شرکت فجر انرژی خلیج فارس از زمان آغاز فعالیت تا کنون تجارب مهمی در زمینه حمایت از ساخت داخل داشته است.
به بهانه کسب حدود دو دهه تجارب مدیریتی و کارشناسی در حوزه کمک به ساخت داخل (در سه زمینه دانش،قطعات و مواد) و نظر به اهمیت نشر این تجارب برای هموطنان گرامی، مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس طی گفتگویی با روابط عمومی شرکت فراز و فرودهای این تجارب را تشریح کرده است. حاصل این گفتگو را تقدیم مخاطبان می کنیم.
غلامعلی زال خانی در گفتگو با روابط عمومی شرکت در این باره اظهار داشت: از آنجایی که رسالت شرکت فجر انرژی خلیج فارس تولید سرویس های حیاتی مانند انرژی برق و بخار برای صنایع پتروشیمی منطقه بوده و تمرکز این شرکت بر پایداری و استمرار تولید است، بنابراین تامین قطعات برای این شرکت حکم فرآیند حیاتی را دارد.
وی افزود: به بیان دیگر از منظر ملی،کمیته خودکفایی و حمایت از تولیدکنندگان و سازندگان داخلی، با هدف کمک به رونق تولید داخل، کمک به اشتغال هم میهنان و همچنین تولید و نشر دانش نظری و فنی در کشور تشکیل شده است و این موضوع باعث شده که شرکت فجر انرژی خلیج فارس با تمرکز بر تولید کنندگان داخلی، این عرصه ملی را تقویت کند. از منظر سازمانی،اهدافی که در داخلی سازی قطعات و تجهیزات دنبال می کنیم شامل صرفه جویی مالی از طریق تأمین داخلی قطعات، به حداقل رساندن تدریجی آثار محدودیت‌های ساخت قطعات و تجهیزات با استفاده از انعطاف‌پذیری و همچنین پشتیبانی از هدف استراتژیک تولید پایدار بر اساس چابکی زنجیره تأمین بوده است.
** چرا شرکت فجر انرژی خلیج فارس به سمت خوداتکایی رفت؟
مدیرعامل شرکت فجر انرژی خلیج فارس بیان کرد: مدیران این شرکت بر این باورند که توسعه توان تولید کنندگان و سازندگان ، اشتغال زایی را به دنبال داشته و تخصص نیروها
و کارشناسان را نیز افزایش می دهد.از سوی دیگر این موضوع رقابت پذیری در بین سازندگان داخلی برای مسابقه افزایش کیفیت وکاهش قیمت تمام شده را به دنبال خواهد داشت و
به تاب آوری اقتصاد ملی در هر شرایطی کمک می کند.وی گفت: هدف اصلی شرکت فجر انرژی خلیج فارس از حمایت تولیدات داخلی، ایفای نقش مسئولیت اجتماعی بوده که نسبت
به مردم عزیز کشورمان دارد و در این بین می‌تواندسازندگان داخلی را در جهت تحقق اهداف ملی یاری کند.
زال خانی عنوان کرد: با حمایت از تولیدات داخلی اهداف دیگری همچون مداومت تامین قطعه و عدم وابستگی برخی قطعات به خارج از کشور، کاهش ریسک تامین برخی قطعات در
شرایط خاص تجارت بین الملل و صرفه جویی در برخی موارد نسبت به قطعات تولید خارج نیز برای این شرکت محقق می‌شود.
** فراز و نشیب‌های حمایت از تولید داخل
وی ادامه داد: با آغاز به کار واحدهای عملیاتی شرکت فجر ، تأمین داخلی آن دسته از تجهیزات مورد نیاز که تهیه آن‌ها از طریق کشورهای خارجی متضمن مصرف بالای ارز بوده و با مشکل مواجه شد، تفکر خودکفایی در این شرکت کلید خورد.
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس اظهار کرد: در سال 1389 پس از جاری‌سازی مدیریت استراتژیک و به‌ویژه بعد از شکل‌گیری مشکلات و محدودیت‌های تجارت بین‌المللی، در تجزیه وتحلیل محیط بیرونی، تحریم به‌عنوان یکی از موارد تهدید در این شرکت شناخته شد.
