به پیشنهاد کمیته ملی مقابله با کرونا حدود ۳ هفته در پایتخت طرح ترافیک اجرا نشد، این پیشنهاد به این دلیل ارائه شد تا کارمندان و شاغلان به جای استفاده از وسایل نقلیه عمومی از وسایل نقلیه شخصی استفاده کنند تا روند صعودی شیوع کرونا در پایتخت مهار شود.
چند روز قبل بود که بنا به گفته مدیران مرتبط با ستاد ملی مقابله با کرونا روند صعودی بیماری در پایتخت مهار و اعلام شد که از این هفته در تهران مجدد طرح ترافیک اجرا می‌شود، اما آیا لغو طرح ترافیک از صعود روند شیوع کرونا در پایتخت جلوگیری کرد یا دعوت مردم به استفاده از ماسک و دیگر مسائلی همچون به کارگیری یک سوم کارمندان در محیط کار و غیره. در همین راستا با سرهنگ محمد رازقی رئیس مرکز اطلاعات و کنترل هوشمند ترافیک پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌توانید این گفت‌وگو را بخوانید.
حدود سه هفته طرح ترافیک در تهران اجرا نشد، آیا لغو یا اجرای مجدد طرح ترافیک تأثیری بر روی ترافیک داشت؟
رازقی: از هفته دوم مرداد طرح ترافیک با هدف فاصله گذاری اجتماعی که ستاد ملی کرونا تصویب کرده بود، اجرا نشد تا مردم کمتر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند و بیشتر وسایل شخصی را مورد استفاده قرار دهند. برای بررسی تأثیر این سه هفته بر میزان بار ترافیکی نیاز به شاخص ترافیک داریم؛ ما شاخص سه هفته قبل از اجرای طرح را در نظر گرفتیم یعنی میانگین ترافیک شنبه‌های سه هفته قبل از اجرای طرح را استخراج کردیم و برای همه ایام هفته این روند را ادامه دادیم تا بتوانیم این موضوع را بررسی کنیم و ببینیم در سه هفته‌ای که طرح اجرا نشد شاخص در چه وضعیتی است.
در هفته اول، شاخص ترافیک شهر تهران ۲۶ درصد بود، هفته دوم ۳۴ درصد و هفته سوم ۶۰ درصد ترافیک افزایش یافت
بعد از بررسی‌های انجام شده در هفته اول، شاخص ترافیک شهر تهران ۲۶ درصد بود در واقع هفته اول مرداد ۲۶ درصد افزایش ترافیک داشتیم، هفته دوم ۳۴ درصد و هفته سوم ۶۰ درصد ترافیک افزایش یافت و در بین روزهای هفته بیشترین افزایش ترافیک مربوط به روزهای سه شنبه و چهارشنبه است که شاهد بیشترین افزایش ترافیک در سطح شهر بودیم.
اگر این آمار را فقط برای مرکز تهران در نظر بگیریم، خیابان‌های محدوده مرکزی شهر تهران برای ترافیک صبح تغییری نداشت، سنگینی ترافیک هم به همان صورت بود اما برای محدوده مرکزی بعد از ظهرها ترافیک سنگین شد.
در هفته اول ۳۶ درصد افزایش بار ترافیکی را شاهد بودیم، برای هفته دوم و سوم ۷۰ درصد ترافیک بعدازظهر محدوده مرکزی را عدم اجرای طرح ترافیک افزایش داد، در ماه فروردین و اردیبهشت هم که طرح ترافیک اجرا نشد افزایش میزان تصادفات محدوده مرکزی را داشتیم.
آیا این موضوع (لغو طرح ترافیک) تأثیری هم بر تصادفات داشته است؟
بله؛ در این سه هفته ۱۲ درصد تصادفات خسارتی و جرحی محدوده مرکزی افزایش یافته و این موضوع طبیعی است که وقتی تردد مخصوصاً موتورسیکلت تصادفات افزایش می‌یابد چنین حوادثی را شاهد باشیم. البته این افزایش بار ترافیکی توجیهی ندارد چراکه اغلب ترافیک بعد از ظهرها افزایش پیدا کرده و نشان می‌دهد این افزایش غیر مرتبط بوده است.
پلیس راهور از ابتدای لغو طرح نیروی مرکزی را تقویت و از نیروی بیشتری برای روان‌سازی ترافیک استفاده کرد ولی با این وجود به دلیل اینکه همه می‌توانند به این منطقه (نقاط مرکزی شهر) بیایند و گنجایش و پارکینگ برای این حجم از خودرو وجود ندارد و دارای ظرفیت محدودی است موجب بی نظمی ترافیکی شد که این نیز باید قابل بررسی باشد، همچنین عدم اجرای طرح در محدوده مرکز تهران فایده‌ای نداشت.
