یکی از مسائل اصلی اقتصاد کشور در حال حاضر کسری بودجه دولت است که چنانچه راهی برای حل این مشکل پیدا نشود، آثار اقتصادی نگران کننده‌ای به دنبال خواهد داشت. برهمین اساس دولت جهت جبران این کسری بودجه یا مجبور به چاپ پول خواهد شد یا باید از طریق فروش اوراق این کسری را جبران کند، اما از آنجا که چاپ پول با تورم همراه خواهد بود و در شرایط فعلی هم توانی برای تحمل تورمی بیش از این برای مردم باقی نمانده است، این موضوع کاملا رد است. حسن روحانی هم در اینباره مطرح کرده که مسئله چاپ پول از دستور کار دولت خارج شده است، بنابراین راهی جز فروش گسترده اوراق باقی نمی‌ماند.
کارشناسان اقتصادی هم در این خصوص معتقدند که تنها راهکار دولت برای اینکه بتواند نقدینگی را از دست مردم خارج سازد و کسری بودجه را با آن جبران کند، فروش اوراق است.
فروش اوراق بهترین راه جبران کسری بودجه
آلبرت بغزیان، کارشناس امور اقتصادی درباره فروش اوراق برای جبران کسری بودجه گفت: پیش از توضیح درباره فروش اوراق در ابتدا باید این نکته مورد اشاره قرار گیرد، به کدام دلیل کسری بودجه ایجاد می‌شود که جبران آن دغدغه امروز باشد؟ با این حال چنانچه به دلیل شرایط و مشکلات نتوان مانع کسری شد، قبل از هر اقدامی هزینه‌های شرکت‌های دولتی به شرط آنکه به تولید و ارائه خدمات لطمه زده نشود، مورد بازنگری قرار گیرد.
وی در ادامه تاکید کرد: طی این سال‌ها هرگز نشنیدم که جهت جبران کسری بودجه هزینه فلان شرکت کم شده باشد. جمله فوق به این معنا است که تلاشی برای کاهش هزینه‌ها انجام نمی‌شود، پس به سراغ درآمدها می‌روند که در حال حاضر درآمد حاصل از فروش نفت و بازگردانده شدن پول آن به کشور با مشکل روبرو است، در نتیجه باید پیگیر مالیات‌ها بود، البته نه به این معنا که زیاد شود، اصلاح صورت گیرد.
این کارشناس امور اقتصادی در این رابطه توضیح داد: اصلاح مالیات به این معنا که معافیت‌ها مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد که اغلب این موارد یا موعد آنها به پایان رسیده یا اینکه از غفلت دولت استفاده می‌شود، البته در بخشی هم قانون باید وارد عمل شود. چنانچه دولت در این قسمت خط قرمز دارد و از توانایی ورود به آن برخوردار نیست به سراغ پایه‌های مالیاتی جدید برود و آنها را تسریع سازد.
بغزیان در اینباره بیان کرد: کسری بودجه را حتما نباید همین امروز با فروش بحث اوراق برطرف کرد زیرا این اوراق هم مجدد توسط دولت آینده بازتعریف خواهد شد که به آینده موکول می‌شود، اما چنانچه با هیچ یک از کارهای مورد اشاره این امکان وجود نداشت باید به سراغ فروش اوراق برویم که در چنین شرایطی بهترین راه حل خواهد بود.
وی در این رابطه افزود: چنانچه بر اوراق یک بازار دست دوم یا ثانویه در بورس ایجاد شود که اجازه حفظ آن به عنوان دارایی وجود داشته باشد، گزینه بهتری نسبت به این است که اموال دولت به حراج گذاشته شود. علاوه بر این تورم‌زا هم نیست.
این کارشناس امور اقتصادی در این خصوص که فروش اوراق تنها راهکار دولت برای خروج نقدینگی از دست مردم و جلوگیری از چاپ پول است، تصریح کرد: لزوما چاپ پول یا افزایش نقدینگی تورم‌زا نیست، به شرط آنکه دولت تکلیف خود را با محل تزریق آن مشخص کند. مانند پروژه‌های نیمه تمام و یا تولیدی حتی در صورتی که درصدد برآید بدهی پیمانکاران را به این وسیله پرداخت کند، خوب است. اما چنانچه بخواهد صرف حقوق و دستمزد و ... شود، خطر دارد. با تمام اینها تجربه نشان داده، دولت تزریق کن خوبی نیست و معمولا برای تزریق محل بدی را انتخاب می‌کند.
فروش اوراق بد است، اما از بدتر بهتر است
مهدی طغیانی، سخنگو کمیسیون اقتصادی در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار ایبِنا درباره فروش اوراق قرضه از دولت برای جبران کسری بودجه گفت: فروش اوراق برای تامین مالی راهی است که بدون افزایش نقدینگی، تامین مالی کنیم. به این معنا در عمل به گونه‌ای استقراض از مردم است که به هر حال استقراض از مردم بهتر از استقراض از بانک مرکزی است. یعنی بین بد و بدتر، بد را انتخاب می‌کنیم.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه ابراز کرد: استقراض در کل در دوره مالی دولت بعدی، حجم بدهی را بالا می‌برد زیرا باید بهره‌های آن را هم حساب کرد. این در حالی است که در مورد شرایط آینده هم کامل مطمئن نیستیم که اوضاع دولت بهتر از امروز باشد. بنابراین باید تلاش شود تا کسری بودجه از محل صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌ها برطرف شود.
وی در این خصوص که فروش اوراق تنها راهکار دولت خروج نقدینگی از دست مردم و جلوگیری از چاپ پول است، اظهار داشت: البته فروش اوراق تنها راه نیست، اما از چاپ پول بهتر است، گرچه می‌توان راه‌های بهتری را نسبت به چاپ پول مانند کاهش هزینه‌ها انتخاب کرد.
