اختلال وسواس فکری – عملی بیماری شایعی است که از هر چهل نفر یکی در طول زندگی‌اش به این بیماری مبتلا می‌شوند.
افرادی که مبتلا به وسواس هستند ممکن است رفتار‌های اجباری، وسواس فکری و یا هر دو را داشته باشند. وجود این علائم می‌تواند زندگی زناشویی، کار و روابط اجتماعی را مختل کند و تحت فشار قرار دهد در واقع وسواس فکری، افکار ناخواسته‌ای هستند که باعث اضطراب در فرد می‌شوند.
فرد مبتلا در این گونه موقعیت‌ها تلاش می‌کند این افکار را نادیده گرفته و سرکوب کند. در این وضعیت گفتگو‌های ذهنی فرد افزایش، می‌یابد و پیوسته با خود در حال تجزیه و تحلیل مسائل است. از تبعات این اختلال، عدم توانایی در تمرکز حواس، خستگی ذهن، حواس پرتی و بی حوصلگی است.
این افکار، عمومی نیستند و فرد هرچه سعی می‌کند تا آن‌ها را از ذهن خود دورکند، موفق نمی‌شود. افکار افراد در طول زمان تغییر می‌کند و حتی می‌تواند مخالف رفتار و ارزش‌هایی که در گذشته به آن باور داشته، نیز باشد.
یکی از عوامل وسواس فکری، شیوه‌های سختگیرانه و تربیت بایدها و نباید‌های والدین در دوران کودکی است که منجر به وسواس در علم روانشناختی، اضطراب و استرس در فرد می‌شود.
وسواس می‌تواند مشکلات جدی برای فرد ایجاد کند، آدم‌های مبتلا به وسواس ساعت‌های زیادی در طول روز مشغول انجام رفتار‌های وسواسی خود هستند به همین دلیل این افراد فرصت کافی برای رسیدگی به امور خانواده خود را ندارند.
علاوه بر این بسیاری از افراد مبتلا به وسواس فکری – عملی از رفتن به مهمانی‌ها و مکان‌های عمومی اجتناب می‌کنند و به همین دلیل ممکن است خانه نشین و منزوی شوند.
رقیه نوری پور لیاولی روانشناس و مشاوردرباره راهکارهای رفع مشکل وسواس، گفت: فرد باید یاد بگیرید اضطراب خود بدون انجام رفتار‌های تکراری کنترل و از تمرین‌های آرام سازی، ذهن آگاهی و شیوه‌های تفکر استفاده کند؛ فرد با ورزش کردن می‌تواند اضطراب خود را کاهش دهد در نتیجه راحت‌تر می‌تواند با افکار تکراری مقابله کند.
نوری پور اشاره کرد: این افراد از تنهایی دوری کنند چرا که از مسائل کمک کننده برای حل این مشکل است این افراد باید با خود تکرار کنند این افکار منبع بیرونی ندارد و فقط منبع درونی دارد.
این روانشناس بیان کرد: یکی از تکنیک‌های مهم برای درمان اختلال وسواسی مواجهه سازی است؛ در این تکنیک فرد با چیز‌هایی که از آن اجتناب می‌کند، روبه رو می‌شود و از انجام کار‌های مانند چک کردن، شستن، قرینه کردن کاملا خودداری می‌کند و گاهی اوقات از دارو درمانی استفاده می‌شود.
وی اضافه کرد: افراد مبتلا به وسواس خواب کافی و از دامنه‌ی دوستی و روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشند، از موارد استرس زا و سرزنش خودداری کنند؛ همچنین این افراد به تنهایی برای رفع این مسئله اقدام نکنند و از روانشناسان که در این حیطه فعالیت می‌کنند کمک بگیرند.
فرد مبتلا در این گونه موقعیت‌ها تلاش می‌کند این افکار را نادیده گرفته و سرکوب کند. در این وضعیت گفتگو‌های ذهنی فرد افزایش، می‌یابد و پیوسته با خود در حال تجزیه و تحلیل مسائل است. از تبعات این اختلال، عدم توانایی در تمرمز حواس، خستگی ذهن، حواس پرتی و بی حوصلگی است.
همچنین مهدی امامی روان شناس در این باره اظهار کرد: برای درمان این اختلال روش‌های روان درمانی و دارویی وجود دارد. اما در وضعیت خیلی خفیف می‌توان با شیوه‌های رفتاری از پیشرفت آن جلوگیری کرد. زمانی که اینگونه افکار به ذهن هجوم می‌آورد بهتر است آن‌ها را یادداشت کنند، و اگر در طول روز دوباره دچار این حالت شدند به خودشان یادآوری کنند که قبلا آن‌ها را یاداشت کرده اند.
وی گفت: فعالیت‌های روزمره تان را افزایش دهید طوری که زمان خالی برای پرداختن به این افکار مزاحم باقی نماند. افزایش روابط اجتماعی و دوری از تنها ماندن می‌تواند به درمان این اختلال کمک کند.
باشگاه خبرنگاران جوان
