توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، نیازمند اصلاح قیمت برق

تولید انرژی از منابع تجدید شونده یکی از راهکارهای جهانی برای مقابله با آلودگی های روز افزودن محیط زیست ناشی از مصرف مداوم انرژی‌های فسیلی است. منابع انرژی های تجدید شونده عبارتند از انرژی خورشیدی، بادی، زمین گرمایی، برق آبی های کوچک و انرژی زیست توده که در بیشتر نقاط جهان مورد استفاده قرار می گیرند.
اکنون انرژی‌های تجدیدپذیر توسعه خوبی در جهان یافته‌اند به گونه‌ای که براساس گزارش های منتشرشده بیش از ۵۰ درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده برق در آلمان تجدیدپذیر است و با وجود پیشرفتی که این کشور تاکنون در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر داشته، قصد دارد تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت نیروگاهی تجدیدپذیر خود را به بیش از ۶۵ درصد برساند. حدود ۴۰ درصد ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده برق انگلستان هم تجدیدپذیر است و در نظر دارد تا دو سال دیگر ۳۰ درصد کل انرژی خود را از طریق تجدیدپذیرها تولید کند.
 ۳۰ درصد ظرفیت نیروگاهی نصب شده در اسپانیا نیز انرژی‌های تجدیدپذیر است و این کشور قرار است تا سال ۲۰۵۰ این عدد را به ۱۰۰ درصد برساند، علاوه بر این در کشور شیلی تا سال ۲۰۵۰، ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده تجدیدپذیر به ۷۰ درصد خواهد رسید.
اکنون، دو درصد از ظرفیت نیروگاه‌های نصب شده در مالزی را نیروگاه‌های تجدیدپذیر تشکیل می‌دهند و قرار است تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت این نیروگاه‌ها به ۲۰ درصد برسد. در ژاپن نیز ۳۲ هزار گیگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید می‌شود که تا سال ۲۰۳۰، ظرفیت این نیروگاه‌ها به ۲۴ درصد می‌رسد.
سرنوشت انرژی های تجدید پذیر در همسایه‌های ایران
ترکیه در میان کشورهای همسایه ایران در زمینه تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر پیشروتر بوده تا جایی که در حال حاضر این کشور بدون محاسبه نیروگاه‌های برق آبی، ۱۲.۵ گیگاوات از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده که ۱۵ درصد از ظرفیت کل برق تولید شده در همه نیروگاه‌ها را شامل می‌شود.
ترکیه در نظر دارد تا سال ۲۰۲۳ ظرفیت تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر را به بیش از دو برابر تولید کنونی، یعنی ۲۷گیگاوات یا ۲۵ درصد برساند.
 عراق در حال حاضر ۱۰۰ مگاوات برق از طریق نصب نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ویژه نیروگاه خورشیدی تولید کرده است و بنابر برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر خود را به ۱۰ درصد معادل ۳۵ گیگاوات برساند.
 کویت در حال حاضر ۷۰مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده، این کشور بنا دارد که تا سال ۲۰۳۰ ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر خود را به ۱۵ درصد معادل دو گیگاوات برساند و در نظر دارد برای این کار ۸ میلیارد دلار هزینه کند.
 دبی ۱۵ درصد از برق خود را از طریق تجدیدپذیرها تولید کرده که معادل ۷.۸ گیگاوات برق است،
 عربستان در حال حاضر ۹۲ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدپذیر تولید کرده و در نظر دارد تا سال ۲۰۳۲ میزان برق تولیدی خود از نیروگاه‌های تجدیدپذیر را به ۵۴ گیگاوات برساند که این رقم ۸۰ درصد برق تولیدی ایران در حال حاضر را شامل می‌شود.
اردن نیز در حال حاضر ۶۴۶ مگاوات برق از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کرده و بنا دارد تا سال ۲۰۲۰ ظرفیت نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر خود را به ۱۰ درصد برساند و ۱۸ گیگاوات برق تولید کند.
جایگاه ایران در انرژی های تجدید پذیر
 تازه‌ترین گزارش‌های منتشر شده در کشورمان بیانگر آن است که تاکنون از منابع تجدیدپذیر حدود سه میلیارد و ۵۶۶ میلیون کیلووات ساعت، انرژی تولید شده که این میزان تولید برق توانسته از انتشار حدود دو میلیون و ۴۶۱ هزار تن گاز گلخانه‌ای در کشور بکاهد.
