با وجود نوسان‌های چند روز اخیر در بازار سرمایه، رشد متداوم و سبزپوش نمادهای بورسی بویژه در چند ماهه اخیر، سال پررونق و محیطی جذابی را برای فعالان اقتصادی و حتی عموم مردم رقم زده است.
بازدهی شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال تاکنون به بیش از ۲۷۰ درصد نیز رسید. نماگر اصلی فرابورس نیز رشدی نزدیک به ۲۱۱ درصدی برای معامله‌گران از ابتدای سال به ارمغان آورد.
در چهار ماه گذشته بازار سرمایه ایران چنان عمیق و گسترده شده که ارزش معاملات آن در تیرماه امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۱۳۰۹ درصد رشد کرده است. یعنی از ۲۷.۴ هزار میلیارد تومان در این یک سال به رقم ۳۸۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.
ارزش بازار فرابورس نیز از ابتدای سال جاری تا هفته منتهی به ۲۴ مرداد با ۷۰۶ درصد رشد به حدود ۵۵۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم در مدت مشابه سال پیش ۶۹ هزار میلیارد تومان بود.
این رشد عظیم در بازار سرمایه در سایه حمایت‌های دولت، عمومی شدن و ارتقای فرهنگ سرمایه‌گذاری و ورود نقدینگی متداوم در آن شکل گرفت. سرمایه‌گذاری در بازار سهام علاوه بر اینکه برای سه ذی‌نفع اصلی آن یعنی دولت، سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی مزیت‌های فراوانی دارد، در رشد و تعادل‌بخشی به اقتصاد تأثیر انکارناپذیری دارد که اصلی‌ترین آن همان مهار نقدینگی عظیمی است که دل هر بازاری را به آشوب می‌انداخت.
علاوه بر این، با رشد بازار سرمایه، فشار تقاضای پول از سیستم بانکی از سوی بنگاه‌های بزرگ کاهش می‌یابد و در نتیجه آن تامین مالی برای بنگاه‌های کوچک و متوسط راحت‌تر و ارزان‌تر تمام می‌شود. در نهایت هزینه تولید در اقتصاد کاهش یافته و کالاها با قیمت کمتر و رقابت‌پذیری بالاتری به بازارها عرضه می‌شود.
سرمایه‌گذاری در بنگاه‌ها
از سوی دیگر ۷۰۰ بنگاه اقتصادی در قالب ۴۰ صنعت در بورس و فرابورس حضور دارند. رشد بورس به معنای گسترش و توسعه تولید در کشور است. نفع بخش تولید از رشد بورس، افزایش سرمایه‌های سنگین شرکت‌های بورسی از محل سود انباشته، آورده نقدی و مطالبات حال شده است.
براساس آمارها، افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از محل سودهای انباشته، آورده نقدی (به جز تجدید ارزیابی‌ها) و همین‌طور عرضه اولیه سهام در سه ماه ابتدایی امسال به رقم ۱۵.۹ هزار میلیارد تومان رسیده است. نیمی از این مبلغ از محل سودهای انباشته و آورده نقدی بوده و نیمی دیگر از مسیر عرضه‌های اولیه محقق شده است. این رقم تقریباً به اندازه ۶ ماه افزایش سرمایه در سال گذشته بوده؛ سالی که گام نخست جهش‌های بازار سرمایه در آن رخ داد.
علاوه بر این، شرکت‌های وارده در بورس با فروش سهام، در معرض دید مردم قرار گرفته و به نوعی تبلیغ رایگان نیز برایشان محسوب می‌شود. از سوی دیگر این شرکت‌ها از پرداخت مالیات نیز معاف خواهند شد و با افزایش ارزش بخشی از سهام شرکت، ارزش کل سهام شرکت و اعتبار واحد تولیدی نیز افزایش می‌یابد.
نفع مردم و دولت
دولت از آن جهت نفع می‌برد که از هر دادوستدی، نیم درصد مالیات مستقیم می‌گیرد و به راحتی می‌تواند جریان نقدینگی را در یک بازار شفاف رصد و بر آن نظارت کند.
کارشناسان معتقدند بازار سرمایه برای دستگاه حاکمیت و دولت، شرکت‌های وارده به این بازار و سرمایه‌گذاران دارای اهمیت است و برای هر واحد مزیت خاصی را به دنبال دارد.
به گفته آنها، بورس از جهت تزریق پول و نقدینگی به بازار سرمایه به جای بازار ارز، طلا و نقره، مسکن، سکه و دلار مورد توجه است زیرا یکی از مؤلفه‌های اقتصاد سالم و موفق، کاهش تورم اقتصادی است و بورس نیز مانعی جدی در برابر تورم افسارگسیخته است.
از سوی دیگر، دولت برای کاهش تصدی‌گری در امور اقتصادی و تأمین هزینه‌های مورد نیاز خود اقدام به واگذاری سهام شرکت‌های دولتی کرده؛ همان‌طور که امروزه تحت شرایط پیش آمده سهام شرکت‌های دولتی را در بورس به فروش می‌رساند.
ذی‌نفع اصلی دیگر مردم هستند، آنها با خرید سهام شرکت‌ها و در اختیار قرار دادن سرمایه راکد خود در امر تولید به اقتصاد کشور کمک شایانی خواهند کرد.
بورس در ایران نیز تا به حال سوددهی بالایی داشته و سیگنالی برای جذب سرمایه‌گذار است. علاوه بر این، فعالیت سهامداران، تغییرات ایجاد شده در بازار سرمایه زیر نظر سازمان بورس انجام می‌شود. معاملات غیرقانونی و خارج از چارچوب سازمان، انجام نمی‌شود.
بورس یک بازار قانونی است، بنابراین همه افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، از حمایت قانونی برخوردارند که یکی از مزایای سرمایه‌گذاری مردم در بورس به حساب می‌آید.
از دیگر مزایای این بازار برای مردم، حفظ ارزش دارایی افراد در مقابل تورم و نقدشوندگی سهام است. در واقع یکی از مهم‌ترین مزایای بورس نسبت به بازارهای موازی، سهولت نقدشوندگی است. در بازار سرمایه به‌راحتی امکان نقد کردن سهام وجود دارد و پس از فروش سهام، در مدت دو روز کاری پول نقد به حساب فرد واریز می‌شود. موضوع مهم این است این پول مشمول دریافت مالیات نمی‌شود. اگر چه نیم درصد مالیات از محل نقل‌وانتقالات سهام عاید دولت می‌شود، اما در ایران مالیاتی به عنوان عایدی سرمایه و سهام وجود ندارد.
ایرناپلاس
