علیرضا فغانی و دخترش پیش از ترک ایران
علیرضا فغانی داور بین المللی و پر افتخار فوتبال کشورمان که پیشتر اعلام کرده بود به استرالیا مهاجرت خواهد کرد، بامداد روز یکشنبه ۲۴ شهریور ماه به همراه خانواده اش ایران را ترک کرد. تعدادی از دوستان و همکاران فغانی برای بدرقه او به فرودگاه امام خمینی رفته بودند.
مهاجرت علیرضا فغانی از ایران ماهها مطرح بود تا اینکه چندی پیش او به صورت رسمی این خبر را تائید کرد. فغانی پس از قضاوت جنجالی دیدار استقلال تهران و فولاد خوزستان، اعلام کرد که این آخرین بازی بوده که در لیگ برتر قضاوت میکند.
فغانی در گفت و گویی درباره دلایل مهاجرتش اظهار کرد: "من از حدود یک سال قبل چنین تصمیمی را گرفته بودم. هدفم این بود که برای خانواده ام شرایط بهتری ایجاد کنم و گزینههای مختلفی را بررسی کردم. فرزندانم به دنبال آن بودند که در محیط جدیدی ادامه تحصیل بدهند و به هر ترتیبی چنین شرایطی فراهم شده است."
پیشتر شایعه شده بود که فغانی به آمریکا مهاجرت میکند. اما او این شایعه را رد کرد. همچنین گفته شده بود که به خاطر شرایط نامناسب فوتبال ایران قصد مهاجرت دارد که او این ادعا را هم رد کرد و گفت: «من دلخوریای از هیچ کس نداشته و ندارم. اینکه میگویند به خاطر فحاشیها و توهینهای اخیر دلخور شدم و قصد رفتن کردم درست نیست. این مسائل همیشه وجود داشته و برایم هیچ وقت اهمیتی نداشته است.»
او معتقد است رفتنش از ایران برای مردم اهمیت زیادی ندارد، "کسی به علیرضا فغانی فکر نمیکند. هرکس سرش در کار و زندگی خودش است." البته فغانی انتقادات زیادی از فضا فوتبال ایران دارد و این انتقادات نشان میدهد که او از وضعیت رضایت کافی را نداشته است و این عدم رضایت نمیتواند در مهاجرتش بی تاثیر بوده باشد. نباید نادیده گرفت که علیرضا فغانی در دوران داوری اش چه در رقابتهای بین المللی و چه در رقابتهای داخلی با حواشی زیادی دست و پنجه نرم کرده است.
علیرضا فغانی زادهٔ ۱ اردیبهشت ۱۳۵۷ در کاشمر استان خراسان است. او بزرگ شده در شهر ری در جنوب تهران است. او در رشته زبان انگلیسی تحصیل کرده و به جز داوری فوتبال، از کارکنان شهرداری تهران است. پدر و برادر علیرضا فغانی نیز سابقه داوری دارند.
از برخی قضاوتهای مهم فغانی میتوان به دیدار رفتِ فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۴، دیدار فینال جام ملتهای آسیا ۲۰۱۵، دیدار فینال جام باشگاههای جهان ۲۰۱۵، دیدار فینال فوتبال المپیک ۲۰۱۶ ریو، دیدار نیمهنهایی جام کنفدراسیونها ۲۰۱۷ و دیدار ردهبندی جام جهانی ۲۰۱۸ اشاره کرد. او سابقه قضاوت در شش داربی تهران را هم در کارنامه خود دارد. فغانی از سال ۲۰۰۸ در لیست داوران بین المللی قرار گرفت.
همین سابقه پربار باعث شده است که فغانی را به یکی از جهانیترین چهرههای ورزش ایران بدل کند.
رویاروی فغانی و تونی کروس ستاره آلمان در جام جهانی روسیه
حضور پر افتخار و حاشیه ساز علیرضا فغانی در روسیه
مهمترین بخش کارنامه فغانی حضور موفق در جام جهانی روسیه است. جایی که او بهترین قضاوتها از خود را به نمایش گذاشت. او دیدارهای حساس و مهمی همچون مکزیک – آلمان، صربستان – برزیل، فرانسه- آرژانتین و نهایتا دیدار رده بندی جام جهانی میان بلژیک- انگلستان را قضاوت کرد.
