حسن منظرتربتی مدیر عامل شرکت ملی گاز و معاون وزیر نفت در امور گاز در گفت‌وگویی با خبرنگار اقتصادی ایلنا، آخرین وضعیت صادرات گاز به ترکیه، عراق و عمان را تشریح کرد که در ادامه می‌خوانید:
1. اخبار ضد و نقیضی مبنی بر کاهش و یا برنامه قطع صادرات گاز به ترکیه شنیده می‌شود، بفرمایید که اکنون صادرات به این کشور در چه وضعیتی است؟
از تاریخ 12 فروردین به دنبال انفجار خط لوله در خاک ترکیه، صادرات گاز به این کشور متوقف شده است و شرکت طرف قرارداد در ترکیه (بوتاش) با توجه به شرایط ناشی از کرونا، دوره مورد نیاز برای انجام تعمیرات را بسیار بیشتر از حد معمول اعلام کرده است . البته پیگیری‌های حقوقی و قراردادی در این رابطه انجام شده و عدم پذیرش این دوره طولانی برای تعمیرات خط لوله به شرکت بوتاش اعلام شده و تذکر قراردادی داده‌ایم.
شرایط حاکم بر قراردادهای درازمدت گازی احتمالاً بعد از کرونا دستخوش تغییرات ماهوی جدی خواهد شد. به طور معمول قیمت گاز در قراردادهای فعلی، از قیمت 6 یا 9 ماه گذشته قیمت نفت‌خام یا فراورده‌های نفتی تبعیت می‌کند و در مواقعی که قیمت نفت یا فراورده‌ها کاهش شدید داشته باشد (مثل شریط فعلی ناشی از کرونا) ، قیمت گاز به دلیل تبعیت از قیمت‌های ماه‌های قبل به سرعت کاهش یافته قیمت نفت، کاهش نمی‌یابد و در ماه‌های ابتدائی بعد از کاهش، کشش بازار به سمت قیمت‌های فروش Spot و یا سایر فرآورده‌ها است .
پیش‌بینی می‌شود قراردادهای آتی گاز از فرمول‌های جدیدتری در قیمت‌گذاری تبعیت کند.
2. آیا ترکیه قرارداد دریافت گاز از ایران را برای بعد از 2025 تمدید می‌کند؟
در رابطه با ادامه قرارداد ترکیه بعد از 2025 ، مذاکرات در آینده نزدیک و پس از رفع مشکلات کرونا شروع خواهد شد.
سیاست های تأمین انرژی در کشور ترکیه همچنان بر تنوع بخشی به سبد تأمین‌کنندگان استوار است و ایران به عنوان کشوری که از ذخایر گازی بالایی برخوردار است، یک تأمین کننده مطمئن گازی برای ترکیه خواهد بود، اما شرایط بازار گاز ترکیه دستخوش تغییرات جدی از دولتی به خصوصی است و طبیعتاً پیگیری حضور در چنین بازاری با این ملاحظات خواهد بود.
3. در مورد صادرات گاز ایران به عراق بفرمایید؟ آیا این کشور بدنبال جایگزین برای گاز ایران می‌گردد؟
صادرات گاز ایران به عراق، مطابق شرایط قراردادی از دو نقطه مرزی نفت‌شهر و شلمچه در جریان است. البته خبرهای دریافتی حاکی از فشار آمریکا به عراق برای جایگزینی گاز ایران است ولی قراردادهای گازی به دلیل نیاز به سرمایه گذاری اولیه بالا، نمی‌تواند به راحتی دستخوش تغییرات شود و هرگونه جایگزینی نیازمند زمان و سرمایه‌گذاری جدی است . ما برای حفظ بازار عراق تلاش‌می‌کنیم و به نتایج آن امیدواریم .
4. اخباری مبنی بر جایگزینی گاز اقلیم کردستان به جای گاز ایران شنیده می‌شود این خبر صحت دارد یا خیر؟ و اینکه آیا اقلیم ظرفیت تامین گاز مورد نیاز عراق را دارد؟
طی سالیان گذشته همواره صحبت از توسعه مخازن گازی اقلیم کردستان و صادرات آن به کشورهای همسایه و حتی بازار اروپا مطرح بوده و در کنفرانس‌های متعددی طرح شده است، با این حال واقعیت‌های موجود حاکی از این است که میزان ذخایر گازی اقلیم حدود 5 تریلیون متر مکعب است.
اقلیم کردستان در سال‌های گذشته قراردادهای جداگانه‌ای برای تولید گاز و احداث خط لوله صادراتی به ترکیه منعقد کرده است ولی در اجرای این قراردادها به ویژه در بخش خط لوله پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نداشته است و به همین خاطر توسعه میادین نیز بعضاً یا متوقف شده و یا با سرعت کمتری ادامه می‌یابد. بنابراین وضعیت گاز اقلیم برای صادرات و توسعه مصارف داخلی با تردیدهای زیادی همراه است، با این حال اقلیم کردستان در چندین مرحله تقاضای خود را برای خرید گاز از ایران به منظور تأمین کمبود گاز ارائه کرده و خواستار بررسی شرایط واردات گاز برای برخی شهرهای همجوار و مرزی با ایران شده است .
5. صادرات گاز به عمان به عنوان مسیری برای صادرات به هند و تبدیل به ال ان جی در چه مرحله‌ای است؟
به منظور ایجاد امکان صادرات گاز ایران به عمان خط لوله 42 اینچ حد فاصل میناب – سیریک – جاسک منشعب از خط هفتم سراسری طراحی شده است که براساس ظرفیت ایجاد شده امکان صادرات گاز و تأمین مصارف داخلی از جمله صنایع و نیروگاه‌ها و بخش خانگی شهرهای میناب-سیرک -جاسک امکان پذیر می‌شود.
در حال حاضر مناقصه تامین کالا و اجرای این خط لوله در جریان است و عملیات اجرایی آن به زودی آغاز می‌شود .
همچنین مذاکرات جهت انعقاد قرارداد صادرات گاز با عمان از سوی معاونت بین الملل وزیر محترم نفت در دست اقدام است.
ایلنا