 این میزان تولید انرژی‌های نو باعث شده بیش از یک میلیارد مترمکعب از مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران که جزو عوامل اصلی آلایندگی هوا در کشور است، کاسته و بیش از ۷۸۵ میلیون لیتر در مصرف آب نیز صرفه‌جویی شود.
اکنون ۳۸۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر درون کشور در حال احداث است. ظرفیت نصب شده انرژی‌های نو به ۷۶۱ مگاوات رسیده و تاکنون ۱۱۵ نیروگاه تجدیدپذیر در کشور نصب شده و ۳۲ نیروگاه دیگر نیز در حال احداث است.
انرژی‌های تجدیدپذیر موجب اشتغال ۴۲ هزار و ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کشور شده و حجم سرمایه‌گذاری غیردولتی در این بخش به بیش از ۱۲۴ هزار میلیارد ریال رسیده است.
بررسی اعداد و ارقام موجود در این بخش حکایت از آن دارد که ۴۵ درصد نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از نوع خورشیدی، ۴۰ درصد از نوع بادی، ۱۲ درصد از نوع برق‌آبی کوچک، دو درصد از نوع بازیافت حرارتی و یک درصد نیز از نوع زیست توده است.
چرا روند تولید انرژی از منابع تجدید شونده در کشورمان کند است
برخی کارشناسان معتقدند ارزان و فراوان بودن انرژی های فسیلی از مهمترین موانع تولید انرژی از منابع تجدید شونده است. این دسته از کارشناسان می گویند تا زمانی که انرژی های فسیلی با این قیمت های ناچیز در کشورمان وجود دارند، انرژی های تجدیدپذیر چندان جایی برای خودنمایی نخواهند داشت.
چندی پیش مجید زندی، مدیر گروه مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر دانشکده مهندسی مکانیک و انرژی دانشگاه شهید بهشتی گفته بود که دولت بایستی اجازه بدهد قیمت انرژی از جمله برق واقعی شود زیرا واقعی شدن این قیمت به نفع استفاده از انرژی های تجدیدپذیرخواهد بود.
امروزه هزینه راه‌اندازی هر یک نیروگاه هزارمگاواتی به همراه تجهیزات خطوط انتقال، خطوط توزیع، پست ها و بهره برداری حدود ۱.۵ میلیارد دلار است. این یعنی اگر یک لامپ ۱۰۰ وات را بخواهیم روشن کنیم ۱۵۰ دلار بایستی هزینه زیرساخت آن شود. دولت اگر بخواهد سالی ۵ هزار مگاوات نیروگاه راه اندازی کند نیازمند رقمی معادل ۵ تا ۶ میلیارد دلار است، درحالی که با یک نگاه به بودجه امسال وزارت نیرو مشاهده می شود که محل ردیف بودجه ای برای احداث نیروگاه های تجدید پذیر تعریف نشده است.
بر اساس اظهارات کارشناسان ایران ۷۷ هزار مگاوات ظرفیت تامین انرژی برق تجدید پذیر دارد که نیم درصد آن (بالغ بر ۴۲۰ مگاوات) تحقق پیدا کرده که از میزان ۷۷ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق، ۱۱ تا ۱۲ هزار مگاوات انرژی برق آبی و مابقی نیز ترکیبی از انرژی‌های سوختی است.
از سوی دیگر کشورمان دارای ۶۰ هزار مگاوات تولید انرژی خورشیدی و ۳۰ هزار مگاوات انرژی بادی است؛ از این رو انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان یک منبع لایزال خداوندی در اختیار ایران قرار دارد.
بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی سازمان انرژی‌های نو، ایران دارای ۳۰۰ روز آفتابی است که این عدد نشان از پتانسیل بالای ایران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است. به عبارتی بخش انرژی های تجدیدپذیر از جمله حوزه هایی است که در کشورمان به جهت پتانسیل و ظرفیت های مناسب موجود اقلیمی می تواند جدا از تاثیرات مثبت زیست محیطی، جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشور داشته باشد.
چندی پیش در کنفرانس انرژی های تجدیدپذیر در واحد عباسپور دانشگاه شهید بهشتی یکی از اعضای انجمن انرژی های تجدید پذیر،  اقتصادی نبودن تولید انرژی از منابع تجدید شونده را از عوامل توسعه نیافتگی این بخش دانسته بود و می گفت: دولت باید در این خصوص اقدام کند.
قیمت ارزان تولید برق از منابع فسیلی اکنون به یکی از دغدغه های اصلی فعالان انرژی های تجدیدپذیر تبدیل شده است. این در حالی است که تولید انرژی از منابع تجدید شونده علاوه برهمه فوایدی که بر آن مترتب است به دلیل کاهش منابع انرژی فسیلی نیازی است که اگر از الان به آن توجه کافی نشود در آینده ممکن است هزینه های بیشتری به کشور تحمیل کند.

 

 ایرنا