وی بیان کرد: ایجاد محدودیت برای صنعت پتروشیمی ایران توسط کشورهای صاحب لیسانس و صاحبان فنّاوری؛ تأمین قطعات بحرانی و پرارزش را با مشکل مواجه کرد بنابراین استراتژی "بهبود زنجیره تأمین قطعات و ساخت داخل" در سطح کلان شرکت فجر با هدف کاهش تأثیر این محدودیت‌ها تعریف شد و همین امر موجب تشکیل رسمی "کمیته خوداتکایی" با عضویت کارشناسان مجرب از واحدهای مرتبط شرکت شد.
زال خانی خاطرنشان کرد: در همان سال‌های اولیه شکل‌گیری کمیته، تجهیزات مورد نیاز مجتمع با مشخص نمودن چند ویژگی مهم مانند میزان حساسیت قطعه، وجود مشابه داخلی، میزان مصرف، تعداد موجودی در انبار و ارزش ریالی در یک بانک اطلاعاتی، سازمان‌دهی و اولویت‌بندی شده تا برای حرکت صحیح و کارای این کمیته مبنای کار قرار گیرد.
وی عنوان کرد: در روند عملیاتی کمیته خوداتکایی و پیش از زمان هدف‌گذاری شده برای مقابله با محدودیت‌ها، ابتدا با هدف کاهش هزینه ها بر تولید قطعات پرمصرف تمرکز کرده و سازوکار آن در نقاط مختلف کشور بررسی شد.
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس گفت: این کمیته در طول دوران فعالیت خود ساخت و تولید قطعات حساس و پرمصرف مانند انواع فیلترها، شیرهای صنعتی، گیربکس‌ها، روتورها ، کارت های صنعتی و پوشش‌های صنعتی پمپ‌ها را تجربه کرده است.
وی ادامه داد: یکی از چالش‌های اساسی در این زمینه عدم توجیه اقتصادی تولید در شمار پایین بعضی از این قطعات و تجهیزات مانند انواع چرخ‌دنده‌ها، قطعات سنگین توربین، انواع پمپ‌ها، قطعات ابزار دقیق توسط تولیدکنندگان داخلی بود که در برخی موارد با واگذاری ساخت کالاهای پرمصرف به آن‌ها این مشکل برطرف می شد.
تغییر رویکرد باعث حرکت به سمت ساخت حساس‌ترین قطعات ابزار دقیق را می‌توان به‌عنوان یک نقطه عطف در کار کمیته خوداتکایی دانست.
** پایداری تولید با وجود اتکا به داخل
وی گفت: ساخت قطعات برای شرکتی که رسالت آن تامین سرویس های حیاتی برای شرکت‌های پتروشیمی است، یک کار جانبی به شمار می‌رود ، معمولا برای این‌چنین شرکتی، تأمین قطعات موردنیاز کارخانه از یک تامین کنندگان داخلی یا خارجی که به‌صورت تخصصی این قطعات را تولید می‌کنند، بسیار ساده‌تر است.
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس بیان کرد: هر گونه وقفه‌ای که در تولید شرکت فجر رخ دهد تمامی شرکت‌های منطقه را با مشکلات زیادی روبرو خواهد کرد و این با سرجمع هزینه‌های تولید قطعات در داخل کشور قابل قیاس نیست.
وی ادامه داد: تاکنون برآیند اقتصادی فعالیت کمیته‌ی خود اتکایی شرکت فجر انرژی خلیج فارس در برخی موارد با صرفه‌جویی در هزینه‌ها همراه بوده است و از سویی تاکنون حتی یک ساعت به علت کمبود قطعات این شرکت وقفه تولید نداشته است.
وی اظهار داشت : مهمترین فعالیت‌ها و اقدامات مؤثر بر اساس یک فرایند و روند مشخص، دو بخش مهم شناسایی سازندگان و ارزیابی تأمین‌کنندگان و انتخاب و هدف‌گذاری قطعات بر اساس جایگاه تجهیز در فرآیند تولید به‌عنوان برنامه سالیانه بوده است.
** اقدامات انجام شده در زمینه خوداتکایی
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس گفت: شناسایی، بررسی و حصول اطمینان از توانمندی شرکت‌های سازنده داخلی و زمینه‌های فعالیت آن‌ها از طریق بازدید از امکانات کارگاهی آن‌ها و سوابق همکاری‌های قبلی و تهیه فهرستی از شرکت‌های توانمند داخلی و انجام ارزیابی‌های مستمر فهرست تأمین‌کنندگان و سازندگان توسط امور بازرگانی شرکت فجر از جمله اقدامات اولیه در این زمینه بوده است.
