمام کانال‌ها دریافت کند، در حالی که این کانال‌ها به یکدیگر پیوسته و یکپارچه شده باشند.
در کنار اینها به مساله آموزش کارکنان و مشتریان بانک هم پرداخته می‌شود؛ برای این کار بانک ایران‌زمین یک پلتفرم آموزش دیجیتال راه انداخته و در آن مفاهیم بانکداری دیجیتال و چگونگی کار کردن با فرآیندهای فراز را آموزش می‌دهد. این پلتفرم 67 ساعت برنامه آموزشی را به بخش‌های بسیار کوتاه تقسیم کرده و در اختیار مشتریان قرار می‌دهد، البته این اقدام به این معنی نیست که مشتری برای کار با پلتفرم مجبور است 67 ساعت فیلم آموزشی را تماشا کند بلکه اگر در جریان کار با فراز به مشکلی بربخورد و برای حل آن با بانک تماس بگیرد، کارشناسان می‌توانند به جای توضیح شفاهی با ارسال یک فیلم چند‌دقیقه‌ای آموزش موردنیاز را به مشتری ارائه داده و مشکل را حل کنند.
این مسیری است که سیستم‌های بانکداری جهان در آن قرار دارند. به طور مثال یکی از کارکردهای پلتفرم فراز این است که مشتری می‌تواند تنها در 7 دقیقه وام بگیرد آن هم بدون نیاز به حضور در شعبه، واحد فناوری بانک ایران‌زمین بر 7 دقیقه تاکید دارد تا ارائه تسهیلات به‌هیچ‌وجه بیش از این طول نکشد و مشتری می‌تواند از طریق یادشده فرایند دریافت این خدمت را آموزش ببیند.
فکر می‌کنید توسعه این مدل بانکداری به حذف کامل شعب در کشور بینجامد؟
هدفگذاری بانک ایران‌زمین از ایجاد فراز حذف کامل کارکرد شعب به عنوان جایگاه ارائه خدمات بانکی است، به طوری که خدمات بانکی همچنان به طور کامل به مشتریان عرضه شود و حذف شعب کمبودی در کیفیت و کمیت خدمات ایجاد نکند. بدیهی است شعب بانک کارکرد دیگری خواهند داشت که در ادبیات دیجیتال به این رویداد تحول شعب می‌گویند.
ارزیابی شما از جایگاه کنونی بانکداری دیجیتال در کشور چیست؟
بانکداری دیجیتال در ایران یک مفهوم جدید است و جامعه هنوز به عمق این موضوع پی نبرده است. در حال حاضر تنها بانک‌های دولتی به دلیل فشاری که وزارت اقتصاد بر آنها آورده در پی تدوین نقشه راه برای رسیدن به بانکداری دیجیتال هستند، در چنین شرایطی بانک ایران‌زمین امروز در جایگاه یک بانک خصوصی پلتفرم بانکداری دیجیتال را آماده کرده و به صورت پایلوت در اختیار مشتریان قرار داده است. حرکت به سمت بانکداری دیجیتال یک انتخاب نیست بلکه یک الزام است و این مدل بانکداری در سال‌های آینده جایگاه خود را پیدا خواهد کرد.
