قانون مسئولیت مدنی چیست؟

به گزارش ایران اکونومیست؛ قانون مسئولیت مدنی بیشتر دعاوی مدنی را شامل می‌شود و پرونده‌های مرتبط با قرارداد را مستثنی می‌کند. به طور کلی، هر ادعایی که در دادگاه مدنی مطرح شود، به جز اختلافات قراردادی، تحت قانون مسئولیت مدنی قرار می‌گیرد.

هدف قانون مسئولیت مدنی رسیدگی به آسیب‌ها و ارائه جبران خسارت از طریق پرداخت‌های مالی برای زیان است. هدف اصلی این قانون، فراهم کردن جبران کامل برای آسیب‌های اثبات‌شده است.

پرونده‌های مرتبط با قراردادها تحت قانون قراردادها قرار دارند. قانون مسئولیت مدنی الزام می‌کند که مقصران، قربانیان را جبران کنند، شامل درآمد از دست رفته، هزینه‌های پزشکی و درد و رنج، و در برخی موارد، خسارت‌های تنبیهی به عنوان مجازات.

نکات کلیدی

• قانون مسئولیت مدنی شامل دعاوی مدنی است که به دنبال جبران اعمال نادرست با پرداخت خسارت مالی هستند.

• سه دسته اصلی قانون مسئولیت مدنی عبارت‌اند از: غفلت (Negligence)، ضرر عمدی (Intentional Harm) و مسئولیت مطلق (Strict Liability).

• خسارت ناشی از غفلت زمانی رخ می‌دهد که فرد از مراقبت معقولانه کوتاهی کند، در حالی که خسارت عمدی ناشی از سوءرفتار عمدی است.

• در مسئولیت مطلق، متهمان برای برخی اقدامات بدون توجه به قصد یا میزان مراقبت مسئول شناخته می‌شوند.

• بحث اصلاح قانون مسئولیت مدنی حول کاهش دعاوی بی‌مورد و مدیریت هزینه‌های قانونی می‌چرخد.

بررسی انواع مختلف قانون مسئولیت مدنی

قانون مسئولیت مدنی به سه دسته تقسیم می‌شود: غفلت، عمدی و مسئولیت مطلق.

1. خسارت ناشی از غفلت (Negligent Tort)
   وقتی فردی از مراقبت معقولانه کوتاهی کند و این کوتاهی منجر به آسیب شود، مانند حوادث رانندگی، خسارت ناشی از غفلت رخ می‌دهد.

2. خسارت عمدی (Intentional Tort)
   ناشی از اعمال عمدی مانند حمله، تقلب و سرقت است.

3. مسئولیت مطلق (Strict Liability Tort)
   تمرکز بر عمل انجام شده است و طرفین را مسئول آسیب می‌کند، مانند تولید محصول معیوب، بدون توجه به قصد یا میزان مراقبت.
   برخلاف غفلت و خسارت عمدی، مسئولیت مطلق به تقصیر فرد آسیب‌رسان توجهی ندارد.

نمونه‌های واقعی از قانون مسئولیت مدنی

پرونده مسئولیت (Liability Case): در فوریه ۲۰۱۶، یک خودروی خودران گوگل با یک اتوبوس در مانتین ویو، کالیفرنیا برخورد کرد. خودرو تلاش کرد از کیسه‌های شن اطراف یک کانال طوفان جلوگیری کند و به خط دیگر منحرف شد و به کناره اتوبوس برخورد کرد. طبق قانون مسئولیت، رانندگان می‌توانند برای قطعات معیوب خودرو مانند کیسه هوا یا تایر از تولیدکننده جبران خسارت بخواهند. اکنون این مسئولیت شامل خودروهای خودران نیز می‌شود و گوگل و دیگر شرکت‌های فعال در این حوزه ممکن است مسئول خسارت‌ها شناخته شوند.

پرونده غفلت (Negligence Case): امی ویلیامز علیه Quest Diagnostics و زیرمجموعه آن Athena Diagnostics به دلیل مرگ نادرست پسر دوساله‌اش، کریستین میلر، شکایت کرد.
در ۲۰۰۷، Athena Diagnostics جهش ژنی میلر را اشتباه طبقه‌بندی کرد. این اشتباه باعث شد پزشکان درمان نادرست انتخاب کنند که منجر به تشنج و مرگ کودک در ۲۰۰۸ شد. در ۲۰۱۸، دادگاه عالی کارولینای جنوبی اعلام کرد که آزمایشگاه ژنتیک می‌تواند به عنوان ارائه‌دهنده خدمات پزشکی محسوب شود.

پرونده ضرر عمدی (Intentional Tort Case): مثالی از ضرر عمدی حکم بین وب‌سایت Gawker و کشتی‌گیر حرفه‌ای هالک هوگان در ۱۸ مارس ۲۰۱۶ است. هوگان ۱۴۰ میلیون دلار خسارت دریافت کرد، زیرا مشخص شد Gawker عمداً به حریم خصوصی او نفوذ کرده تا ویدیوی یک عمل خصوصی را به دست آورد.

بحث اصلاح قانون مسئولیت مدنی

بحث اصلاح قانون مسئولیت مدنی در مورد انتقاد از بسیاری از پرونده‌ها، به ویژه در ایالات متحده است. طرفداران اصلاح قانون می‌گویند بسیاری از دعاوی امروز بی‌مورد هستند. طبق پروژه آمار دادگاه‌ها، حدود ۱۲.۵ میلیون پرونده مدنی در دادگاه‌های ایالتی آمریکا در ۲۰۲۲ ثبت شد و طرفداران اصلاح معتقدند بسیاری از این پرونده‌ها بی‌اساس یا برای ترساندن یا تأثیرگذاری در نتایج مطرح شده‌اند.

این پرونده‌های بی‌مورد پرهزینه و زمان‌بر هستند و منابع عمومی را مصرف می‌کنند که می‌توانست بهتر استفاده شود. طرفداران اصلاح قانون به ویژه بر دعاوی مرتبط با خطای پزشکی و ادعاهای صورتحساب اضافی تمرکز کرده‌اند، شامل استفاده غیرضروری از آزمایش‌های پزشکی گران‌قیمت و قیمت بالای داروها به دلیل پتنت‌ها.

جمع‌بندی

قانون مسئولیت مدنی بخش مهمی از سیستم عدالت مدنی است و مکانیزمی برای جبران آسیب‌های ناشی از اقدامات دیگران فراهم می‌کند، چه ناشی از غفلت، عمدی یا تصادفی باشد. هدف اصلی عدالت ترمیمی است، به طوری که قربانیان خسارت مالی دریافت کنند و در موارد شدید، اقدامات تنبیهی نیز اعمال شود.

درک تفاوت بین غفلت، ضرر عمدی و مسئولیت مطلق برای هر کسی که با سیستم حقوقی سروکار دارد، ضروری است. همچنین، آگاهی از مباحث اصلاح قانون مسئولیت مدنی مهم است، زیرا این بحث‌ها ممکن است روی روندها و نتایج قانونی آینده تأثیر بگذارند./ شبکه طلا و ارز