بورس بعد از روند صعودی پرشتابی که در پیش گرفت از مرداد ماه وارد فاز نزولی شد. در ابتدا اکثر کارشناسان وجود روند نزولی در بازار را طبیعی اعلام کردند و معتقد بودند بعد از رشد غافلگیرکننده‌ای که شاخص بورس از خود به یادگار گذاشت، در پیش گرفتن چنین روندی دور از ذهن نبود و با توجه به سرعتی که بورس از کانال یک میلیون واحد داشت طبیعی است که روند نزولی بازار شتابی مشابه با روند صعودی را داشته باشد.
اما به مرور و با طولانی شدن روند نزولی شاخص بورس، نگرانی سهامداران در این بازار افزایش یافت و به دنبال تصمیم‌های هیجانی اقدام به فروش سهام و خروج از این بازار کردند.
با تداوم روند نزولی شاخص بورس، کارشناسان اعلام کردند بازار تحت تاثیر انتخابات آمریکا تصمیم‌گیری برای سهامداران را سخت کرده است و به محض مشخص شدن نتیجه این انتخابات، بازار به دلیل کاهش هیجان، سمت و سوی اصلی خود را پیدا می‌کند و شاهد ایجاد تعادل در معاملات بورس خواهیم بود.
تحلیلگران حاضر در بازار در میان نگرانی‌هایی که سهامداران از روند نزولی بازار داشتند وعده بهبودی وضعیت بازار را با انتشار گزارش‌های مثبت شرکت‌ها دادند اما بازار به دلیل تحت تاثیر قرار گرفتن انتخابات آمریکا توجهی به گزارش شرکت‌ها که طبق پیش‌بینی ها با نتیجه مثبتی همراه بودند، نداشت و نتوانست مانع از ریزش شاخص بورس و منفی شدن قیمت‌ها در بازار سهام شود.
گمانه‌زنی‌ها برای پیروزی «بایدن»
با نزدیک شدن انتخابات آمریکا و پیش‌بینی‌های انجام شده مبنی بر احتمال پیروزی بایدن، شاخص بورس بار دیگر وارد فار نزولی شد و سهامداران به اتخاذ تصمیم‌های هیجانی خود در این بازار ادامه دادند، اما کارشناسان با تحلیل‌هایی که از بازار داشتند اعلام کردند، انتخاب بایدن یا ترامپ تفاوتی در روند بازار ایجاد نمی کند و با انتخاب هر یک از آنها بورس برای مدتی کوتاه تحت تاثیر تغییر و تحولات قرار می‌دهد و بعد از آن دوباره به مسیر اصلی خود در معاملات باز می‌گردد.
همچنین در ادامه اظهارنظرها اعلام شد، بازار سرمایه، بازاری کوتاه‌مدت نیست و برای افرادی که به دنبال سرمایه گذاری بلندمدت در بورس هستند تفاوتی ندارد چه کسی رییس‌جمهوری آمریکا می‌شود زیرا به طور حتم همه بازارها تاثیری کوتاه مدت و فوری را از این اتفاق می‌پذیرند و سرمایه‌گذاران باید این موضوع را مدنظر قرار دهند که ممکن است رشد بورس دیگر نتواند همچون ماه‌های نخست سال جاری روند صعودی پرشتابی را تجربه کند.
«ترامپ» در انتظار پیروزی انتخابات
هفته گذشته و با پایان یافتن انتخابات آمریکا، سرمایه‌گذاران در انتظار اعلام نتیجه این انتخابات بودند تا بتوانند تصمیم نهایی برای سرمایه‌گذاری و ورود سرمایه خود به بازار طلا، ارز، بورس یا سپرده‌های بانکی بگیرند.
یک روز بعد از پایان انتخابات، زمزمه‌هایی شنیده شد مبنی بر اینکه احتمالا ترامپ به عنوان پیروز انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود که این موضوع به سرعت، روند معاملات بورس را تغییر داد و باعث رشد قیمت ها در بازارهای سرمایه‌گذاری و تمایل برخی سرمایه‌گذاران برای ورود سرمایه‌هایشان به بازار سهام شد.
به مرور و با گذشت چند روز از شمارش آراء، پیروزی این انتخابات حساس به نفع بایدن پیش رفت که این اتفاق منجر به تغییر دوباره روند بازار و افت شاخص بورس شد، این در حالیست که اکثر کارشناسان حاضر در بازار ایجاد چنین روندی در بازار را هیجانی اعلام کردند و معتقد بودند، اینکه کدام یک از کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا رای می‌آورد، تفاوت چندانی برای بورس در ایران ندارد و با توجه به ریزش سنگینی که بورس در ماه های گذشته تجربه کرد بعید به نظر می‌رسد که بیش از این، تحت تاثیر چنین عوامل سیاسی در مسیر اصلاحی قرار گیرد.
