بهمن ماه برای تمام اقشار جامعه، ماهی مهم و به نوعی تصمیم ساز در حوزه درآمدی است. ماهی که علاوه بر کنکاش بودجه سال آینده و تعیین تکلیف حقوق کارکنان، شورای عالی کار نیز حداقل حقوق و دستمزد را برای کارگران تعریف می کند.
امسال نیز دولت عنوان می کند که افزایش قابل تاملی را برای حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران در نظر گرفته است.
به نوعی که با تصویب مجلس شورای اسلامی مقرر شده تا سال آینده کسی کمتر از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حقوق دریافت نکند که البته این رقم شامل حال کارکنان، کارمندان و کارگران دولتی است!
جدول زیر روند افزایش نرخ حقوق کارمندان و کارکنان دولتی طی ادوار گذشته است که تا میانه این راه نرخ تورم با درصد افزایش حقوق همراه بوده، اما از سال ۹۷ به بعد این روند با مشکلات مختلفی همراه شده است. گفته می شود دولت در مجموع به حدود ٨,٥میلیون نفر حقوق می‌دهد که این تعداد حدود ٣٥درصد شاغلان ایران هستند.
| سال |
افزایش حقوق |
تورم |
رقم عیدی |
| ۹۳ |
18% |
15.6% |
402 هزار و 500 تومان |
| ۹۴ |
17% |
11.3% |
687 هزار تومان |
| ۹۵ |
14% |
9% |
770 هزار و 500 تومان |
| ۹۶ |
14% |
9.6% |
847 هزار تومان |
| ۹۷ |
19.5% |
27% |
۹۳۲ هزارتومان |
| ۹۸ |
400هزار تومان + 10% |
28.3% |
یک میلیون تومان |
| ۹۹ |
15% |
40% |
یک میلیون و 200 هزار تتومان |
محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در پاسخ به سوال ، درباره عدم تناسب نرخ تورم با رشد دستمزد و درآمدها بیان کرد: قانون معین کرده که متناسب با نرخ تورم حقوق و دستمزد افزایش پیدا کند و نه دقیقا مشابه با نرخ تورم, ما نیز دستمان برای افزایش نرخ حقوق دستمزد تا همین مقدار باز بود. معتقدیم سال آینده نرخ تورم کاهنده باشد.
تنها توان افزایش ۱۵ درصدی حقوق و دستمزد را داشتیم اما بعد از کارمندان دولت، قشر عظیمی از جامعه را کارگران تشکیل می دهند که متاسفانه همیشه در ماه های بهمن و اسفند مباحثه ها و همچنین کشمش ها برای تعیین دستمزد بالا می گیرد و در نهایت نیز رقم تعیین شده با رقم پرداختی حقوق به اقشار کارگر جامعه تطابق ندارد.
امسال قیمت ها نوسانات زیادی داشته و با توجه به افزایش زیاد تورم، اعضای شورای عالی کار باید میزان سبد معیشت خانواده و افزایش حقوق کارگران را به‌گونه‌ای تعیین کنند که خانواده‌ها بتوانند از پس حداقل نیازهای خانواده خود بر آیند.البته تاکنون سه جلسه برای تعیین رقم هزینه سبد معیشت خانوار تشکیل شده است اما به خاطر وجود اختلاف میان گروه کارگری و کارفرمایی، این جلسات بی نتیجه مانده اند.
اما اینکه عیدی کارگران چگونه باید محاسبه شود به روند سال های قبل باید نگاهی انداخت، با توجه به اینکه «حداقل دستمزد سال ۹۸» کارگران با تصویب شورای عالی کار در اسفند سال گذشته، یک میلیون و ۵۱۶ هزار و ۸۸۲ تومان در نظر گرفته شده بود، بنابراین عیدی کارگران «حداقلی بگیر» باید ۳ میلیون و ۳۴ هزار تومان پرداخت می شد.