وی بیان کرد: حضور در نمایشگاه‌های داخلی برای شناسایی توانایی شرکت‌های ایرانی در زمینه ی ساخت قطعات و حضور در اجلاس سالیانه کمیته‌های خوداتکایی و استفاده از اطلاعات سایر شرکت‌ها درزمینه ساخت قطعات نیز از دیگر فعالیت‌های این شرکت برای شناسایی سازندگان داخلی قطعات بوده است.
زال خانی در ادامه خاطرنشان کرد: بررسی و انتخاب قطعات با توجه به میزان مصرف، موجودی قطعه، حساسیت تجهیزات، روش ساخت خاص و انتخاب بخشی از قطعات مصرفی سخت‌افزاری مربوط به توربین‌های گازی نیروگاه شرکت فجر انرژی و ارجاع به شرکت ایرانی سازنده نیروگاهی از روند انتخاب سازندگان قطعات است.
وی گفت: انتخاب و ارجاع قطعات موردنیاز دو واحد توربین جنرال الکتریک( GE) به شرکت مپنا و مذاکرات متعدد برای رفع ابهامات فنی و دریافت پیشنهادهای فنی در زمینه ی
ساخت قطعاتو یا جایگزینی با نمونه‌های مشابه داخلی و شناسایی قطعات هدف در بخش برق، ابزار دقیق و الکترونیک و شناسایی شرکت‌های توانا درزمینه ی تعمیر و یا ساخت
تجهیزات برق و ابزار دقیق نیز از اقدامات نهایی این شرکت برای هدف گذاری قطعات بوده است.
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس بیان کرد: ساخت سیستم جرقه زن توربین‌های گازی، تعمیر و استفاده عملیاتی سکسیونر نیروگاه ناحیه 2 با استفاده ازتوان
سه شرکت ایرانیوساخت روتور و متعلقات پمپ‌هایBFW (آب خوراک بویلرها) در ناحیه دو و نصب موفقیت‌آمیز یک دستگاه بر روی تجهیز یاد شده از نمونه اقدامات انجام شده درحوزه خوداتکایی بوده است.
وی ادامه داد: از دیگر اقدامات انجام شده در زمینه تکیه بر تولیدات داخلی شناسایی و بررسی توانایی یک شرکت داخلی در زمینه ی
** ساخت تجهیزات حساس
مانند دستگاه ارتفاع‌سنج روغن، ساخت RTD وترموکوپل ، ساخت و تعمیر کارتهای الکترونیک و شناسایی و همکاری فنی در زمینه ساخت اکچویتور(عمل‌کننده)
شیرهای کنترل مجتمع بوده که این امر برای اولین بار در صنعت پتروشیمی بوده که در نهایت منجر به ساخت تعداد زیادی از این قطعه با هزینه‌ای حدود 50% نمونه خارجی شد .
** صرفه جویی 150 میلیاردی فجر انرژی با اتکا به تولیدات داخلی
زال خانی افزود: پس از تشکیل کمیته خوداتکایی و محقق شدن اولویت‌ها و طی شدن روند تحقیقات شرکت فجر انرژی خلیج فارس در طول سال های 90 تا 97 بیش از 760 قطعه برای ساخت هدف گذاری کرده است که790 قطعه به مرحله ساخت رسیده و تولید شده‌اند، با تولید این قطعات بیش از 150 میلیارد ریال در هزینه‌های این شرکت صرفه جویی شده است.(تعداد قطعات داخلی سازی بیشتر از نمونه‌های هدف گذاری شده است)
** تجارب موفق شرکت فجر انرژی در زمینه حمایت از تولید داخل
وی گفت: شرکت فجر انرژی خلیج فارس در زمینه خود اتکایی تجارب به سرانجام رسیده‌ای همچون ایجاد زمینه رشد چند سازنده ایرانی و حمایت از تولید داخل به مراحل فناوری پیشرفته ورود پیدا کرده که البته ارزش افزوده بیشتر و سطح دانش بالاتری برای تولید کنندگان به همراه خواهد داشت.
** آسیب شناسی خوداتکایی سازندگان ایرانی
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس عنوان کرد: بسیاری از تولیدکنندگان و سازندگان داخلی ، مستندات لازم برای ساخت یک قطعه یا تجهیز را تدوین نمی کنند و این در حالیست که اگر از قطعه و تجهیز ساخته شده، نقشه های متعدد، به شکل های مختلفی داشته باشند می توانند با وجود نقشه های طراحی، عکس های توضیحی، شماهای انفجاری قطعات و اطلاعات ، مشخصات فیزیکی و شیمیایی را در شرایط مختلف به نتیجه رسانده و فرایند پیشنهاد و ساخت تجهیز یا قطعه را سرعت بخشند.
وی خاطر نشان کرد: یکی از نیازهای درخواست کنندگان در نگرش مشتری مداری، جلب توجه و عنایت سازندگان در سه مرحله همکاری، تحویل خدمت و دوره حین مصرف (دوره بعد از تحویل یا گارانتی) است.
زال خانی افزود: برخی از سازندگان، پس از انجام خدمت و تحویل قطعه، نیازهای مشتریان را رها کرده و یا پاسخ صحیح و امیدوار کننده به مشتری نمی دهند و این در صورتی است که اگر سازنده ای هر سه مرحله ذکر شده بالا را رعایت کند و رویکرد بلند مدت تری داشته باشد، دامنه کاری و رقابت پذیری او توسعه پیدا می‌کند و مشتری نیزضمن وفاداری به تولید کننده، او را به مشتری های دیگر معرفی خواهد کرد که در نهایت به سود خود سازنده و سایر سازندگان داخلی خواهد بود.
** یک پیشنهاد برای تقویت سازندگان و تولید کنندگان ایرانی
مدیرعامل فجر انرژی با عنایت به تجربیات 18 ساله شرکت در این زمینه پیشنهادی ارایه داد و گفت: نکته ای که در خصوص موضوع مهم ساخت داخل حایز اهمیت می باشد، انجام آزمایش کیفی و عملی تجهیزات ساخته شده در محل کارخانه سازده قطعات می باشد که معمولا" از جمله این آزمایشات تخصصی انجام تست عملی تجهیز در کارخانه (Factory Test) یا آزمون کارایی(Performance Test) بوده است.
مدیرعامل فجر انرژی خلیج فارس ادامه داد: برای انجام این آزمایش ها نیاز به وجود شبکه‌ای متمرکز و مجهز بوده تا بتوان با تجهیزات خاصی آزمون‌های فنی تخصصی انجام دهیم. برای داشتن یک کارگاه مجزا به یک سری تجهیزات خاص و کارشناسان مجرب نیاز است و این امر نیازمند هزینه‌های بسیار بالا بوده که گاه این امر امکان پذیر نبوده است.
وی عنوان کرد: پیشنهاد می‌شود در این حوزه مراکز صنعتی و دانشگاهی بصورت شبکه‌ای اقدام کرده تا سازندگان بتوانند در این مراکز، کارایی آزمون تجهیزات خود را آزمایش نموده و با ارائه گواهی‌های استاندارد مشتری را از صحت و سلامت قطعه ساخته شده مطئمن کنند و مشتری نیز بتواند بدون دغدغه و اضطراب از قطعه ساخته شده در تجهیزات خود استفاده کند. ضمن اینکه این رویکرد خود فواید دیگری را هم دارد؛ گروههای تجهیزات دوار پمپ، توربین، کمپرسور،تجهیزات الکترونیکی و ابزار دقیقی و غیره می توانند با رجوع به این مرکز تست، آزمون های تخصصی خود را گذرانده و در جهت افزایش حمایت از تولید داخل گام های فراتری را بردارند.
به گزارش روابط عمومی فجر انرژی خلیج فارس با عنایت به رویکرد حمایت از ساخت داخل، این شرکت علاوه بر تمرکز بر بخش تجهیزات و قطعات، پیش از این 13 نوع ماده شیمیایی پر مصرف را در کشور داخلی سازی نمود و اجرای این سیاست،حداقل یک میلیون یورو صرفه جویی اقتصادی برای کشور بهمراه داشته است.
همچنین انجام عملیات تعمیرات اساسی سه نوع توربین گازی پر مصرف در دنیا نیز به طور کامل بومی سازی شده و توسط کارشناسان شرکت انجام می گردد که این رویکرد ضمن توانمند سازی مجموعه،ازخروج ارز از کشور جلوگیری نموده است.
