مجتبی احمدی تهیه‌کننده برنامه «شکلات تلخ» درباره نحوه ساخت این برنامه درباره آسیب‌های اجتماعی که از شبکه پنج سیما پخش می‌شود بیان کرد: ما مدتی برای نگارش سریالی با سازمان بهزیستی کشور مذاکرات و جلساتی داشتیم که برای آن یک اتاق فکر تشکیل دادیم. من مشغول نگارش یک سناریوی تلویزیونی بودم و از همان نسخه قرار بود تئاتری هم به صحنه ببرم.
وی ادامه داد: در این اتاق فکر به چند سوژه و سرفصل رسیدم که ابتدا به آسیب‌های اجتماعی حوزه کودک و نوجوان منتهی شد. قدم اول در این سرفصل‌ها کودکان کار و خیابان بودند. از این حیث که مردم دائم با آنها در ارتباط بودند و تصمیم گرفتیم با توجه به پیشنهادات مطرح شده و هماهنگی‌هایی که با مدیران شبکه پنج داشتیم برنامه‌ای تلویزیونی با ساختار مستند بسازیم.
احمدی با اشاره به ساختار برنامه عنوان کرد: در این فضای مستند بنا شد واقعیت‌ها را به تصویر بکشیم و آسیب‌های حول زندگی کودکان کار را مطرح کنیم. البته مدل سختی نبود که به سمت یک برنامه گفتگومحور استودیویی برویم و با حضور چند کارشناس و مجری موضوعات را بررسی کرده و حتی به چالش بکشیم با این حال تحقیقات ما نشان داد که این برنامه وقتی جواب می‌دهد که دوربین به خارج از استودیو برود و به جغرافیای محل زندگی این بچه‌ها برود و به صورت واقعی با چالش‌های آنها مواجه شود.
کارگردان «شکلات تلخ» با اشاره به چالش‌های ساخت برنامه گفت: البته با مشکلاتی هم مواجه بودیم برخی از این بچه‌های کار، پیمانکاران یا مسئولانی داشتند که تمایل نداشتند بچه‌ها از مشکلاتشان بگویند و ما گاهی با مخالفت آنها مواجه بودیم و حتی چالش‌هایی هم داشتیم.
وی همچنین به محدودیت‌ها اشاره و بیان کرد: نمایش چهره برخی از این بچه‌ها که قرار بود امانت‌دارشان باشیم محدودیت هم داشت. ما از همان ابتدا یک نگاه نمایشی و داستان گونه هم در نظر داشتیم و برای همین برخی را به مستند نمایشی تبدیل کردیم.
احمدی اضافه کرد: این را هم بگویم هرکسی در جریان زندگی و چالش‌های این کودکان و نوجوانان قرار بگیرد حتماً دوست دارد یک کاری برایشان انجام دهد و شنیدن داستان‌هایشان دغدغه می‌شود که کاری انجام دهید.
این تهیه کننده و کارگردان درباره اینکه چگونه تلاش کرده است برنامه فضایی تلخ یا سیاه نمایی نداشته باشد توضیح داد: ما می‌خواستیم برنامه را در حوزه آسیب‌های اجتماعی در قدم اول با کودکان کار کلید بزنیم اما در حوزه کودک به مباحث مختلفی کشیده شد و ما وارد بحث اعتیاد، طلاق خانواده‌ها، مهاجرت‌های اشتباه، خودکشی‌ها و… شدیم. سعی کردیم هم برنامه خیلی تلخ نباشد هم از واقعیت‌ها فاصله نگیرد بنابراین ساختار برنامه را چند وجهی کردیم و نگاه شغلی و تحصیلی و اتفاقات مهم و مثبت زندگیشان را هم بررسی کردیم.
وی با اشاره به تلاش‌های خارج از برنامه سازی برای این کودکان عنوان کرد: این میان با ارگان‌های مختلف، شهرداری، پلیس، نمایندگان مجلس و… گفتگو کردیم تا بتوان برای هر یک از این بچه‌ها کاری انجام داد. درنهایت تصمیم داشتیم مردم را هم با آسیب‌ها همراه کنیم که طی بازخوردها دیدیم آنها هم به مسأله ورود کردند. مردم خیلی علاقه دارند با ما همکاری کنند و اصلاً بخشی از ویدئوهای برنامه را آنها ارسال می‌کنند.
وی اضافه کرد: خدا را شکر هر چه برنامه جلوتر رفت تاثیر آن را بیشتر می‌دیدیم و حتی ارگان‌ها خودشان با ما تماس می‌گرفتند تا کاری انجام دهند. یکی از دلایلی که مخاطب خیلی زود این برنامه را پسندید این بود که این بچه‌ها را پیش از این در زندگی خودش هم دیده بود.
وی محدودیت‌های پخش این سوژه‌ها را به خود آنها مرتبط دانست و گفت: داستان زندگی برخی از این کودکان به ویژه دختران نوجوان قابلیت پخش نداشت و سعی کردیم با استفاده از بازیگران دختر این قصه‌ها را با فضای مستند نمایشی بسازیم که هم اتفاق را به گوش مسئولان برسانیم و هم درسی برای دیگران باشد.
احمدی با اشاره خروجی مثبت و امیدبخش برنامه برای برخی از این کودکان نیز یادآور شد: چند نمونه از این افراد که داستان زندگیشان را تعریف کردند خانواده‌هایشان در بهزیستی سراغشان آمدند و به خانواده بازگشتند. برخی شغل پیدا کردند، یکی از این کودکان کار که علاقمند به فوتبال بود باشگاه سپاهان، او را جذب کرد و اکنون در این باشگاه مشغول بازی است. دختر خانمی تماس گرفته بود که به دلیل شنیدن یکی از روایت‌ها از خودکشی منصرف شده است و گفت که هنوز می‌توان امیدوار بود و بسیاری از این اتفاقات انگیزه کار را برای ما بیشتر می‌کرد.
وی در پایان درباره تولید برنامه بیان کرد: برنامه در ۴۰ قسمت طراحی شده است و ممکن است با نظر مساعد مدیران ادامه پیدا کند.
مهر