سبد معیشت سال گذشته ۳ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان محاسبه شد، اما حقوق کارگران با حق مسکن و خواربار کمتر از نیمی از آن است. این به معنای آن است که بسیاری از کارگران تنها کمتر از نصف سبد معیشت خود را دریافت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: عیدی کارمندان یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است
اجرای دست و پا شکسته افزایش حقوق ها در سال های متوالی بهزاد مهدیان, اقتصاددان و استاد دانشگاه، در این باره می گوید: نحوه محاسبه افزایش حقوق کارکنان دولت بر مبنای افزایش تورم در سال گذشته محاسبه می شود. یعنی اگر در سال ۹۷ نرخ تورم ۳۰ درصد گزارش می شود حقوق باید متناسب با آن یعنی نهایت تا سقف ۲۵ درصد رشد داشته باشد.
او افزود: دولت امسال بالغ بر ۱۹۲ هزار میلیارد تومان منابع مالی برای حقوق کارکنان در سال تخصیص داد که بنا به گفته ریاست سازمان برنامه و بودجه این رقم قطعی و تامین شده است. چرا که نمی تواند یک روز در پرداخت حقوق تاخیر بیاندازد. اما جای سوال اینجاست که چرا با اینکه سال ۹۸ نرخ افزایش حقوق ۳۰ درصد بود این طرخ در فروردین این سال دست و پا شکسته به برخی از نهادها پرداخت شد؟ این افزایش با تلاطم نیز در ماه های دیگر برای بازنشستگان تعبیه شد!
این استاد دانشگاه معتقد است: باید در افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت در سال آینده مجلس شورای اسلامی دست به کار شود چرا که این رقم قابل قبول نیست و لزوما نام کارمندی نشانه مرفه بودن نیست. برخی از کارمندان دولت حتی میزان حقوق دریافتی یک میلیون تومان نیز دارند.
توان خرید کارمندان و کارگران در شب عید چقدر با عیدی افزایش می یابد؟ سوالات بسیار زیادی برای مخاطبان مطرح می شود که آیا رقم پرداختی تحت عنوان عیدی برای سال آینده تا چه تامین کننده نیازهای یک خانواده برای استقبال از سال نو است. سالی که ممکن است خانواده ای به سفر بروند و با توجه به افزایش نرخ بنزین، رقم افزایش یافته عیدی کفاف هزینه سفر را نمی دهد. از طرفی نیز وزارت نفت از طریق وزیر نفت اعلام کرده که فعلا خبری از بنزین طرح نوروزی نیست.
از آن طرف هم با افزایش قیمت پوشاک در بازارهای رسمی کشور حتی این میزان عیدی کفاف یک خرید کافی را هم نمی دهد. شاید اصل بیان عمومی و تخصصی کارشناسان در انتقاد به کاستی های پرداختی در بحث عیدی و دستمزد به این موضوع اشاره دارد که دولت به جای پرداخت نقدی عیدانه و یا حتی یارانه های نقدی, تولید را تقویت و نرخ تورم در جامعه را کاهش دهد تا علاوه بر جلوگیری از ورود نقدینگی سرگردان به بازارها و سو استفاده عده ای سودجو از این موج نقدینگی, رضایت عمومی را به دنبال داشته باشد، فعلا باید منتظر ماند و دید رقم نهایی دستمزد کارگران برای سال آینده چه میزان است تا بتوان رقم دقیق عیدی آن ها را نیز محاسبه کرد.
حذف مالیات هنرمندان و مناطق آزاد، درآمد دولت را می افزاید ناگفته نماند علاوه دولت درحالی مدعیست که با کمبود منابع مواجه است و توان افزایش نرخ حقوق و دستمزد را ندارد که با کمی صرفه جویی و هزینه کرد بهینه میتوانداین مشکلات را حل کند.
حذف معافیت مالیات هنرمندان، مالیات مناطق آزاد، جلوگیری از فرار مالیاتی پزشکان و سایر صنوف مختلف، اصلاح پایه‌های مالیاتی و مالیات ستانی از فعالیت‌های غیر مولد (مالیات برعایدی سرمایه) از جمله کارهایی است که کارشناسان عنوان می کنند که با توجه به این موارد می توان بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد کسب کرد.
حال باید منتظر ماند و دید؛ رسم الخط دستمزدها و حقوق کارکنان دولت در سال آینده چطور تنظیم خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان
