تأیید و تکذیب اعتقاد آقای وزیر به «مسکن مهر»/ پروژه عظیم در ابهام

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس اظهارات وزیر تازه از راه رسیده راه و شهرسازی درباره بزرگترین پروژه عمرانی کشور که از چند سال قبل با عنوان «مسکن مهر» در حال ساخت است را شاید بتوان چالش برانگیزترین موضوع اقتصادی در هفته‌ای که گذشت دانست.

عباس آخوندی که در جلسه گرفتن رای اعتماد از مجلس بخش مسکن را مسکوت گذاشته و به ارائه برنامه ‌های بخش راه بسنده کرده بود، در این نشست با صراحتی غیر قابل انتظار به نقد طرحی پرداخت که جمع کثیری از اقشار کم درآمد برای نجات از بی‌سکنایی و رهایی از پرداخت اجاره‌های کمرشکن ماهانه بدان امید بسته بودند، بسیاری در اقصا نقاط کشور در انتظار تحویل واحدهای وعده داده شده بوده و هستند و بسیاری نیز موفق شده‌اند در شرایط تورمی شدید بازار از رهگذر مسکن مهر بالاخره صاحب سرپناهی شوند.

*مردم انتخاب کنند؛ مسکن می‌خواهند یا ارزانی؟

وزیر مسکن در برنامه زنده تلوزیونی یکشنبه شب گذشته گفت: باید طرح مسکن مهر را آسیب شناسی کرد و بررسی بیشتری انجام داد تا بتوانیم درباره ادامه یا توقف اجرای آن تصمیم بگیریم. باید ببینیم از نظر اقتصاد کلان آیا امکان تداوم چنین طرحی وجود دارد یا خیر و باید در بررسی ادامه این طرح با مردم با صراحت و صداقت صحبت کنیم و از خودشان راهکار بخواهیم.

آخوندی در ادامه به ارائه آمار و ارقام پرداخت اینگونه گفت: تاکنون حدود 38 هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی در این طرح تزریق شده و حدود 12 هزار میلیارد تومان دیگر نیز باید در این طرح تزریق شود. از نظر بانک مرکزی این تزریق پول موجب افزایش پایه پولی می‌شود و تاثیر مستقیم بر افزایش تورم دارد. براساس گزارش آقای بهمنی بیش از 40 درصد افزایش پایه پولی کشور ناشی از طرح مسکن مهر است یعنی حدود 40 درصد تورم بیش از 40 درصدی فعلی ناشی از این حوزه است.

او بر این اساس تصریح کرد که از مردم باید سوال شودآیا اجرای طرح مسکن مهر را قبول می کنید یا افزایش تورم را؟ دولت در حال بررسی است که آیا چنین طرحی را ادامه دهد یا خیر؟

وزیر راه و شهرسازی در اظهارات جنجالی خود کیفیت ساخت در مسکن مهر را نیز زیر سوال برد زمانی که گفت: در بازدیدی که از طرح مسکن مهر پردیس داشته‌ام، در بسیاری از موارد کسانی که در مسکن مهر ساکن شده‌اند، کابینت های آشپزخانه را به علت نامناسب بودن، تغییر داده اند و این موضوع موجب اسراف شده است.

آخوندی اضافه کرد: زمانی که اجرای طرح مسکن مهر آغاز شد این بحث مطرح شد که با اجرای این طرح قیمت زمین در شهرهای بزرگ به صفر می رسد، اما آیا واقعا چنین اثری داشت؟ در تهران قیمت زمین در 8 سال گذشته بیش از 800 درصد و قیمت مسکن نیز حدود 500 درصد رشد داشت.

وزیر راه این نکنه را نیز گفت که طرح مسکن مهر مداخله عظیم و گسترده و بی‌سابقه در اقتصاد است وپرسش های بسیاری در حوزه مسکن مهر وجود دارد که باید به آن پاسخ داده شود.

در عین حال وی به متقاضیانی که در صف تحویل مسکن مهر خود بودند اطمینان داد که طرح های شروع شده تما به پایان می رسند،. دولت به هر قراردادی که تعهد کرده باشد پایبند است، چه این قرارداد با پیمانکاران و یا با مردم باشد.

*ابهام؛ پرداخت 60 تا 80 درصدی قیمت مسکن با وام

راهکار وزیر در عین حال برای برون رفت از مشکل مسکن نیز تامل برانگیز بود. در حالی که کارشناسان در سالهای اخیر افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن را محرک تشدید تورم و گرانی بیشتر در این بخش می‌دانستند و دولت به همین دلیل علی رغم رشد فزاینده قیمت مسکن هرگز تن به افزایش سقف وام خرید مسکن نداد، وزیر راه و شهرسازی برای حل مشکل دست روی همین نقطه گذاشت و گفت: بدون پس انداز کردن امکان خانه دار شدن نیست و کسی بگوید شما را با یک میلیون تومان خانه دار می کنم عملی نیست. باید صندوق پس اندازی باشد که به اندازه شش یا هفت برابر پس انداز مردم تسهیلات دهد یعنی اگر کسی ده میلیون در این صندوق پس انداز داشت باید 60 میلیون تومان تسهیلات بگیرد.

در واقع راهکار وزیر راه شهرسازی خط قرمز دولت گذشته در بخش مسکن بود که تا پایان هم پایبندی خود را به آن نشان داد و هرگز از آن تخطی نکرد.

آخوندی مالیات را نیز راهکار دیگری برای ساماندهی آشفته بازار مسکن اعلام کرد، نکته‌ای که بسیاری از کارشناسان و حتی علی نیکزاد وزیر سابق راه و شهرسازی نیز در آخرین ماه‌های وزارتش بر آن صحه گذاشت.

