طی ماه‌ها و سال گذشته برخی حوادث ریلی مانند خارج شدن پنج واگن قطار زاهدان-تهران در مهرماه سال پیش و خروج یک لوکوموتیو و یک واگن قطار مسافربری همدان-مشهد در هفته گذشته و خروج تعدادی واگن فله بر قطار باری در بلاک اسلامشهر-آپرین در شب گذشته نشان می‌دهد که برخی از این اتفاقات ناشی از نظارت نادرست بر خطوط ریلی و نهایتا سرقت پیچ و پابندهای ریل بوده است که البته به گفته وزیر راه و شهرسازی باید این سیستم نظارتی تغییر کند و سعیدنژاد - مدیرعامل اسبق شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران - نیز علت سرقت‌ها را بالا بودن قیمت این کالاها می‌داند.
البته شانس با مسئولان راه‌آهن یار بود که قطار باری که گفته می‌شود تعداد زیادی از واگن‌های فله برش از ریل خارج شد قطار مسافری نبود والا در کمتر از یک سال شاهد دومین حادثه ریلی پس از حادثه قطار مسافری زاهدان-تهران بودیم که براساس آخرین آمار و اطلاعات پنج نفر جان خود را از دست دادند و بیش از ۴۲ مصدوم حاصل این سانحه بود.
به نظر می‌رسد یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز سانحه ریلی و خارج شدن واگن و لوکوموتیو از ریل باز شدن پیچ و پابندهای آن توسط افراد ناشناس بوده است که به عنوان مثال غضنفر فولادی - رئیس کمیسیون عالی سوانح شرکت راه‌آهن - درباره علت وقوع حادثه خارج و واژگون شدن پنج واژن قطار زاهدان-تهران این گونه به ایسنا توضیح داده که برخی افراد ناشناس حدود ۱۸۰ پیچ و پابند ریل را در طول حدود ۶۰ متر از خط ریلی باز کرده بودند و باعث ایجاد نقطه خطر شدند.
البته این مقام مسئول درباره نحوه نظارت از خط ریلی این گونه توضیح داد که در هر ایستگاه راه‌آهن راهبان‌هایی داریم که هر روز به سمت یکدیگر حرکت کرده و نهایتا در وسط یک خط کارنامه‌هایشان را با یکدیگر به منظور تأیید چک نهایی خط تعویض کرده و از همان مسیر برمی‌گردند اما ممکن است در یک ایستگاه رفت و برگشت مسیر حدود هشت ساعت و یا بیشتر طول بکشد و طی این مدت افراد ناشناس اقدام به باز کردن پیچ و مهره‌ها کرده باشند.
وی البته در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا راه دیگری برای نظارت، بازدید و رصد خطوط ریلی وجود ندارد، گفت: در همه کشورهای دنیا روال همین گونه است و نمی‌توان طول ۱۲ کیلومتر شبکه ریلی را به صورت متر به متر از شبکه آنلاین و تصویری رصد کرد.
این اظهارات در حالی صورت گرفت که با وجود اینکه هنوز علت حادثه اخیر خروج قطار مسافری همدان-مشهد از ریل در هفته گذشته مشخص نشده، وزیر راه و شهرسازی درباره آن این گونه به خبرنگاران توضیح داد که در خصوص سانحه ریلی اخیر که به واسطه دزدی تجهیزات ریلی اتفاق افتاده باید گفت که خوشبختانه کسی در این سانحه آسیب ندید اما متأسفانه سرقت از تجهیزات عمومی در ماه‌های اخیر افزایش یافته است و این اتفاق به خاطر باز شدن پنچ‌ها از ریل بوده است اما امیدواریم سیستم نظارتی مناسبی ایجاد شود تا شرایطی بوجود آید که این تجهیزات قابل برداشتن و دست زدن نباشد.
وی افزود: گرچه این موارد جزو مشکلاتی است که اخیرا مشاهده شده و تکرار می‌شود اما پلیس بسیاری از این افراد را دستگیر کرده که عمدتا در سال گذشته در اطراف تهران بوده‌اند اما با وجود اینکه ایجاد سیستم نظارتی مناسب اقدام پرهزینه‌ای است اما اجرای این تصمیم ضروری به نظر می‌رسد و در حال ابلاغ آن به راه‌آهن هستیم تا تمهیدات ویژه‌ای در نظر بگیرند.
البته محمد سعیدنژاد - مدیرعامل اسبق شرکت راه‌آهن- نیز درباره سوانح ریلی که ناشی از سرقت تجهیزات عمومی مانند پیچ و پابندهای ریل رخ می‌دهد این گونه توضیح داد که وقتی قیمت برخی کالاها بالا می‌رود سرقت آن‌ها نیز بیشتر می‌شود و طی ماه‌های گذشته شاهد افزایش قیمت این نوع فلزات بودیم و نهایتا این مسئله منجر شده که سرقت پیچ و پابندهای ریل نیز افزایش یابد.
وی با تأکید بر اینکه باید نظارت و بازرسی از خطوط ریلی و نظارت سیستمی در این زمینه بیشتر شود تا کمتر شاهد چنین سرقت‌های زیان‌بار و خطرناکی باشیم، گفت: به نظر می‌رسد که شیوه نظارت بر خطوط ریلی باید تغییر کند و حتی شرکت راه‌آهن می‌تواند در شرایط کنونی به ویژه برای نقاطی که سرقت‌های بیشتری صورت می‌گیرد درخواست دهد تا سیستم نظارت تصویری و آنلاین برای آن مناطق تعبیه شود که البته ممکن است هزینه بالایی داشته باشد اما در شرایط کنونی ضروری به نظر می‌رسد.
حالا و پس از تکرار چند حادثه ریلی نسبتا مشابه طی ماه‌ها و سال گذشته وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه‌آهن به نظر می‌رسد که باید شیوه نظارت خود بر خطوط ریلی را از گشت‌های موتوری راهبانان به نظارت تصویری و رصدهای بیشتر و دقیق‌تر تغییر دهد تا این که در آینده شاهد بروز حوادث ناگوار نباشیم.
ایسنا
