برگزاری مسابقات شطرنج قهرمانی زنان جهان در تهران اگرچه موفقیت بزرگی در تاریخ ورزش ایران و به خصوص در بخش بانوان بود و حتی تاثیرات سیاسی و فرهنگی بزرگی هم به همراه داشت اما شطرنج ایران را به خاطر مسائل مالی و بدهی به فدراسیون جهانی با حاشیه های زیادی همراه کرد که کماکان هم ادامه دارد.
دردسرهای میزبانی تاریخی ورزش ایران
این رقابت ها ۴ سال پیش در دوره ریاست مهرداد پهلوان زاده با حضور شطرنجباز مطرح جهان همراه با سه نماینده در کشورمان برگزار شد. هزینه کلی این میزبانی پرسر و صدا برای شطرنج ایران حدود سه میلیارد تومان برآورد شده بود که البته بخش زیادی از آن مربوط به جایزه نقدی ۶۳ بازیکن شرکت کننده می شد. این هزینه (۴۵۰ هزار دلار) خیلی دیر اما بالاخره تامین شد و در چند مرحله به حساب فیده واریز شد اما ۱۸۰ هزار دلار بدهی باقی مانده ایران به فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) - بابت هزینه های جانبی- دردسرساز شد و حتی خطر جدی تعلیق برای شطرنج ایران را هم ایجاد کرد.
این خطر البته یک بار با وساطت محمد جعفرکامبوزیا نایب رئیس ایرانی فیده از بیخ گوش شطرنج ایران گذشت اما وی هم نتوانست مانع از ضرب العجل و مهلتی شود که فیده برای پرداخت این بدهی در نظر گرفت. قرار بود بدهی ۱۸۰ هزار دلاری شطرنج ایران به فیده طی مدت زمان تعیین شده در سه قسط ۶۰ هزار دلاری و در فواصل زمانی بیست روزه پرداخت شود اما مهلت تعیین شده در حالی ۲۹ تیرماه سال ۹۶ (۲۰ جولای ۲۰۱۷) به پایان رسید که مبلغ هیچیک از این اقساط به حساب فیده واریز نشده بود.
همین مسئله باعث تمدید مهلت فیده تا ۹ مردادماه ۹۶ (۳۱ جولای ۲۰۱۷) شد، همزمان وزارت ورزش که یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان بابت میزبانی مسابقات زنان جهان به فدراسیون شطرنج کمک کرده بود، ۲۰۰ میلیون تومان دیگر هم در اختیار این فدراسیون شطرنج قرار داد تا مدیریت وقت (پهلوان زاده) از آن بابت تامین هزینه ارزی قسط اول بدهی به فیده استفاده کند.
بعد از پرداخت این قسط اما تعلل و کوتاهی فدراسیون شطرنج در تسویه حساب بدهی ۱۲۰ هزار دلاری باقی مانده تا آنجا ادامه پیدا کرد که فیده نیمه شهریورماه سال ۹۶ تصمیم به تعلیق شطرنج ایران گرفت؛ تصمیمی که حتی نگرانی هایی پیرامون پرچمداری سارا خادم الشریعه در بازی های داخل سالن آسیا (ترکمنستان) را به همراه داشت.
مجموعه وقایع پیرامون میزبانی ایران برای مسابقات شطرنج زنان جهان، بدهی ایجاد شده و دردسرهایی حاصل از آن در گزارش ها و مطالب های مجزا با عنوان های «کیش فدراسیون جهانی به شطرنج ایران / ۱۶ روز تا مات شدن»، «شمارش معکوس برای تعلیق شطرنج ایران / مهلت فیده پنجشنبه تمام می شود»، «پرداخت بدهی شطرنج ایران در سه قسط ۶۰ هزار دلاری»، «پرداخت ۶۰ هزار دلار از بدهی ۱۸۰ هزار دلاری شطرنج به فیده»، «درخواست فدراسیون شطرنج از فیده برای تمدید مهلت پرداخت بدهی»، «دود ۱۲۰ هزار دلار در چشم ورزش / هم شطرنج تعلیق شد و هم پرچمدار» و … توسط خبرگزاری مهر اطلاع رسانی شده بود.