به گفته آخوندی مالیات مسکن برای کسی که آن را برای محل سکونت خود در اختیار دارد باید در کمترین حد و حتی معاف باشد، اما کسی که در زمینه تجارت مسکن و زمین فعال است باید مالیات دهد.

*واکنش گسترده به اظهارات وزیر مسکن

در عین حال اظهارات وزیر مسکن با واکنش و غالبا انتقاد مخاطبان برنامه وی، نمایندگان مجلس  و کارشناسان مواجه شد.

چنانکه کاربران خبرگزاری فارس در ذیل خبر منتشر شده از اظهارات وزیر مسکن از او پرسیدند تا به حال کدام طرح مسکن را اجرا کرده است که اکنون از مسکن مهر انتقاد می‌کند و یک کاربر نیز نظرات آخوندی را این طور جمع‌بندی کرد:

از مجموع بحث جناب آخوندی درخصوص مسکن می‌توان به این نتایج رسید:

1- 50 درصد تورم فعلی کشور به دلیل طرح مسکن مهر است.

2- دولت طرح مسکن مهر را ادامه نخواهد داد.

3- حل مشکل مسکن موکول به اصلاح نظام مالیاتی، اصلاح نظام پولی و بانکی، اصلاح رفتار اقتصادی مردم است.

4- مردم فقط با پس انداز صاحب خانه خواهند شد.

5- فعلا دولت طرحی برای مسکن ندارد فقط در حال بحث کردن و تقویت نظرات کارشناسی است.

6- مردم خودشان به فکر باشند.

* فراخوان آخوندی و طیب نیا به مجلس

مهرداد لاهوتی عضو کمیسیون عمران مجلس نیز متقابلاً در واکنش به اظهارات مطرح شده تاکید کرد اعتقادی به تأثیر 50 درصدی مسکن مهر در افزایش تورم ندارد. به گفته لاهوتی پولی که به بخش مسکن تزریق شده تنها 3 درصد نقدینگی موجود در کشور است و این حرف وزیر یک صحبت غیرکارشناسی است.

این نماینده مجلس با اشاره به صحبت وزیر راه و شهرسازی که مردم از بین کاهش تورم و مسکن مهر یکی را انتخاب کنند، گفت: طبیعی است که مردم هر دو را می‌خواهند و خواستار حل شدن هر دو معضل هستند.

او همچنین اضافه کرد: تحلیل ما این است قیمت مسکن تا 4 یا 5 سال آینده نباید افزایشی باشد و باید اصلاح شود، اما برخی اظهارات نا امید‌کننده موجب می‌شود، این اتفاق رخ ندهد.

لاهوتی اذعان کرد ایراداتی به این طرح وارد است، از جمله موضوع کیفیت ساخت که باید حل شود، اما اگر در سرمایه‌گذاری‌های مسکن برای دهک‌های پایین جامعه فکری نشود، مشکلاتی ایجاد خواهد شد.

کارشناسان اقتصادی و مسکن نیز به نقش 40 تا 50 درصدی مسکن مهر در تورم به دیده تردید نگریستند ، عده‌ای آن بعید دانستند و برخی معتقدند دولت باید مستنداتش را درباره نقش آفرینی مسکن مهر در تورم منتشر کند تا مردم و جامعه بر اساس دلایل مستدل بگویند مسکن مهر را می‌خواند یا نه؟

ابهام درباره تداوم طرح مسکن مهر و عدم ارائه جایگزین مشخص سبب شده است که نمایندگان عضو کمیسیون عمران نیز اعلام کنند که در هفته آتی وزیران اقتصاد و مسکن و شهرسازی را به مجلس فرامی‌خوانند.

*و بالاخره:

اظهارات وزیر مسکن در هفته گذشته ابهامات بسیاری را درباره فراگیرترین پروژه عمرانی کشور ایجاد کرد و برانگیخت، اگر دولت حسن روحانی مخالف تداوم اختصاص منابع بانک مرکزی به پروژه‌های مسکن مهر است از این پس تکلیف تامین مالی صدها هزار واحد مسکن مهر ناتمام چه خواهد بود؟

اتمام طرح‌های نیمه تمام مسکن مهر چنانکه وعده آن داده شده است شاید یک دوره از عمر دولت روحانی را به خود اختصاص دهد و با این اوصاف دلیل حمله به پروژه‌هایی که به قول عده‌ای میراث ناقص الخلقه دولت احمدی نژاد است و دولت جدید ناگزیر به اتمام آن است چیست؟ آیا دولت شتابزده حمله به مسکن مهر را در دستور کار قرار نداده است؟ آیا بهتر نبود دست پرتر و با طرحی جدید وارد عرصه نفی طرح دولت قبل شود تا لااقل آثار روانی چنین اظهاراتی دیگر متوجه قیمت‌های نجومی فعلی در بازار مسکن نشود؟

اگر طرح مسکن مهر نفی می شود، طرح جایگزین دولت برای ساماندهی بازار بی سامان مسکن چیست و ....

اقتصاد هفته را در حالی پشت سر گذاشت و به پایان برد که ابهامات مسکن مهری آن به قوت خود باقی است، قیمت‌های زمین و مسکن کماکان در برج عاج نشسته‌اند و قصد فرود آمدن ندارند، اجاره‌بهای مسکن هر ماه بخش عمده‌ای درآمد اجاره نشین‌ها را می‌بلعد و برنامه‌ها و اظهارات وزیر راه و شهرسازی نیز پاسخی برای مشکلات این بخش ارائه نمی کند، شاید باید صبر کرد و به انتظار نشست، انتظار پخته‌تر شدن حرف‌ها و طرح‌های دولتمردان، سیاستگذاران و تصمیم گیران دولت جدید.