صنعت حمل ونقل هوایی کشور با وجود تحریمهای چهل و دو ساله، همچنان رو به جلو حرکت می‌کند. انجام پروازهای ایمن، تامین نیازهای صنعت، ورود هواپیماهای جدید به ناوگان ایرلاین های داخلی و... در دورانی محقق می شود که آمریکایی از سال 57 تا امروز حمل و نقل مسافری ایران را تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داده‌اند. در این وضعیت از اواخر سال گذشته این بخش تخت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفت که تبعات آن کاهش حدود 50 درصدی مسافرت‌های هوایی و درگیر شدن شرکتهای هواپیمایی با مشکلات مالی بود. دولت برای جبران زیان ایرلاین ها علاوه بر افزایش قیمت بلیت هواپیما، پرداخت وام با سود 12 درصد را برای آنها اجرایی کرد.
بر اساس اظهارات رییس سازمان هواپیمایی کشوری تاکنون به جز 4 شرکت هواپیمایی، سایر شرکت ها وام موسوم به کرونا را دریافت کرده اند. تورج دهقانی زنگنه با تشریح جدیدترین وضعیت صنعت حمل ونقل هوایی ایران، از ورود 8 فروند هواپیمای غربی به کشور خبر داد.
وی همچنین از مکاتبه با هواپیماسازی بوئینگ برای تعیین تکلیف قرارداد خرید هواپیما از این شرکت آمریکایی و احتمال فعال شدن قرارداد خرید هواپیما از ایرباس و ATR پس از تعلیق چند ساله خبر داد.
بخش اول گفت‌وگوی تسنیم با معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه می آید؛
تسنیم: حدود شش ماه است که مسئولیت سازمان هواپیمایی کشوری را بر عهده گرفته اید، در این مدت مهم ترین چالش حمل‌ونقل هوایی کشور چه بوده و برای حل آن چه اقداماتی را انجام داده اید؟
زنگنه: در ابتدای که مسئولیت سازمان هواپیمایی را بر عهده گرفتم چالش های زیادی داشتیم که یکی از آنها محدودیت استفاده از 60 درصد صندلی های پروازی به دلیل شیوع ویروس کرونا بود.
قرار بود از قبل این موضوع اجرایی شود که اجرایی نشده بود. سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد از اول آبان 99 باید این مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا اجرایی شود در این راستا نیز چندین بار با رسانه‌ها بازدیدهای میدانی از پروازها داشتیم. باید به این نکته اشاره کنم اگر همراهی و کمک اصحاب رسانه نبود این مصوبه اجرایی نمی شد. بالاخره در هر پروازی اگر شرکتی رعایت نمی‌کرد خبرنگاران در این باره پرسش می کردند و فیلم های مربوطه را منتشر می کردند.
یکی دیگر از مسائل ما تاخیرات پروازی بو.د در زمان حاضر تاخیرات پروازی نسبت به گذشته بسیار کمتر شده است البته هنوز با شرایط مطلوب فاصله زیادی داریم.
یکی از اقدامات سازمان هواپیمایی کشوری ملزم کردن ایرلاین ها به پاسخگویی در این زمینه بود. پاسخگویی به شکایت های مردم در سایت سازمان هواپیمایی کشوری به صورت آنلاین بارگذاری می شود.
تسنیم: ایرلاین ها پیش از ورود شما به سازمان مقاومت زیادی در برابر محدودیت استفاده 60 درصدی از صندلی پروازی داشتند.
زنگنه: بله، اعمال محدودیت ظرفیت 60 درصدی کار ساده‌ای نبود. واقعیت آن است که به لحاظ اقتصادی کار دشواری بود اما شرکت هایی را پذیرفتند که این زیان را به خاطر سلامت مردم جامعه متحمل شوند.
در ابتدا اینگونه وانمود شد ویروس کرونا از طریق هواپیما وارد کشور شده است ولی شرکت ها این همراهی را کردند. الان بحث 60% به یک فرهنگ و خواست عمومی تبدیل شده است. یعنی اگر شرکتی بخواهد محدودیت 60 درصدی را رعایت نکند مردم آن را نمی پذیرد. یکی از نقاط مثبت، همراهی و هماهنگ بودن شرکتهای هواپیمایی با سازمان هواپیمایی کشوری برای اجرای محدودیت 60 درصدی بود که از همین جا از آنها بابت این هماهنگی و همراهی قدردانی می‌کنیم.
تسنیم: با این وجود شرکتهای هواپیمایی همچنان معترض هستند و می گویند در هیچ کجای دنیا در پروازها محدودیت وجود ندارد.
زنگنه: این محدودیت در کجای دنیا اجرا نمی‌شود، درست است. اما این یک قانون است. ستاد ملی مقابله با کرونا وقتی که ابلاغی را به وزارت راه و شهرسازی انجام می دهد مانند قانونی که در مجلس مصوب شده و شورای نگهبان آن را تایید کرده است. تا زمانی که این قانون است ایرلاین ها ملزم به رعایت آن است. سازمان هواپیمایی کشوری نیز ملزم به نظارت و اجرای دقیق آن است.
