وقتی نام خانه و خانواده به گوش میرسد یعنی همه عرصهها و حوزهها باید کنار هم قرار بگیرند تا خانواده به معنای واقعی کلمه اتفاق بیفتد. فقدانی که در تلویزیون و سینما وجود دارد و آن توجه به خانواده است؛ یکی از مصادیق توجه به خانواده و حتی آموزش سبک زندگی، مسابقه تلویزیونی "خانه ما" است که سری نهم آن با حال و هوای کرونایی روی آنتن رفت. حالوهوایی که سبک زندگی ایرانیان را تغییر داد. در این فصل نفرات گروه تولید و تعداد شرکتکنندگان کم و ارتباط آنها با خارج از خانه کاملاً به موارد ضروری محدود شده است و همچنین معاینات پزشکی و ضدعفونی محیط و افراد هم بهصورت مرتب پیش میرود.
ایده اصلی خانهمای کرونایی این بود که اعضای خانواده در شرایط قرنطینه و نیمهقرنطینه چه میکنند که در عین رعایت اصول بهداشتی شاد باشند و از فعالیتهای روزمره نیز عقب نمانند. از بین خانوادههای برگزیده فصلهای قبل، چهار خانواده از شهرهای تبریز، شیراز، مشهد و رشت بهصورت دوبهدو با هم رقابت میکنند و برنده آنها فینال این ویژهبرنامه را برگزار خواهند کرد. خط اصلی این برنامه، زندگی در شرایط قرنطینه است، در نتیجه، همه آیتمها با همین محوریت طراحی و اجرا شدهاند. شرکتکنندگان دیگر بهصورت فیزیکی با هم در ارتباط نیستند همه ارتباطات تقریباً بهصورت آنلاین است و مأموریتها نیز بر همین اساس تعریف میشود، اینجا خلاقیت خانوادهها است که تعیین میکند تا چهاندازه میتوان از این بستر برای پیشرد امور استفاده کرد.
تلویزیون , صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران , سریال ایرانی , شبکه نسیم , خانواده , بازیگران سینما و تلویزیون ایران ,
اردشیر رستمی بازیگر، شاعر، تصویرساز و طراح که او را با نقش "شهریار" میشناسیم درباره این مسابقه تلویزیونی به خبرنگار خبرگزاری تسنیم، گفت: این برنامه در روزگاری که بیشتر برنامههای تلویزیونی جنبه شعاری دارند، به دنبال عمل است و به ما میآموزد که باید از شعار دادن پرهیز و انسانها را وارد زندگی کرد. "خانه ما" بسته کاملی است که توانسته استعداد و شخصیت افراد را کشف و شادی، شور و انرژی را به جامعه القاء کند؛ این انرژی از کارگردانی فوقالعاده و انتخابهای درست، نشأت گرفته است.
با «خانه ما» یاد میگیریم درست مصرف کنیم
وی با مورد توجه قرار دادن جنبه اقتصادی برنامه، خاطرنشان کرد: پرداخت درست به مسأله اقتصادی در "خانه ما" به گونهای است تا ما یاد بگیریم، درست مصرف کنیم. درست مصرف کردن و قناعت دو مقوله جدا از هم هستند. مثلاً خود من شاید نتوانم بودجهای که برای یک ماه به من میدهند را تقسیمبندی کنم و همه آن بودجه را در زمان کوتاهی خرج کنم، طوری که کفاف مخارج یک ماه را ندهد. البته این تأثیرگذاری در افراد مختلف، متفاوت بوده و لزومی به تأثیرپذیری یکسان افراد از این برنامه نیست؛ کسی که باید، این تأثیر را میگیرد و کسی که دغدغه خاص اقتصادی ندارد، متوجه جنبههای دیگر برنامه «خانه ما» میشود.
ایفاگر نقش استاد شهریار در ادامه توضیح داد: وقتی اثری ساخته شده و پخش میشود، هرکس گمشدهاش را از آن دریافت میکند. نباید انتظار داشت که فیلم یا برنامهای همه بار مسائل اقتصادی جامعه و همه بار نشاط جامعه را بر دوش بکشد. هر فیلم یا برنامهای به فراخور نیازها و دغدغههای افراد، میتواند تأثیرگذار باشد؛ مانند همان بخش درآمدزایی برنامه که در زمان مشکلات و طوفانهای زندگی که ممکن است در طول زندگی برای هر شخصی پیش بیاید میتواند کارساز باشد. در زمان بحران، خانواده با تکیه بر اعضای خود میتواند کسب درآمد کند و پول درآورد و کمکم بر ورطهای که در آن گرفتار شده، فائق آید.
