مصوبه کمیسیون تلفیق درباره افزایش دو برابری یارانه نقدی در سال آینده، واکنش‌های مختلفی را به همراه داشته است. بر اساس این مصوبه، یارانه نقدی در سال آینده به جای ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر نفر، ۹۱ هزار تومان خواهد بود. علاوه بر این، یارانه ۴۸ میلیون نفر از اقشار ضعیف به ۱۳۶ هزار تومان در ماه و یارانه ۱۰ میلیون نفر که در شرایط سخت‌تری قرار دارند، به ۲۲۰ هزار تومان در ماه افزایش پیدا خواهد کرد.
به گفته یک کارشناس مسائل اقتصادی، با اینکه مجلس با نیت خیر برای حمایت از طبقه آسیب‌پذیر، افزایش یارانه نقدی را به عنوان راه‌حل مطرح کرده، اما مالیات تورمی در نهایت موجب می‌شود مبلغ بیشتری نسبت به این یارانه، از جیب قشر ضعیف جامعه برداشته شود، بنابراین راهکار حمایت از معیشت خانوار، نه پول‌پاشی و آسیب بیشتر در برابر آثار تورمی آن، بلکه نظام تأمین اجتماعی هوشمند و همچنین نظام مالیاتی هوشمند است که می‌تواند سطح رفاه افراد جامعه را بهبود دهد.
منابع احتمالی برای مصارف قطعی
ایمان اسلامیان کارشناس مسائل اقتصادی در این رابطه به ایرناپلاس گفت: یکی از شرایطی که برای چند دهه در ساختار بودجه کشور مشاهده می‌شود، منابع احتمالی و مصارف قطعی است. ما برای مصارف قطعی که باید در آن زمینه هزینه شود، منابعی را در نظر می‌گیریم که تحقق آنها احتمالی است؛ یعنی امکان دارد محقق شود یا نشود.
وی افزود: بودجه ۱۴۰۰ برای توازن خود، حتی در لایحه پیشنهادی دولت نیازمند صادرات تا سه میلیون بشکه نفت در روز است و تنها در این صورت دولت می‌تواند شکاف بودجه را مدیریت کند. علاوه بر این، درباره تحقق منابعی که خود دولت پیشنهاد کرده، مانند منابع حاصل از محل واگذاری دارایی‌ها و انتشار اوراق نیز ابهام و تردید وجود دارد. اگر هر بار جدید دیگری به این بودجه اضافه کنیم، به شکاف بودجه‌ای دامن خواهیم زد.
برداشت مالیات تورمی از جیب یارانه‌بگیران
این کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر اینکه نیت خوب، لزوماً به نتیجه خوب منجر نمی‌شود، گفت: کانت جمله‌ای دارد که می‌گوید راه جهنم با نیت خیر سنگفرش می‌شود. در واقع اینکه نیت ما خیر باشد، لزوماً به این معنا نیست که نتیجه کار ما نیز خیر خواهد بود. اکنون نمایندگان مجلس با نیت جبران معیشت طبقه آسیب‌پذیر و کمتر برخوردار کشور، می‌خواهند راه‌حلی پیدا کنند. این در حالی است که طرح‌های مطرح شده، بیشتر از آن که منجر به بهبود معیشت شود، به دلیل وابستگی به منابع غیرقطعی مانند مابه‌التفاوت نرخ ارز و امثال آن، تا حد زیادی منجر به افزایش تورم و نقدینگی و گرانی می‌شود.
اسلامیان ادامه داد: در واقع نتیجه این طرح‌ها مانند این است که به افراد طبقه متوسط و ضعیف جامعه به عنوان مثال ۱۰۰ هزار تومان بدهیم، اما تورم ایجاد شده در اثر این طرح، ۲۰۰ هزار تومان از جیب دیگر آنها برداشت کند. در مجموع به نظر می‌رسد طرح‌هایی که در تحقق منابع آنها تردید وجود دارد، به دلیل آثار تورمی که به دنبال خواهند داشت، مناسب نیستند.
کنترل تورم و نظام تأمین اجتماعی هوشمند برای بهبود سطح رفاه
اسلامیان راهکار حمایت معیشتی از خانوارها را راه‌اندازی دو نظام هوشمند تأمین اجتماعی و مالیاتی به‌صورت فوری عنوان کرد و گفت: به نظر می‌رسد تنها راهی که در کوتاه‌مدت می‌تواند معیشت را تأمین کند، پول‌پاشی نیست. اکنون در طرحی که نمایندگان مجلس در نظر گرفته‌اند، بخشی از یارانه برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی و همچنین بخشی برای عموم جامعه در نظر گرفته شده است؛ یعنی سبکی از پرداخت یارانه که در دنیا نمونه آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: تا زمانی که نظام هوشمند تأمین اجتماعی نداشته باشیم و نتوانیم افراد را بر اساس مؤلفه‌های اقتصادی-اجتماعی رهگیری و شناسایی کنیم بیشترین فشار طرح‌های حمایتی پیشنهادی به فقرا و مستضعفان وارد می‌شود که در گرانی و تورمی که چنین طرح‌هایی با خود به همراه می‌آورند، له می‌شوند. هر اقدامی پیش از اینکه نظام رفاه اجتماعی هوشمند ایجاد شود، می‌تواند مخرب و آزاردهنده باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: در مجموع به‌نظر می‌رسد دولت و مجلس باید بر کنترل تورم متمرکز شوند. زمانی که در درجه اول، تورم کنترل شود و در کنار آن، نظام تأمین اجتماعی و رفاهی هوشمندی شکل گیرد که بتواند افراد آسیب‌پذیر را نجات دهد، به تدریج نظام اقتصادی به پایداری می‌رسد و رفاهی که مد نظر حکمرانان است فراهم می‌شود.
ایرناپلاس
