تغییر در حفره دهانی را باید جدی گرفت

هدی عین اللهی متخصص پوست، مو و زیبایی درباره بیماری‌های پوستی اظهار کرد: پوست به عنوان بزرگترین ارگان بدن، تحت تاثیر بسیاری از عوامل خارجی و محیطی قرار می‌گیرد.

او افزود: بسیاری از بیماری‌های ارگان‌های داخلی می‌تواند پوست را درگیر کند. پوست و حفره دهانی از ارتباط نزدیکی با هم برخوردار هستند.

عین اللهی تصریح کرد: همانگونه که پوست با عوامل بیرونی متفاوت و گوناگونی درگیر است، حفره دهانی و مخاط آن نیز با مواد شیمیایی مختلف، آنزیم‌ها و انواع میکروارگانیسم‌ها در تماس است.

او با بیان اینکه ضایعات دهانی در بیماری‌های پوستی نیاز به توجه دقیق دارند، تاکید کرد: ضایعات دهانی می‌توانند اولین و شاید تنها علامت بیماری پوستی باشند و حضور این ضایعات روی کیفیت زندگی فرد و تغذیه او تاثیر گذار است.

این متخصص پوست، مو و زیبایی اضافه کرد: اگرچه غشای مخاطی دهان و پوست در امتداد هم هستند، ولی شرایط و طبیعت خاص حفره دهانی باعث پدیدار شدن برخی خصوصیات و اعمال منحصر به فرد در این منطقه شده است. عوامل عفونی مختلف و بیماری‌های گوناگون پوستی منجر به ظهور ضایعات در دهان خواهد شد که شایع‌ترین آن‌ها عفونت با کاندیدا و لیکن پلان است.

عین اللهی ادامه داد: بسیاری از ضایعات دهانی بدون تشخیص دقیق توسط پزشک خود به خود بهبود می‌یابند که افزایش آگاهی پزشکان در مورد تشخیص و درمان این ضایعات ضروری به نظر می‌رسد.

او گفت: دهان در معرض ابتلا به ضایعات مختلفی است. برخی از این ضایعات می‌توانند علائم اولیه از یک بیماری خاص یا حتی بدخیم در بدن باشند. تشخیص زودهنگام «ضایعات دهان» به‌عنوان اولین نشانه‌های مانع از ادامه پیشرفت بیماری شده یا حداقل با افزایش احتمال موفقیت درمان از پیچیده شدن شرایط بیمار جلوگیری می‌کند.
ارتباط بیماری‌های پوستی با زخم‌های دهانی

این متخصص پوست، مو و زیبایی درباره برخی از مهم‌ترین انواع تغییرات، رنگ‌پریدگی‌ها و زخم‌های دهان گفت: بیماری‌های گوناگونی مانند لوسمی، اختلالات هورمونی، اختلالات خودایمنی، نشانگان بهجت، سرطان دهان و اختلالات گوارشی تغییرات زودهنگام در مخاط دهان ایجاد می‌کنند و به همین دلیل است که معاینات دوره‌ای مخاط دهان توسط متخصص اهمیت زیادی دارد؛ بنابراین هر نوع تغییر در حفره دهانی را باید جدی گرفت.

عین اللهی گفت: رنگ‌پریدگی و تحلیل مخاط دهان در صورت مشاهده علائمی مانند خستگی شدید و غیر‌طبیعی در بیمار که با فعالیت‌های مختصر فیزیکی ایجاد می‌شود و همراهی آن با علائم دهانی مانند رنگ‌پریدگی مخاط، ترک گوشه لب، التهاب زبان و تحلیل مخاط، شک به کم‌خونی مطرح می‌شود و باید آزمایش‌های تکمیلی برای تشخیص انجام شود. التهاب زبان ناشی از کم‌خونی به صورت از بین رفتن پرز‌های زبان همراه با حس درد و سوزش در زبان است. همچنین کم‌خونی فقر آهن می‌تواند بیمار را مستعد ابتلا به قارچ دهانی (برفک) یا التهاب لثه و تحلیل استخوان کند.

