اندام‌های داخلی بیرون از بدن چه مدت زنده می‌مانند؟

زمان مناسب برای بیرون ماندن اندام‌ها از بدن با توجه به نوع اندام می‌تواند از چند ساعت تا یک روز و نیم متغیر باشد.

هنگامی که صحبت از جراحی پیوند اندام بدن می‌شود، زمان از اهمیت بالایی برخوردار می‌شود. در این فرآیند، گروهی از پزشکان باید ابتدا اندام مورد نظر را از بدن فرد اهداکننده خارج کنند و سپس، نسبت به آماده‌سازی اندام برداشته شده برای انتقال به بدن گیرنده اقدام نمایند. ممکن است اندام خارج شده، ساعت‌ها با رسیدن به مقصد مورد نظر و فرد گیرنده فاصله داشته باشد. با رسیدن اندام به مقصد، جراحی برای پیوند آغاز می‌شود و جراحان باید به سرعت کار کنند تا مطمئن شوند که هم بیمار و هم اندام مورد پیوند، در ایمنی کامل به سر می‌برند.

شاید تصور این جراحی مانند پخش یک فیلم تلویزیونی باشد که کارکنان بیمارستان را در حال دویدن و رساندن اندام بدن به اتاق جراحی نشان می‌دهد اما فرآیند جراحی در واقعیت، بسیار حساس‌تر و مهم‌تر از یک فیلم است. دانستن این موضوع که یک اندام چقدر می‌تواند بیرون از بدن باقی بماند و همچنان برای پیوند مناسب باشد، موضوع بسیار مهمی به شمار می‌رود.

زمان مناسب برای بیرون ماندن اندام پیوندی، بستگی به آن اندام دارد. در حال حاضر این زمان را بین چهار تا ۳۶ ساعت در نظر می‌گیرند اما پزشکان امیدوارند که روزی بتوان اندام‌ها را هفته‌ها بیرون از بدن نگهداری کرد.

اندام‌های بدن در یخ

در سال ۲۰۱۸، بیش از ۳۶ هزار و ۵۰۰ پیوند عضو در آمریکا انجام شد. بیشترین اعضای پیوند زده شده بدن تاکنون کلیه‌ها بوده‌اند که بیش از ۲۱ هزار مورد پیوند را در سال گذشته به خود اختصاص داده‌اند. اعضای دیگری که بیشترین پیوند را به خود اختصاص داده‌اند، به ترتیب کبد، قلب و ریه هستند و پس از آنها لوزالمعده، روده و اعضای دیگر در فهرست قرار دارند. بیشتر این اندام‌ها پس از خارج شدن از بدن، در دستگاه خنک‌کننده‌ای پر از یخ قرار می‌گیرند.

دکتر "مینگیائو لیو"(Mingyao Liu)، مدیر موسسه علوم پزشکی و استاد جراحی، پزشکی و فیزیولوژی "دانشگاه تورنتو"(UToronto) گفت: ایده سرد نگه داشتن اعضای بدن، شبیه به زمانی است که غذا را در یخچال می‌گذاریم.

پزشکان پیش از قرار دادن اعضای بدن در خنک‌کننده، آن را با یک محلول نگهداری شست و شو می‌دهند تا از آن در برابر آسیب‌های ناشی از هوای سرد محافظت کنند.

سلول‌ها در دمای بدن، مواد شیمیایی را به درون و بیرون از غشای خود پمپاژ می‌کنند تا تراکم سدیم را پایین و تراکم پتاسیم را بالا نگه دارند اما سلول‌های سرد شده از عهده پمپاژ کارآمد بر نخواهند آمد.

مواد شیمیایی از غشای سلول نشت می‌کنند و سلول‌ها به مرور زمان با این مایعات اضافه متورم می‌شوند و آسیب جدی می‌بینند. محلول‌های نگهداری می‌توانند با حفظ سطح سدیم و پتاسیم، این آسیب را به تاخیر بیندازند. همچنین این محلول‌ها، مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌ها را نیز حفظ می‌کنند تا از سلول‌ها در برابر التهاب محافظت شود. محلول‌های نگهداری به همراه یخ و دستگاه خنک‌کننده می‌توانند اعضای بدن را تا ساعت‌ها پس از خارج شدن از بدن حفظ کنند.

متابولیسم سلول در دمای میان صفر تا چهار درجه سلسیوس، به حدود پنج درصد پایین‌تر از میزان عادی می‌رسد؛ در نتیجه بافت‌های بدن به تدریج از ذخیره انرژی خود استفاده می‌کنند و به اکسیژن کمتری برای حفظ فعالیت خود نیاز دارند. به خاطر همین موضوع، سرد نگه داشتن اعضای بدن می‌تواند آغاز "ایسکمی"(Ischemia) را به تاخیر بیندازد. ایسکمی، شرایطی است که موجب می‌شود اندام‌های بدن به خاطر کمبود اکسیژن، آسیب ببینند و یا عملکرد درستی نداشته باشند.

گذاشتن یک اندام در یخ می‌تواند به ذخیره انرژی سلول‌های آن منجر شود و از ساخت متابولیت‌های مضر و تجزیه بافت‌ها اندام پیشگیری کند.

دکتر "برین لیما"(Brian Lima)، مدیر بخش جراحی پیوند قلب در "بیمارستان دانشگاه نورث‌شور"(North Shore University Hospital) گفت: در میان اندام‌های پیوند زده شده، قلب، زیست‌پذیری بیشتری را هنگام قرار گرفتن در خنک کننده دارد.

وی افزود: قلب نباید بیش از چهار تا شش ساعت در خنک‌کننده قرار بگیرد زیرا پس از چهار ساعت، عملکرد سلول‌ها متوقف می‌شود و احتمال اختلال در عملکرد آن وجود خواهد داشت. آسیب دیدن اندام قابل پیوند، ترسناک‌ترین اتفاق در رابطه با پیوند اعضا است.

قلب، بیشترین حساسیت را نسبت به کمبود جریان خون دارد؛ در حالی که کلیه‌ها نسبت به این موضوع انعطاف‌پذیرتر هستند. کلیه‌هایی که از بدن خارج می‌شوند، بین ۲۴ تا ۳۶ ساعت در خنک‌کننده دوام می‌آورند که نسبت به اعضای پیوندی دیگر، زمان بیشتری است. ریه‌ها می‌توانند بین شش تا هشت ساعت دوام بیاورند و ریه می‌تواند حدود ۱۲ ساعت دوام داشته باشد.

ایسنا