مسابقات شطرنج زنان جهان سال ۹۵ به میزبانی ایران برگزار شد
در ادامه این حواشی و چند روز پس از تصمیم فدراسیون جهانی شطرنج در مورد تعلیق ایران و با رایزنی های دوباره نایب رئیس ایرانی این فدراسیون، شطرنج کشورمان رفع تعلیق شد البته با تعیین مهلت چند روزه برای پرداخت بدهی؛ بخشی از این بدهی در موعد مقرر پرداخت شد اما بخش پایانی آن هرگز در حالیکه به گفته پهلوان زاده قرار بود تا تیرماه سال ۹۷ قسط سوم بدهی ایران پرداخت شده و بدین ترتیب با فیده تسویه حساب شود.
پیگیری های اخیر خبرنگار مهر اما به این نتیجه منجر شده که با وجود گذشت ۴ سال از میزبانی ایران و گذشت بیش از ۲ سال از آخرین مهلت تعیین شده برای تسویه حساب با فیده، شطرنج ایران بابت این میزبانی کماکان بدهکار است.
۱۴۵ هزار یورو بدهی شطرنج ایران به فیده
مسئولان فدراسیون شطرنج پاسخ شفافی به پیگیری های خبرنگار مهر برای بیان رقم دقیق بدهی باقی مانده ایران بابت برگزاری مسابقات زنان قهرمانی جهان نداشتند اما اینگونه اعلام شد که این بدهی بین ۶۰ تا ۷۰ هزار یورو است. (پیش از این بدهی ایران در این زمینه با واحد دلار اعلام شده بود و حتی مهرداد پهلوان زاده دو سال پیش بدهی باقی مانده ایران را ۶۰ هزار دلار عنوان کرده بود)
علاوه بر این فدراسیون شطرنج ۷۵ هزار یورو دیگر هم به فدراسیون جهانی بدهکار است. این بدهی به خاطر پرداخت نشدن حق عضویت بازیکنان، داوران، مربیان و … روی دست شطرنج ایران گذاشته شده است. البته که پیگیری های خبرنگار مهر نشان می دهد این افراد حق عضویت خود را در موعد مقرر به فدراسیون ایران پرداخت کرده اند اما اقدامی توسط مسئولان وقت این فدراسیون برای واریز آن به حساب فیده انجام نشده بود.
بهانه دست کسی ندهیم
به گزارش خبرنگار مهر، فدراسیون جهانی شطرنج با وجود پرداخت نشدن حق عضویت ایرانی ها، اقدامات اداری لازم در مورد آنها را روی زمین نگذاشته است. این فدراسیون تا به امروز ورود خطرناکی هم به موضوع طلب باقی مانده خود از ایران بابت مسابقات قهرمانی زنان جهان نداشته اگرچه به صورت رسمی اعلام یا اقدامی هم مبنی بر نادیده گرفتن آن نداشته است.
با همه اینها بدهی شطرنج ایران به فیده مسئله ای نیست که بتوان به راحتی از آن گذشت به خصوص که ماه های پایانی سال گذشته به خاطر تخلف صورت گرفته در حضورِ خلاف نظام دو ملی پوش ایران در مسابقات آزاد اسپانیا، تغییر تابعیت علیرضا فیروزجا و حواشی ایجاد شده پیرامون، شطرنج ایران را پاشنه آشیل ورزش ایران کرد به خصوص که با توجه به تعلیق جودو، می توانست بهانه ای دستِ کمیته بین المللی المپیک (IOC) بدهد برای تعلیق کل ورزش ایران؛ مسئله ای که خبرگزاری مهر در گزارش خود با عنوان «سرباز نزدیک خانه آخر / نگذارید قلعه فتح شود» نیز به آن پرداخت.
البته که همین چند وقت پیش شطرنج خطر تعلیق دوباره توسط فیده را از بیخ گوش خود رد کرد اما این خطر و تبعاتی که برای کل ورزش به همراه خواهد داشت، با کوچکترین بهانه می تواند دوباره خودی نشان دهد و مسئولان را به دردسر بیندازد. پس باید مراقب بود شطرنج که رشته المپیکی هم نیست به خاطر بهانه ای مثل «بدهی های قدیمی» منشا دردسر نشود.
مهر