او با بیان اینکه شایع‌ترین محل درگیری در سندرم بهجت، مخاط دهان است، تاکید کرد: در بیشتر بیماران زخم‌های دهانی عودکننده و آفت دهان در همه جای دهان و حلق دیده می‌شود. در این سندرم، زخم‌های مشابهی در نواحی تناسلی ایجاد می‌شود و بیماران درگیری چشمی نیز دارند.

این متخصص پوست، مو و زیبایی اظهار کرد: ابتلا به سندرم بهجت می‌تواند باعث بروز عوارضی مانند نابینایی، مشکلات عصبی، بیماری‌های کلیوی، ریوی و قلبی شود، ولی تشخیص زودهنگام درمان و کنترل موثر را در پی خواهد داشت؛ بنابراین وقتی بیماری با زخم‌های دهانی عودکننده همراه با زخم‌های مشابه در ناحیه تناسلی و درگیری چشمی مراجعه می‌کند، باید به سندرم بهجت مشکوک شد و بیمار را به متخصص مربوطه ارجاع داد.

عین اللهی گفت: با توجه به درگیری چند عضوی در بیماری لوپوس سیستمیک (آرتریت مفاصل، اختلال کلیه، اختلال سیستم عصبی، خونی، پوستی و سیستم ایمنی) توجه به وضعیت دهانی برای تشخیص زودهنگام بیماری اهمیت زیادی دارد. تقریبا نیمی از مبتلایان به لوپوس دچار ضایعات دهانی هستند که می‌تواند اولین علامت بیماری باشد. ضایعه به‌صورت خطوط سفید همراه با مرکز قرمز رنگ یا زخم است. زخم‌هایی با حدود نامنظم و التهاب لب از دیگر علائم شایع لوپوس هستند. بیشترین محل‌های درگیر کام، لثه مخاط گونه و زبان است.

کدام بیماری‌های داخلی باعث درگیری پوست خواهند شد؟

او ادامه داد: پمفیگوس بیماری خودایمنی و حادی است که معمولا در دهه ۵ و ۶ زندگی برای اولین بار بروز می‌کند.این بیماری با تاول، قرمزی در پوست و غشا‌های مخاطی ظاهر می‌شود. در بسیاری از بیماران ضایعات دهانی اولین تظاهرات بیماری است و ممکن است یک سال قبل از ضایعات پوستی ایجاد شود. به همین دلیل تشخیص زودهنگام بیماری با توجه به علائم دهانی می‌تواند شانس درمان را بیشتر کند. ضایعه به صورت یک تاول با دیواره نازک است که در پوست یا مخاط به ظاهر طبیعی پدید می‌آید.

عین اللهی درباره ارتباط بیماری کرون با زخم‌های دهانی گفت: حدود یک‌سوم از مبتلایان به بیماری کرون علائم دهانی دارند. این علائم می‌توانند قبل از ضایعات گوارشی بروز پیدا کنند. تورم منتشر، نمای قلوه سنگی و ژنژیویت در مخاط، زخم‌های خطی عمیق و شقاق گوشه لب از نشانه‌های ابتلا به این بیماری هستند. تورم معمولا پایدار، سفت و بدون درد است و لب‌ها و بافت‌های نرم صورت را درگیر می‌کند. زخم‌های خطی عمیق اغلب در گونه ایجاد می‌شوند که با حاشیه برجسته احاطه شده‌اند. تظاهر دیگر تاول‌های چرکین، در لثه و گونه است. در صورت مشاهده یافته‌های فوق در بیماران انجام نمونه‌برداری از ضایعات دهانی و توصیه به انجام کولونوسکوپی ضروری است.

او گفت: تظاهرات دهانی لوسمی شامل خونریزی مخاطی، زخم، افزایش حجم موضعی یا منتشر در لثه است. این اختلالات در دهان بیشتر در اثر بیماری لوسمی از نوع حاد مونوسیتیک (AML) رخ می‌دهد. در این حالت، نمای لثه خون‌چکان و اسفنجی می‌شود. عملکرد ضعیف سیستم ایمنی منجر به بروز مشکلات دهانی ثانویه مانند کاندیدیازیس (برفک دهانی)، تبخال‌های وسیع و تحلیل استخوان می‌شود. در صورت مشاهده علائم فوق، آزمایش‌های تکمیلی برای بیمار درخواست شود.

باشگاه خبرنگاران جوان