«بایدن»، پیروز نهایی انتخابات
در کنار این موضوع و با نزدیک شدن بایدن به عنوان پیروز انتخابات، نرخ دلار در مسیر نزولی قرار گرفت که درباره تاثیر آن بر بورس اظهارنظرهای مختلفی مطرح شده است.
برخی ورود شاخص بورس به فاز اصلاحی را تحت تاثیر افت قیمت دلار در بازار دانستند، اما برخی کارشناسان خاطر نشان کردند که نرخ دلار در گزارش ماهانه شرکت‌ها بین ۱۸ تا ۲۳ هزار تومان بوده است و هیچ صنعتی تحت تاثیر دلار ۳۰ هزار تومانی قرار نگرفت که حالا بخواهد با افت دلار در محاسبه سود و سودآوری شرکت‌ها تغییری ایجاد شود.
حال با توجه به پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا یکی از ابهامات بزرگ بازار سرمایه برطرف شده و اکنون سوال مطرح شده در بین فعالان بازار سرمایه این است که بورس پس از حدود سه ماه اصلاح و با تمام شدن یک ریسک سیستماتیک سیاسی به کدام سمت و سو خواهد رفت؟
بایدن تاثیر چندانی در اقتصاد ایران ندارد
در این زمینه «عباس آرگون» امروز (جمعه) در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به تاثیر نتیجه انتخابات آمریکا بر بازار سهام اشاره کرد و افزود: اگر با انتخاب «بایدن» زمینه ایجاد گشایش و بازگشت دوباره به برجام فراهم شود، علاوه بر کاهش فشار حداکثری به ایران، زمینه افزایش صادرات در کشور و رشد میزان بازدهی شرکت‌ها فراهم می‌شود و در کنار آن به دلیل افزایش ارزش افزوده شرکت‌ها بازار به مسیر صعودی باز می‌گردد.
آرگون خاطرنشان کرد: در بازار باید این نکته را مدنظر قرار داد که فقط بخشی از مشکلات موجود در کشور مربوط به حوزه خارجی است، بخش دیگر آن وابسته به مسایل داخلی است که باید زمینه رفع آنها فراهم شود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: بعد از برجام شاهد ایجاد برخی از گشایش‌ها در کشور بودیم اما به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های داخلی، امکان استفاده از ظرفیت‌های موجود در کشور وجود نداشت.
وی ادامه داد: تاثیر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بر ایران مساوی با دیگر کشورها خواهد بود، به همین دلیل انتخاب بایدن نمی‌تواند تاثیر چندانی را در اقتصاد ایران داشته باشد.
فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری در بورس
آرگون افزود: بازار حدود سه ماه در مسیر اصلاحی قرار داشت و اصلاح‌های مربوطه را انجام داده است، بنابراین اکنون فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بورس ایجاد شده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بسیاری از سهام حاضر در بازار بعد از اصلاح‌های ایجاد شده در موقعیتی ارزنده قرار گرفتند و فرصتی مناسب را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده‌اند، اظهار داشت: دلار اکنون وارد مسیر کاهشی شده است و تحت تاثیر آن سهام وابسته به دلار با روند نزولی همراه شدند که این موضوع ضمن ایجاد هیجان در کلیت بازار، روند کلی بازار را تحت تاثیر قرار داده است.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی تصمیم‌گیری در بازار سهام از سوی سهامداران براساس هیجان انجام می‌شود، گفت: به صورت عمده سهامداران در بازار بدون تحلیل و با هیجان در صف‌های فروش قرار گرفتند و باعث ایجاد شتاب در روند اصلاحی بازار شدند.
امیدواری به آینده بازار سهام در ایران
آرگون افزود: بورس به دلیل اصلاح‌های شدیدی که تجربه کرده است در صورت رفع هیجان موجود می‌تواند روند مثبتی را نسبت به سایر بازارها در پیش گیرد.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه در ایران می‌توان نسبت به آینده بازار سهام امیدوار بود، گفت: در صورت رفع مشکلات موجود در زیرساخت‌ها، بازار سهام می‌تواند به عنوان بهترین بازار برای جذب نقدینگی‌ها و هدایت آنها به بخش مولد باشد.
