براساس آمارهای بانک مرکزی، در پایان بهمن ماه سال 98 نسبت تسهیلات به سپرده بانکی به عدد 87.4 درصد رسیده که نسبت به آذر ماه همان سال یک دهم درصد کاهش یافته است. روند نزولی نسبت تسهیلات به سپرده از سال 92 به بعد شدت گرفته است به طوری که این نسبت در 8 سال اخیر 12.3 درصد افت کرده است.
افزایش شدید شکاف تسهیلات به سپرده در واقع به معنای کاهش قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها و کاهش قدرت تامین مالی اقتصاد توسط نهاد است. این اتفاق در شرایطی رخ داده است که اقتصاد ایران به تامین مالی شبکه بانکی به‌شدت وابسته است و کاهش قدرت وام‌دهی بانک‌ها اثری بسیار جدی در تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی موجود و تامین مالی برای طرح‌های جدید تولیدی خواهد داشت.
کاهش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و سرمایه‌گذاری کل یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که آثار و تبعات کاهش قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها را نمایان می‌کند.
این روند کاهشی قدرت تسهیلات دهی بانک‌ها در شرایط روی می‌دهد که در اقتصاد ایران بیش از 80 درصد تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی توسط بانک‌ها و کمتر از 20 درصد این رقم در بازار سرمایه و بورس تامین می‌شود.
کاهش سرمایه‌گذاری در اقتصاد در بلندمدت بر رشد اقتصادی و سطح اشتغال را تحت تاثیر قرار داده خواهد داد، به طوری که رشد اقتصادی کاهش و نرخ بیکاری افزایش می‌یابد. از این منظر قدرت تسهیلات‌دهی بانک‌ها مولفه بسیار مهمی در اقتصاد ایران و بسیاری از کشور است.
*ارقام به میلیارد تومان
| دوره زمانی |
مانده سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی |
مانده تسهیلات اعطایی |
نسبت تسهیلات به سپرده (پس از کسر سپرده قانونی) |
مابه‌التفاوت سپرده به تسهیلات |
| 1385 |
114،914 |
120،283 |
104،6 |
5،369- |
| 1386 |
149،468 |
164،079 |
109،7 |
14،611- |
| 1387 |
167،158 |
185،523 |
110،7 |
18،050- |
| 1388 |
213،162 |
228،961 |
107.4 |
15،471- |
| 1389 |
282،318 |
317،789 |
112.5 |
35،471 |
| 1390 |
343،833 |
380،371 |
110.6 |
36،538- |
| 1391 |
440،369 |
439،064 |
99.7 |
1،304+ |
| 1392 |
608،119 |
571،926 |
94 |
36،184+ |
| 1393 |
725،703 |
673،974 |
92،8 |
51،729+ |
| 1394 |
957،393 |
791،610 |
82،6 |
165،748+ |
| 1395 |
1،137،409 |
986،661 |
86،7 |
150،748+ |
| 1396 |
1،474،188 |
1،258،713 |
85.3 |
215،475+ |
| 1397 |
1،816،118 |
1،457،387 |
80.2 |
358،730+ |
| آذر 1398 |
2،216،394 |
1،740،919 |
78.5 |
475،475+ |
| بهمن 1398 |
2،309،857 |
1،812،085 |
78.4 |
497،772+ |
فارس