وی در پاسخ به این سؤال که چگونه شهر زادگاه او عاری از متکدیان و فقرایی است که معمولاً در همه شهرهای ایران دیده میشوند، گفت: اینکه گفته میشود تبریز شهری بدون متکدی است، بیشتر شبیه شعار است. در میان مردم، هستند برخی از مهاجرانی که در تبریز ساکن شده و گدایی میکنند اما به ندرت پیش میآید کسی که از اهالی این شهر است، به تکدیگری روی آورد. یکی از دلایلی که تاکنون موجب شده مردم این شهر از عهده مشکلات اقتصادی برآیند، بکار بستن فرهنگهای سنتی در شکل جدید و امروزی است؛ از جمله فرهنگ همراهی پسر با کار و فعالیت پدر است که با وجود از بین رفتن چنین سنتهایی، هنوز در بین مردم و به شکل مدرن و امروزی رواج دارد. بدین ترتیب بچهها از همان سنین کم وارد زندگی شده، مسئولیتپذیر میشوند و طریقه کسب و کار را از پدرانشان میآموزند و میتوانند در درآمدزایی پدرانشان برای خانواده، نقش داشته باشند. این در حالی است که در این رابطه هیچ فرقی بین مثلاً یک کشاورز با یک میلیاردر وجود ندارد و هر پدری در هر شغلی که دارد حتی اگر خانوادهاش هیچ نیاز مالی نداشته باشند، فرزند را به همراه میبرد.
این هنرمند معمار و مجسمهساز با تأکید بر الگو بودن شرکتها و اصناف شهر خود در جذب سالانه افراد کمتوان و ایتام، متذکر شد: هر شرکت و صنفی در تبریز سهمیه جذب یک تا چند نفر را بسته به ظرفیت شرکت، برعهده دارد که حتماً باید از میان ایتام، معلولان و افراد کمتوان جسمی انتخاب کند. در واقع درصدی از ظرفیت استخدامی شرکتها و کارخانههای تولیدی به کم توانها اختصاص مییابد. به عقیده من این الگو میتواند علاوه بر مسئولان و دلسوزان کشور، در اختیار سایر کشورها نیز قرار داده شود البته این امری است خود ساخته و خودخواسته، به همین جهت سالها است ادامه یافته چه بسا اگر به دست دولتها میافتاد از بین میرفت.
مجری برنامه تلویزیونی «هزار داستان» که قرار است حضور بیشتری از او را در تلویزیون شاهد باشیم، ادامه داد: در خیلی از مسائل و امور اقتصادی مسئولان گاه نمیدانند چه چیزی را گم کردهاند و چه اقدامی را باید در دستور کار خودشان قرار دهند. پسندیده است که مسئولان مربوطه راجع به موفقیت یا عدم موفقیت مکانها و مناطق مختلف کشور تحقیق کنند و این گونه الگوهای اقتصادی را که میتواند الگوی خوبی برای زیست عالی و مدرن کشوری باشد و کمتر به آن ها توجه شده را حتی در کتب درسی، آموزشی و دانشگاهی لحاظ کنند. اگر رسانهها هم در این زمینه فرهنگسازی کنند و در معرفی و نشر الگوهای موفق اقتصادی، درست عمل کنند خواهند توانست بر تأثیرپذیری صنایع و اقتصاد شهرها و مناطق مختلف از این الگوها نقش مهمی ایفا کنند.
«خانه ما» را خانوادگی دنبال میکردیم
وی در خصوص جذابیتهای بصری این مسابقه تلویزیونی برای خانوادهها، عنوان کرد: «خانه ما» به دلیل جذابیتهایی که داشت جزو معدود برنامه هایی بود که ما خانوادگی آن را دنبال میکردیم و از تماشای آن لذت میبردیم. این روزها که اغلب ما حرف میزنیم و بین حرف تا عمل ما تفاوت بسیار است، یا زمانی که رسانهها نمیتوانند چالشهای جدیدی را در زندگی بشر ایجاد کنند و نمیتوانند با چالشهای جدید انسان معاصر همراه شوند، در نتیجه فاصله رسانههایی مثل تلویزیون کمکم از مردم بیشتر میشود. بنابراین اگر ما بتوانیم دست روی نیازهای انسان معاصر بگذاریم و آن ها را مطرح کنیم، حتی اگر نتوانیم آنها را درمان کنیم، برنده شدهایم و مخاطب ما را باور کرده و دوباره سراغ ما میآید.
