دکتر کمال الدین حق بین استاد گروه زیست مواد گیاهی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری و مدیر کارگروه مطالعه اثرات درمانی گیاهان دارویی و مواد مؤثر آنها بر کرونا گفت: بعد از شیوع کرونا در کشور، وزارت علوم مسئولیت رسیدگی به تحقیقات در رابطه با این بیماری را به پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک را محول کرد.
وی با بیان اینکه ۹ کارگروه در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در حوزه‌های مختلف مرتبط با کرونا تشکیل شد، بیان کرد: یکی از این کارگروهها مربوط به اثرات درمانی گیاهان دارویی روی بیماری کرونا بود.
به گفته حق بین، پیرو این قضیه به تمام دانشگاه‌ها و پژوهشگاهای کشور فراخوان داده شد تا پروژه‌های مرتبط با گیاهان دارویی و اثرات آن بر کرونا را به کارگروه گیاهان دارویی پژوهشگاه زیست فناوری ارائه دهند. مهلت اولیه ارسال طرح‌ها از ۲۵ اسفند ۹۸ تا پایان فروردین ۹۹ بود که بعداً تا ۱۵ خرداد ۹۹ نیز تمدید شد.
وی ادامه داد: کارگروه گیاهان دارویی که متشکل از ۱۳ محقق و صاحب نظر از مؤسسات مختلف در تهران بود طرح‌های تحقیقاتی پیشنهاد شده را که عمدتاً در ۳ حوزه «دارویی»، «بهداشتی و مراقبتی» و «گیاهان دارویی و طب سنتی» مطرح بودند را بررسی و آن دسته از پیشنهادات که قابل حمایت و اجرا در زمان بازدهی کوتاه‌تر بودند را انتخاب کردند.
وی خاطر نشان کرد: طرح‌های ارسالی به این کارگروه تعدادی زیادی بودند که بعد از بررسی ۳۰ طرح و اکنون تقریباً یک چهارم این تعداد در حال انجام هستند؛ این تعدادی که انتخاب شده اند و در پروسه اجرای آنها مورد حمایت قرار گرفته اند نسبتاً هزینه کمتر و مدت زمان رسیدن به نتیجه کمتری دارند که به انتخاب داوران بوده اند.
حق بین اضافه کرد: البته پیشنهادات با ارزش بنیادی نیز به کار گروه رسید که متأسفانه با توجه به وضعیت موجود امکان حمایت آنها برای کارگروه وجود نداشت و توصیه شد که محققان طرح‌های خود را ازطریق معاونان پژوهشی دستگاه‌های ذیربط پیگیری کنند.
اجرای پروژه‌هایی در زمینه دارویی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با بیان اینکه در خصوص پروژه‌هایی که در زمینه تولید داروی گیاهی است، گفت: در کل عملکرد برخی از عصاره‌های گیاهی که خواص آنتی ویروسی دارند به روش‌های نوین اثبات شده است. در حال حاضر در یک تیم تحقیقاتی، یکی از طرح‌های منتخب برای استفاده از یک نوع گیاه دارویی برای ساخت دارو زیر نظر یکی از اعضای هیئت علمی در حال انجام است.
پروژه‌های حوزه بهداشتی و مراقبتی
حق بین در خصوص محور دوم این کارگروه که مربوط به حوزه بهداشتی و مراقبتی است، گفت: از روز اول موضوع استفاده مستمر از شوینده‌های شیمیایی و استفاده از الکل مورد توجه قرار گرفت.
وی با بیان اینکه استفاده از الکل چربی پوست را به صورت تدریجی از بین می‌برد و استفاده از شوینده‌های شیمیایی ضررهای زیادی دارند، گفت: بنابراین طرح‌هایی که بر اساس معرفی شوینده‌های سبز بود را حمایت کردیم؛ همچنین تولید پاک کننده‌های سبز که از مواد شیمیایی کمی برخوردارند ولی خواص آنتی ویروس و ضد میکروبی دارند و به بدن مصرف کننده آسیب نمی‌رسانند مورد توجه بود.
وی افزود: این طرح‌ها تصویب شده اند و در حال پیشرفت هستند.
مدیر کارگروه مطالعه اثرات درمانی گیاهان دارویی و مواد مؤثر آنها بر کرونا در خصوص طرح‌های مراقبتی گفت: یکی از طرح‌ها استفاده از ماسک‌هایی است که در تولید آن از گیاهان دارویی استفاده شده است؛ این طرح نیز در حال پیشرفت است که امیدواریم علاوه بر ایران در دنیا نیز مورد مصرف قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه استفاده از ماسک‌های معمولی در طولانی مدت عوارضی خواهند داشت، گفت: اکنون استفاده از ماسک جز الزامات مقابله با کرونا شده اما در این طرح‌ها قرار است ماسک‌هایی تولید شوند که به بدن کمک کند تا وضعیت بهتری داشته باشد؛ اکنون این طرح در حال اجراست.
استفاده از طب سنتی در درمان بیماری کرونا
به گفته حق بین، همچنین طرح‌هایی با محوریت طب سنتی به تأیید رسانده ایم که باید در نهایت تاییدیه وزارت بهداشت را دریافت کنند.
وی افزود: متأسفانه نتوانستیم در این زمینه موفق باشیم زیرا باید وزارت علوم و وزارت بهداشت با همکاری یکدیگر طرح‌های حوزه طب سنتی را به تصویب برسانند و از آنها حمایت کنند.
وی ادامه داد: پتانسیل بالایی در این زمینه وجود دارد اما باید به صورت متمرکز طرح‌های این حوزه پیش برود. زیرا مسئولیت اصلی حوزه طب سنتی با وزارت بهداشت است که بهتر است تا وزارتین با تعامل با یکدیگر به ساماندهی و بهره گیری از پتانسیل‌های موجود توجه کنند.
مهر
