اقتصاد نفتی عامل عدم پیشرفت اقتصادی کشور است

محمد رئوف قادری روز سه شنبه در افتتاحیه مراسم چهارمین نمایشگاه بین‌المللی توانمندی‌های صادرات جمهوری اسلامی ایرانافزود: نفت از یک طرف عامل توسعه اقتصادی، رفاه اجتماعی و توانمندی‌های مالی و سرمایه‌ای دولت‌ها در طول تاریخ این کشورها بوده است و از طرف دیگر عامل کرختی، تنبلی و وابستگی بیش از حد این محصول و فاصله از سایر منابع و توانمندی‌های کشور بوده است.
وی ادامه داد: اگر نگاهی گذرا به کشورهای صاحب نفت و کشورهای بدون نفت بیندازیم احساس می‌شود کشورهایی که از نفت برخوردار نبوده‌اند بیشتر روی پا خود ایستاده‌اند و استقلال اقتصادی آنها بیشتر معنا و مفهوم پیدا کرده است.
قادری تاکید کرد: اما متاسفانه کشورهای صاحب نفت به دلیل دسترسی آسان، بدون زحمت و کم زحمت به این سرمایه عظیم خدادادی نتوانسته‌اند استعدادهای بالقوه خود را به بالفعل تبدیل کنند. این یکی در واقع رفتارهای بد اقتصادی در طول سال‌های گذشته و سایه شوم عقب افتادگی و کم توسعه یافتگی را برای کشورهای اسلامی و خاورمیانه تحمیل کرد پس در واقع این وابستگی استقلال اقتصادی را رقم نزد.
وی گفت: امروز ما بر این باور رسیدیم یا به دلیل اجبار جهانی و یا دلیل درک درست در حوزه اقتصاد و سرمایه بر این باوریم که ما نیز باید از وابستگی‌هایمان به نفت کم کنیم. ایران و همه کشورهای منطقه استعدادهای فراوان دیگری دارند و از سرمایه‌های عظیم انسانی گرفته تا منابع دیگر برای رونق تولید اشتغالزایی و صادرات، نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که سرمایه‌های ایران کم نیست.
مدیرعامل مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب ادامه داد: ما بعضی از کشورها را می‌شناسیم که تنها در حوزه گردشگری توانسته‌اند تمام نیازهای مالی و اقتصادی را تامین کنند در حالیکه ۱۰ درصد در حوزه گردشگری استعداد، منابع و امکانات ندارند در حالیکه کشور ما جزو ۱۰ کشور اول گردشگری است. تاریخ تمدن ۲۷۰۰ ساله و به قول بعضی‌ها ۴۰۰۰ ساله ایران ثابت کرده است که اقتصاد غنی، فرهنگی غنی و سیاسیت‌های باالقوه ما و برنامه‌ریزی مدون ما و نیروی انسانی کارآمد و تمدن‌های مختلف در ادوار مختلف کشور ما این استعداد را دارند که فقط با گردشگری بتوانیم تمام نیازهایمان را برطرف کنیم و نسبت به نفت بی‌نیاز شویم.
قادری افزود: ایران در مسیر کریدور راه ابریشم و در مرکز توسعه اقتصادی خاورمیانه قرار گرفته اما ما هنوز از این امکانات برخوردار نشدیم. امروز نظام سیاسی ما و فعالان اقتصادی ما و شما تولیدکنندگان و صادر کنندگان به این باور رسیدید که ما کم کم باید از این اقتصاد وابسته به نفت فاصله بگیریم و تا زمانیکه به نفت وابسته باشیم ضربه پذیریم هرچه قدر از نفت فاصله بگیریم قطعا ضربه پذیری ما کمتر خواهد شد.
وی ادامه داد: یکی از بدی‌های دیگر اقتصاد نفتی این بوده که در اقتصاد نفتی منابع به آسانی در اختیار دولت‌ها بوده و همین بزرگترین مشکل را برای کشور ما درست کرده است یعنی اقتصاد دولتی ما بعد از ۴۰ سال برنامه‌های ۵ ساله مختلف نتوانستیم اقتصاد دولتی را به سمت اقتصاد خصوصی و تعاونی هدایت کنیم چون نفت یک رانت است و طبیعتا دسترسی دولت‌ها به نفت خیلی آسانتر از بخش خصوصی است و به همین دلیل اقتصاد ما نتوانسته است از چنبره اقتصاد دولتی خارج بشود.
قادری گفت: این یکی از ممشکلات اقتصادی ما و کشورهای اقتصادی منطقه است در حالیکه قانون ما تاکید می‌کند که دولتها باید سیاست‌گذاری کنند و از تصدی‌گری دست بردارند اما این منبع عظیم خدادادی سبب شده است که هیچ دولتی نتوانسته از وابستگی خودش به نفت دست بکشد.
وی ادامه داد: امروز به این باور رسیدیم هم خودمان این باور را داریم و هم تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی ما را مجبور می‌کند و ما را به سمتی می‌برد که ما این توفیق اجباری را پیدا کنیم و وابستگی خود را از نفت کم کنیم.