«خانه ما» شعار ندارد و در آن عمل مطرح است
این کاریکاتوریست و طراح لباس با تأکید بر پرهیز از شعارزدگی در برنامههای تلویزیونی، یادآور شد: متأسفانه بیشتر برنامههای تلویزیونی جنبه شعاری دارد، مهمترین نکته در ساخت برنامهها و فیلمهای تلویزیونی، پرهیز از شعار دادن و انسان ها را وارد زندگی کردن است. خانه ما شعار ندارد و در آن عمل مطرح است و به قول پسرم واقعی بودن مسابقه از مهمترین محاسن این برنامه است؛ این نشان دهنده هنر کارگردان و تیم خانه ما است که به موجب همین ویژگی شرکتکنندگان مسابقه از دوربین فرار نکردهاند و این نکته قابل تأمل و مهمی است.
جذابیت برنامه با حضور خانوادهها
وی در ادامه همراهی خانوادگی با مجموعه مسابقه خانه ما به اظهارنظر همسر شاعر خود «شهلاپیرجانی» اشاره کرد و گفت: به اعتقاد همسرم حضور خانوادهها در مسابقه و گرمای خانواده در جذابیت این برنامه کمککننده است. همینکه استعداد اعضای خانواده شناخته شوند تا متناسب با آن استعداد و مهارت، عهدهدار وظایف و مسئولیت خاصی شوند، به دورهمی و نزدیکی بیشتر خانواده منجر میشود. این گرما و نشاط جاری در خانوادههای شرکت کننده با همان قوت میتواند به مردم جامعه نیز منتقل شود و انرژی مضاعفی را به مخاطب القا کند.
«خانه ما» را میتوان جهانی کرد
رستمی ضمن تحسین کلیه بخشهای مسابقه از گویندگی مناسب و تیتراژ برنامه یاد کرده و متذکرشد: علاوه بر آیتم های مناسب و جذاب برنامه، حضور برخی خانوادهها ازجمله خانوادههای افغان در کار قابل توجه بود. اتخاذ چنین سیاستهایی در یک برنامه تلویزیونی میتواند به صلح و دوستی بین اقوام و ملتها کمک کند و ای کاش چنین سیاستهایی در سایر برنامهها نیز لحاظ شوند. معمولا یک کار خوب از دل دهها کار ضعیف، بر می آید؛ چه پسندیده است چنین کارهای خوبی را بیشتر بسط داد و بر روی آنها سرمایهگذاری کرد. اگر روی تیمی مانند تیم خانه ما کار شود و برنامه به کشورهای دیگر اشاعه شود در نتیجه می توان انتظار جهانی شدن چنین کاری را داشت. گسترش چنین برنامههایی میتواند حس همدلی و مشارک را بین ملت های مختلف به وجود آورد و همه اینها به ایجاد صلح و دوستی در جهان منجر خواهد شد.
وی با طرح الگوسازی خانه ما برای موضوعات دیگر توضیح داد: برنامهسازها میتوانند از این برنامه در طرح موضوعات مختلفی مثل سفر، صداقت و امثال آن بهره برند و با اتکا به این موضوعات به سمت چنین چالشهایی بروند که در نهایت میتوانند اعتماد را به شبکهها و تلویزیون باز گردانند. به عنوان مثال چالشهای اقتصادی که در مسابقه مطرح میشوند، مواردیاند که هر فردی در زندگی باید به آنها فکر کند و در جریان آن قرار بگیرد تا بتواند در صورت وقوع چنین چالشهایی در زندگی، از پس آن برآید و مشکلش را مرتفع کند. در گذشته و در فرهنگ سنتی ما چنین چالشهایی بود اما امروزه همه آنها کمرنگ شده یا از بین رفته است.
این شاعر و بازیگر آذریزبان در پایان درباره سری جدید «خانه ما» که منطبق با شرایط کرونایی تولید شده است، اظهار کرد: کرونا مسألهای است که به تازگی گریبانگیر مردم جهان شده و خدا میداند شاید یکسال و شاید تا مدتها مردم را درگیر کند، پس با پذیرفتن وجود بیماری کرونا باید روی آن فرهنگسازی کنیم؛ باید فرهنگ ارتباطی و دیداری ما بازبینی شود و آن را به شکل امروزی و منطبق با شرایط بیماری کرونا درآوریم. به یقین پرداختن به این مسأله در مسابقه خانه ما میتواند تاثیرات خوب و مثبتی را بر بینندگان بگذارد و جای تبریک و تشکر به همه کسانی دارد که از صفر تا صد ساخت آن سهیم بودهاند.
سری نهم «خانه ما» با کارگردانی مشترک امین کفاشزاده و مهدی جبینشناس و نویسندگی احسان عمادی با حال و هوای کرونایی و با حضور 4 خانواده برتر فصل های قبلی در استودیو نوبین تولید و طی 12 قسمت از شبکه دو سیما پخش شد.
تسنیم