وی با بیان اینکه باید بتوان با برنامه‌ریزی‌های لازم نقدینگی‌های موجود در کشور را به سمت تولید هدایت کرد، افزود: در وضعیت فعلی بازار نباید درگیر رشد هیجانی و بی‌منطق باشد، به همین دلیل سهامداران نباید تحت تاثیر صف‌های ایجاد شده تصمیم به معامله در بازار بگیرند.
انتظارات تورمی، زمینه‌ساز ایجاد رفتارهای هیجانی در بازار
در ادامه «سلمان نصیرزاده»، کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایرنا گفت: موضوعی که اکنون در بازار سهام وجود دارد گذر از دوران ترامپ و ورود به عصر حداقل چهار ساله بایدن است، آثار این انتقال در کوتاه‌مدت ممکن است بازارهایی را که از تورم به رونق رسیده بودند را با یک دوره رکود قیمتی مواجه کند.
وی افزود: اثر این انتقال قدرت در بین فعالان بازار سهام و حتی سایر بازارها انتظار از تغییر ساختاری در نظام تحریم‌ها، کاهش ریسک‌های سیستماتیک و هزینه‌های تحمیل شده بر صنایع است.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه انتظارات تورمی باعث ایجاد رفتارهای هیجانی در بازار شده است، گفت: ابهام‌های موجود ممکن است تعاملات تجاری بزرگ و جریان پول‌های هوشمند را به حالتی از توقف موقت پیش ببرد که این موضوع می‌تواند محرک یک دوره رکود پساتورمی باشد.
وی خاطرنشان کرد: در این دوره باید پارادایم‌های کلان مورد رصد قرار گیرند که هر کدام از آنها اگر با انتظارات همخوانی نداشته باشند می‌تواند منجر به تغییر فضای فعلی شود.
روند منفی بورس ناشی از رفتار هیجانی سهامداران
همچنین «نوید قدوسی»، کارشناس بازار سرمایه در گفت و با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بورس با انتخاب «بایدن» به عنوان رییس جمهوری آمریکا در ادامه روند اصلاحی چند وقت گذشته در مسیر نزولی قرار گرفت که این موضوع ناشی از وجود رفتارهای هیجانی از سوی سهامداران بوده است.
وی با تاکید بر اینکه انتخاب «بایدن» به دلیل برخی از عوامل متعدد نمی‌تواند برای بورس ایران منفی باشد، گفت: نخستین عامل کاهش ریسک‌های سیستماتیک است، عدم اطمینانی نسبت به انتخابات آمریکا باعث ایجاد تاثیر منفی در بازار ایران شد، حال بازار با مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا و کاهش ریسک‌های سیاسی می‌تواند حرکت مشخص‌تری را به خود بگیرد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: کاهش نرخ ارز برای بازار ایران اتفاق بدی نیست و در سه ماه گذشته با توجه به روند صعودی قیمت دلار، بازار سهام جهت معکوسی را نسبت به قیمت ارز در پیش گرفت.
وی خاطرنشان کرد: عددهای بالاتر از ۳۰ هزار تومان در بازار دلار، زنگ خطری برای ایجاد شرایط بحرانی در کشور بود اما با انتخاب بایدن به عنوان رییس جمهوری آمریکا ضمن کاهش ترس در بازار، شرایط تنظیم و متعادل تر خواهد شد.
قدوسی افزود: کاهش نرخ ارز به هیچ عنوان نشان‌دهنده شرایط بد در بورس ایران نیست و حتی می‌تواند ناشی از آرام شدن شرایط سیاسی در کشور باشد.
کاهش قیمت سهام شرکت‌ها به نرخ اردیبهشت‌ماه
این کارشناس بازار سرمایه افزود: قیمت سهام در بازار سرمایه برعکس دیگر بازارها که قیمت‌ها از ابتدای سال تاکنون دو برابر شده است، به نرخ اردیبهشت ماه رسیده است و حتی قیمت برخی از سهم‌ها به یک سوم کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه در بورس بعد از اصلاحی که تجربه کرده است می توان سهامی را پیدا کرد که قیمت آن به نرخ ابتدای سال جاری رسیده است، گفت: این بازار در مقایسه با دیگر بازارها اصلاح قیمتی بسیار خوبی را تجربه کرده است و در صورت وجود رکود در بازارهای موازی می توان انتظار رشد و رونق دوباره در بازار سهام را داشت.
قدوسی افزود: با تحلیل این مسایل می توان امیدوار بود که انتخاب بایدن نه تنها اتفاق بدی برای بازار سهام نخواهد بود بلکه می تواند به نفع بازار سهام باشد.
رویا ذوالفقاری
ایرنا