برنامه دولت برای پرداخت وام کرونا به ایرلاین ها در سال 1400
تسنیم: وام کرونا تا امروز به چه تعداد ایرلاین پرداخت شده است؟
زنگنه: تمام شرکتهای هواپیمایی وام کرونا را دریافت کرده‌اند به جز 4 ایرلاین. این ایرلاینها نیز در واقع مشکلاتی با بانک‌ها داشته اند یا اینکه نخواسته اند این وام دریافت کند. اما سایر شرکت ها وام را دریافت کردند.
در جلسه ای هم با حضور وزیر راه و شهرسازی و اعضای هیئت مدیره شرکت هواپیمایی قرار شد یا سال آینده به شرکتهای یک وام داده شود یا اینکه کمک شود تا به پرداخت شده استمهال شود.
تسنیم: تاکنون به شرکت هواپیمایی چقدر وام پرداخت شده است؟
زنگنه: تاکنون حدود دو هزار میلیارد تومان تسهیلات کرونایی به شرکتهای هواپیمایی داخلی پرداخته شده است اگر چهار شرکت نیز وام خود را دریافت کنند مجموعه حدود 2400 میلیارد تومان خواهد شد.
تسنیم: منابع مورد نیاز این وام از چه محلی تامین شده است؟
زنگنه: دولت یک بودجه خاصی را از طریق بانک مرکزی در اختیار بانک‌ها قرار داد برای کسب و کارهایی که از کرونا زیان دیده اند و این مبلغ به ایرلاین های داخلی پرداخت شد.
در صنعت حمل ونقل هوایی ایران همه چیز برعکس شده است
تسنیم: چه تعداد هواپیمای فعال در ناوگان حمل‌ونقل هوایی داریم؟
زنگنه: در زمان حاضر حدود 162 فروند هواپیمای فعال در ناوگان هوایی کشور داریم، آنهم در شرایط تحریم و با وجود تحریمهای 42 ساله. یکی از بخش‌هایی که از همان روزهای اول پیروزی انقلاب اسلامی مورد تحریم ظالمانه استکبار قرار گرفت، صنعت هوانوردی ایران بود.
اوایل انقلاب چند درصد هواپیما داشتیم و الان چقدر داریم. چقدر مستشار در صنعت حمل و نقل هوایی کار می کردند، اما امروز تمام کارهای صنعت را جوانان ایرانی انجام می‌دهند. قبل از انقلاب خلبان های ایرانی برای دوره آموزشی به خارج می رفتند اما امروز در داخل ایران آموزش می بینند، خلبان می شوند و بعد از آن برای شرکتهای خارجی کار می کند یعنی همه چیز برعکس شده است. الان هم هواپیما با وجود دشواری‌های فراوان وارد مملکت می‌شود.
تسنیم:یعنی پس از خروج آمریکا از برجام هم هواپیما وارد کشور شده است؟
زنگنه: همین الان که ما در خدمت شما هستیم چندین فروند هواپیما وارد کشور شده و مجددا وارد می شود. این هواپیماها به تازگی وارد کشور شده آمد که تولید سال 2004 و 2005 میلادی هستند.
تسنیم: یعنی شرط سنی رعایت شده است؟
زنگنه: بله همینطور است. تعداد زیادی هم هواپیما به زودی وارد کشور خواهد شد.
تسنیم: چه تعداد هواپیما وارد کشور شده و اینکه آیا به ناوگان شرکتها ملحق شده‌اند؟
زنگنه: تاکنون هشت فروند وارد کشور شده که البته هنوز پرواز نمی کنند. اما در آینده خیلی نزدیک پرواز خواهند کرد. شرکت هواپیمایی زیرساخت‌ها را آماده و مجوز پروازی را دریافت کرده اند و در حال آموزش پرسنل فنی این هواپیماها هستند.
تسنیم: این هواپیماها غربی هستند یا شرقی؟
زنگنه: همه این هواپیما ها غربی هستند. حدود دو برابر این تعداد نیز یعنی 16 فروند تا پایان سال وارد کشور خواهد شد. البته زمان ورود به صورت قطعی نیست و پیش‌بینی می‌کنیم این هواپیماها در مورد مقرر وارد شوند.
تسنیم: شرکت هواپیمایی این هواپیماها را خریداری کرده‌اند؟
زنگنه: بله، آنها این کار را انجام دادند و هواپیماهایی که وارد شده بخش خصوصی انجام داده‌اند، ضمن اینکه شرکتهای فعالی در حال خرید هواپیما هستند.
تسنیم: 16 هواپیما (13 فروند هواپیمای ATR و 3 فروند ایرباس) در دوره برجام به ایران تحویل شد و پس از خروج آمریکا از برجام دیگر هواپیمایی به کشورمان تحویل نشد.
زنگنه: قرارداد ایران با شرکت هواپیمایی ایرباس و ATR به حالت تعلیق درآمده است. در رابطه با قراردادی که با بوئینگ داریم نیز اخیراً نامه نگاری شده که تکلیف این قرارداد روشن شود.
تسنیم: یعنی این احتمال وجود دارد قراردادهای ATR و ارباس مجددا فعال شود؟
زنگنه: قطعا این احتمال وجود دارد، اگر گشایشی ایجاد شود حتما آنها باید به این قراردادها برگردند.
