رئیس جمهور آمریکا که زمانی منکر وجود ویروس کرونا شده بود و ماسک زدن رقیب دموکراتش در انتخابات ۲۰۲۰ را بار‌ها به تمسخر گرفت، اکنون خود به جمع ۷ میلیون آمریکایی مبتلا به کرونا پیوسته است.
اگرچه به دلیل سن و وزن بالا پزشکان او را از جمله بیماران در معرض خطر ارزیابی می‌کنند، ترامپ و اطرافیانش می‌گویند حالش مساعد است. هر چند او اکنون در بیمارستان نظامی مریلند به سر می‌برد.
اما مبتلا شدن ترامپ در کمتر از ۵ هفته به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا سوالات بسیاری را درباره سرنوشت این انتخابات مطرح کرده است. خبرگزاری رویترز در گزارشی سناریو‌های احتمالی در این باره و راهکار‌های ارائه شده در قوانین آمریکا برای مواجهه با چنین موقعیتی را بررسی می‌کند.
آیا انتخابات سوم نوامبر به تعویق می‌افتد؟
هر چند چنین سناریوی ممکن است، احتمال آن در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد. برابر با قانون اساسی آمریکا، کنگره اختیار تعیین زمان انتخابات را دارد. طبق قوانین، انتخابات هر چهار سال یکبار در اولین سه شنبه پس از اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار می‌شود. مجلس نمایندگان تحت کنترل دموکرات‌ها به یقین مخالف تأخیر در انتخابات خواهد بود، حتی اگر مجلس سنا با اکثریت جمهوری خواه به آن رای دهد. پس سناریو تعویق انتخابات ریاست جمهوری را باید رد شده تلقی کرد.
در صورت مرگ یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری، تکلیف انتخابات چه می‌شود؟
کمیته ملی جمهوری خواهان و دموکرات‌ها قوانینی دارند که اعضای آن‌ها را به رای دادن به یک نامزد جایگزین دعوت می‌کند. با این حال، مشخصا در حال حاضر برای جایگزینی به موقع نامزد انتخابات آمریکا خیلی دیر است.
بر اساس طرح انتخابات آمریکا در دانشگاه فلوریدا، رای گیری زودهنگام با بیش از ۲.۲ میلیون رأی گیری در حال انجام است. مهلت تغییر آرا در بسیاری از ایالت‌ها نیز به پایان رسیده است. برگه‌های رای گیری پستی، که انتظار می‌رود به دلیل شیوع ویروس کرونا به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرند، برای رای دهندگان بسیاری از ایالت‌ها ارسال شده است.
اگر کنگره انتخابات را به تأخیر نیندازد، رأی دهندگان همچنان بین ترامپ جمهوری خواه و جو بایدن دموکرات یکی را انتخاب می‌کنند حتی اگر یکی از نامزد‌ها قبل از ۳ نوامبر فوت کند. اما در صورت مرگ برنده باز هم سوالات دیگری را درباره فرجام انتخابات پیش رو باقی می‌گذارد.
چه اتفاقی می‌افتد اگر یک نامزد قبل از رأی دادن کالج الکترال فوت کند؟
بر اساس سیستم کالج الکترال، برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با کسب اکثریت آرا ۵۰ ایالت و منطقه کلمبیا متناسب با جمعیت هر ایالت تعیین می‌شود. برنده باید حداقل ۲۷۰ رأی از کل ۵۳۸ رأی کالج انتخاباتی را کسب کند.
در اکثر قوانین ایالتی راهکار مشخصی برای مواجهه با این حالت ارائه نشده است. به عنوان نمونه قانون ایالت ایندیانا بیان می‌کند که اگر یکی از نامزد‌ها فوت کرد، رای دهندگان باید به جایگزین حزبی روی بیاورند؛ اما قانون ایالت میشیگان چیز دیگری می‌گوید.
لارا براو، مدیر دانشکده مدیریت سیاسی در دانشگاه جورج واشنگتن می‌گوید: در صورت مرگ یک نامزد، طرف مقابل ممکن است رای دادن به نامزد جانشین را به چالش بکشد و جالب ترین نکته اینکه دیوان عالی آمریکا در این باره چگونه عمل خواهد کرد.
اگر برنده‌ای قبل از تأیید نتیجه انتخابات از سوی کنگره فوت کند، تکلیف چه خواهد بود؟
پس از رای گیری کالج الکترال، کنگره باید در تاریخ ۶ ژانویه نتیجه انتخابات را تأیید کند. اگر یک نامزد ریاست جمهوری اکثریت آرا انتخاباتی را به دست آورد، اما پیش از تائید فوت کند، کاملاً مشخص نیست که چگونه کنگره اوضاع را حل و فصل می‌کند.
متمم ۲۰ قانون اساسی آمریکا می‌گوید اگر رئیس جمهور منتخب قبل از روز تحلیف فوت کند معاون او، رئیس جمهور می‌شود. اما همچنان یک سوال حقوقی مطرح می‌شود: این که آیا نامزد انتخابات پس از پیروزی در رأی کالج الکترال رسماً «رئیس جمهور منتخب» می‌شود یا فقط پس از تأیید شمارش آرا از سوی کنگره.
در صورتی که کنگره آرا نامزد متوفی را رد کند و هیچیک از نامزد‌های انتخاباتی را حائز اکثریت آرا نداند، این مجلس نمایندگان خواهد بود که مسئولیت انتخاب رئیس جمهور بعدی را از میان سه نامزد برتر برعهده می‌گیرد.
هر هیئت نمایندگی در مجلس نمایندگان حق یک رای دارد، این بدان معناست که حتی اگر دموکرات‌ها اکثریت آرا را کسب کنند، با توجه به اینکه جمهوری خواهان ۲۶ نماینده از مجموع ۵۰ ایالت آمریکا را در اختیار دارند، شانس آن‌ها در صورت کشیده شدن کار به مجلس نمایندگان بیشتر خواهد بود.
البته مرگ برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش از مراسم تحلیف اتفاقی بی سابقه در تاریخ این کشور است.
مرگ برنده انتخابات پس از تائید کنگره
طبق قانون اساسی ایالات متحده، رئیس جمهور منتخب در ۲۰ ژانویه، روز تحلیف، درست دو هفته پس از تأیید نتیجه کنگره، سوگند یاد می‌کند. اگر رئیس جمهور منتخب فوت کند، معاون او ۲۰ ژانویه به جای او سوگند یاد می‌کند و راهی کاخ سفید می‌شود.
باشگاه خبرنگاران جوان