چه طرح اجرا شود چه اجرا نشود برای محدوده مرکزی فایده‌ای ندارد؟
اجرا شدن طرح ترافیک از سفرهای غیر ضروری جلوگیری می‌کند همچنین سنگینی ترافیک و بار تصادفات را کم می‌کند. بنده آماری از مترو دیدم که در این بازه ۳ هفته‌ای عدم اجرای طرح ترافیک در پایتخت تنها ۵ درصد به مسافران مترو اضافه کرده است! در واقع ترافیک برای کل شهر تهران در هفته اول اجرا ۲۶ درصد، هفته دوم ۳۴ درصد و هفته سوم ۶۰ درصد ترافیک افزایش یافت ولی تنها ۵ درصد به مسافران مترو افزوده شد و این جای تأمل دارد.
در اوایل سال نیز چند هفته طرح ترافیک اجرا نشد. آماری دارید که در آن ایام چند درصد به مسافران مترو اضافه شده بود؟
خیر من آماری ندارم. آن زمان مسئله فاصله گذاری اجتماعی بیشتر مطرح بود، ضمن آنکه تعطیلی ادارات را هم شاهد بودیم ولی در این سه هفته که طرح ترافیک اجرایی شد من فکر می‌کنم توجیهی برای اجرایی نکردن طرح نداشتیم؛ ضررهایی که برای شهر از نظر بار ترافیک، انضباط ترافیکی و… شاهدش بودیم بیشتر از منافعش بود و همین باعث افزایش سفرهای غیر ضروری شد.
نمی‌توان گفت افزایش ترافیک تأثیر مثبت روی لغو طرح دارد چراکه تنها ۵ درصد به مسافران مترو اضافه شده و این ۵ درصد نمی‌تواند بر آمار کل تأثیر داشته باشد
نمی‌توان گفت افزایش ترافیک تأثیر مثبت روی لغو طرح دارد چراکه تنها ۵ درصد به مسافران مترو اضافه شده و این ۵ درصد نمی‌تواند بر آمار کل تأثیر داشته باشد. وقتی می‌گوئیم هفته سوم ۶۰ درصد افزایش ترافیک نسبت به شاخص داریم قطعاً دلیل محکم‌تری باید وجود داشته باشد.
به عنوان یک کارشناس مسائل ترافیکی برای اینکه در این وضعیت شرایطی رقم بخورد که کارمندان و شاغلان بتوانند بدون مشکل وارد طرح شوند و از سفرهای غیرضروری جلوگیری شود؟
فکر می‌کنم اجرای طرح ترافیک باید به صورت هوشمند انجام شود به نحوی که اجرای آن جلوی سفرهای غیر ضروری مردم را بگیرد، کارمندی که مجبور به تردد با خودرو شخصی است باید بتواند بدون دغدغه و محدودیت استفاده کنند. باید به نحوی ساز و کار را بچینیم که امکان ترددهای غیر ضروری را کاهش دهیم. همین ساز و کار که ۸:۳۰ تا ۱۶ خروج آزاد باشد تا حجم بالایی از کارمندان بتوانند به راحتی تردد کنند، هدف ما محقق می‌شود.
در کنار این، افزایش وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس‌ها باید برای افزایش فاصله گذاری اجتماعی مورد توجه قرار گیرد؛ محدوده مرکزی تهران گنجایش این حجم خودرو را برای ساعات پیک سفر ندارد و اگر تعداد زیادی خودرو تردد کنند جای پارک وجود نداشته و مسیر مسدود و مشکلات دو چندان می‌شود.
مسئله دوم این است که معابر مرکزی ما برای عبور خودروهای درون شهری از شمال به جنوب و غرب به شرق است که اگر طرح ترافیک اجرا نشود با محدودیت ترافیکی که برای این بخش به وجود می‌آید سفرهای درون شهری و عبور از این محدوده مشکل ساز خواهد شد همچنین باعث پایین آمدن سرعت متوسط و افزایش طول زمان سفر می‌شود.
آیا زیر ساخت و امکان استفاده هدفمند از طرح ترافیک را داریم؟
کسی برای خرید ۸:۳۰ صبح در محدوده طرح نمی‌آید، کسی هم که ۷:۳۰ وارد محدوده مرکزی می‌شود کارمند است و شغل او آنجاست علاوه بر آن کسی که برای خرید می‌آید دیر تر وارد طرح می‌شود. چون مغازه‌ها باز نیستند و ما اختصاص سفر در دستانمان است.
توزیع سفر را بررسی کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم اگر درست زمان طرح ترافیک را تعریف کنیم با توجه به این موضوع که مدیریت ترافیک را بر عهده داشته‌ایم و آگاه هستیم، زمان خروج کارمندها مشخص است و ما برای آنها تسهیلاتی در نظر می‌گیریم که بعد از ساعت کاری تا یک بار از یک محور خارج شوند البته ورود را تا ۴ بعدازظهر ممنوع نگه داریم بعد از آن نیز برای سفر غیر ضروری امکان ورود وجود ندارد چون مراکز خرید تعطیل می‌شوند و برای مردم جاذبه‌ای ندارد که به صورت غیر ضروری به طرح بیایند.
مهر