قادری تاکید کرد: شما امروز در این نمایشگاه حضور یافتید که بدون نفت اقتصاد کشور را توسعه دهید و اما فردا با تحلیل امروز و دیروز به دنبال فردای بهتر هستیم این فردای بهتر در گرو توجه به ۳ اصل مهم است.
اصل اول استراتژی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها که عموما وطیفه دولت‌هاست و قانون هم صراحتا به این مسئله صراحت دارد ما باید هدف‌گذاری کنیم بازارهای هدف اقتصاد ما کجا هستند. در کجا می‌توانیم فعالیت کنیم، چه نوع کالایی را می‌توانیم تولید کنیم، رونق تولیدی و کیفیت تولید را ارتقا دهیم تا بتوانیم بازارهای هدف را تصاحب کنیم.
وی خاطرنشان کرد: در یک رقابت بسیار سخت و لحظه‌ای که دنیای تکنولوژی برای ما فراهم کرده است و جهان را تبدیل به یک دهکده جهانی کرده است اینکه ما چگونه می‌توانیم در یک دهکده جهانی لحظه به لحظه رقابت کنیم و کالای بهتر و با کیفیت‌تر،با قیمت ارزانتر و در دسترس‌ در اختیار مردم و حوزه‌های اقتصادی خود قرار دهیم و دیگر آن زمان گذشته که کاروان‌های اقتصادی ماه‌ها زمان می‌برد تا بتواند کالای تولیدی را به دیگران ارائه کند.
قادری افزود: دنیای امروز دنیای تکنولوژی است شما در منزل و دفتر کار خود نشسته‌اید و در همه بازارهای جهانی حضور دارید پس ما باید بتوانیم در سیاست‌گذاری‌ها برنامه‌هایمان را پیش ببریم. این وظیقه دولت‌هاست و ما از دولت‌ها انتظار داریم در سیاست گذاری و هدفگذاری ها پیش قراول باشند.
وی ادامه داد: اما بحث دوم راهکارهاست؛ استراتزی‌ها را دولت‌ها انجام میدهند و اما راهکارها و برنامه‌ها یک هدف مشترک بین دولت و بخش خصوصی است. دولت به تنهایی نمی‌تواند نقشه راه را تعریف کند باید بخش خصوصی ورود کند نیاز به یک تعامل سازنده وجود دارد. بین دولت و بخش خصوصی که بتواند نقشه راه را ترسیم کنند و قوانین را اصلاح و برنامه‌ریزی کنند تا بتوانیم به اهداف اقتصادی که در سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها تعیین کرده‌اند برسیم.
قادری گفت: اما مرحله سوم ابزارهاست چه ابزارهایی را نیاز داریم تا به توسعه اقتصادی و توسعه صادرات برسیم این وظیفه بخش خصوصی است. سرمایه‌گذاری صادرات کالا رونق تولید افزایش صادراتی حضور در بازار جهانی وظیفه بخش خصوصی است یعنی ما برای رسیدن به رونق اقتصادی باید ۳ مرحله رو پشت سر بگذاریم یک مرحله سیاست‌گذاری که وظیفه دولت‌هاست و عموما بخش خصوصی در آن نباید دخالت کند. دوم راهکارها و نقشه راه است که طبیعتا دولت‌ها و بخش خصوصی باید با یکدیگر کار کنند و سوم بخش ابزارها که ابزارها باید در اختیا بخش خصوصی قرار بگیرد و این تصدی‌گری که دولت نباید دخالت کند.
وی ادامه داد: ما باید حوزه تصدی‌گری و سیاست‌گذاری‌ها را جدا کنیم و تا زمانیکه دولت تصدی‌گری کند بخش خصوصی امکان رشد پیدا نمی‌کند چون در اینجا یک رقابت نابرابر دارد صورت می‌گیرد.
مدیر عامل مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب افزود: دولت در رقابت با بخش خصوصی دست بالا را دارد و طبیعتا شانسی برای بخش خصوصی باقی نمی‌گذارد. ما از همه مسئولین از جمله رئیس‌جمهور و دست اندرکاران امر اقتصاد می‌خواهیم به طور جدی به این مسئله بپردازند که حوزه تصدی‌گری و سیاست‌گذاری باید جدا شود.
قادری گفت: اگر بخواهیم اقتصاد دولتی را کنار بگذاریم و به سمت اقتصاد خصوصی برویم باید حوزه سیاست‌گذاری و تصدی‌گری را جدا کنیم.
وی تاکید کرد: فساد اقتصادی ثمره تلخ رانت اقتصادی است و رانت اقتصادی ثمره تلخ اقتصاد دولتی است و اقتصاد دولتی نتیجه وابستگی ما به نفت است. ما اگر از وابستگی به نفت دست بکشیم تمام مسائل‌مان حل خواهد شد. آن موقع است که از مسیر گذر امروز و فردای بهتر در حوزه اقتصاد و توسعه صادراتی کشور دست پیدا خواهیم کرد و امروز ما و شما می‌دانیم که نمایشگاه یکی از ابزارهای توسعه اقتصادی است.