یکی از حواشی حضور فغانی در روسیه مربوط به ماجرای خوش و بشش با داور زن برزیلی بود. این اقدام فغانی با واکنشهای فراوانی همراه بود و انتقاداتی را در پی داشت. با این حال او در این باره گفت: "این موضوع و صحبتهایی که درباره آن میشود کوچکترین اهمیتی برای من ندارد. به همین خاطر نیازی هم نمیبینم که بخواهم توضیحی دربارهاش بدهم."
یکی دیگر از حواشی فغانی در جریان جام جهانی روسیه به بازگشتش به کشور باز میگردد. هنگام بازگشت این داور فوتبال از جام جهانی روسیه به فرودگاه "امام" در تهران عکسی از او به همراه یک زن منتشر شد.
در حالی که گفته شد این عکس همسر او است، فغانی در مصاحبهای گفت که این زن، خواهر همسر او بوده است.
بازگشت فغانی به کشور پس از جام جهانی روسیه/ تصویری که جنجال فراوانی برانگیخت
این ماجرا نیز برای فغانی دردسر ساز شد و انتقادات زیادی برانگیخت. جنجالهای این ماجرا به جایی رسید که فغانی گفت: "میخواهم بروم"، گفتهای که به تمایل برای خروج از ایران تعبیر شد، اما چندی پس ازآن او گفت که منظورش ترک کردن شغل داوری بوده نه مهاجرت از کشور، "گفته بودم میگذارم میروم، یکی از این آدمهای شکم گنده هم سواستفاده کرده بود، گفته بود خب برود؛ منظور من اصلا از ایران رفتن نبود. اصل حرفم این بود که داوری را میگذارم و میروم. یعنی دیگر داوری نمیکنم."
اما به نظر میرسد از همان زمان بحث مهاجرت به صورت جدی برای فغانی کلید خورده بود.
ماجرای دیگری که پس از جام جهانی ناراحتی فغانی را در پی داشت، بحث دریافت حق و حقوقش در جام جهانی بود. تحریمهای باعث شده بود که او نتواند حقوقش را به دلار دریافت کند.
فغانی آن زمان در این باره توضیح داد "زمانی میگفتند (حقوق قضاوت در جام جهانی به) فرانک (واحد پول سوئیس) است تا تبدیل شود، طول میکشد، ولی الان پول در بانک سامان است، مشکل این است که بانک سامان دلارهای آن فرانکها را نمیدهد و میگوید ریالی بگیرید و مبلغی را که طلبکاری میگوید دلار ۴۲۰۰ است."
دلار ۴۲۰۰ تومانی در واقع نرخ دولتی دلار بود و دلار در بازار آزاد در آن مقطع به ۱۶ هزار تومان هم رسید. فغانی معتقد بود که اگر حقوقش را به ریال دریافت کند باید به نرخ دلار آزاد دریافت کند نه دلار دولتی.
حقوق فغانی ۶۰ هزار دلار بود و او تاکید کرده بود اصلا قبول نمیکند که پولش را با دلار چهار هزار تومانی بگیرد و ترجیح میدهد این پول در فیفا بماند.
به نظر میرسد این دردسر برای فغانی نیز در کاهش انگیزههای او برای حضور در ایران بی تاثیر نبوده باشد.
برخی هواداران و فوتبال مدعی اند که فغانی در قضاوت هایش در لیگ برتر بی طرف نبوده است
قضاوتهای جنجالی در لیگ برتر
در کنار تمام این موارد جنجالهای لیگ برتر و انتقادات و حملات به داوران فوتبال را هم باید یادآور شد.
خصوصا فصل گذشته برای فغانی بسیار پر حاشیه سپری شد. حملات به فغانی زمانی اوج گرفت که او در دیدار پرسپولیس و سپاهان در دقایق پایانی پنالتی بحث برانگیز برای تیم پرسپولیس اعلام کرد. اعلام این پنالتی باعث شد که امیر قلعه نویی سرمربی تیم فوتبال سپاهان به شدت به علیرضا فغانی بتازد.
قلعه نویی پس از بازی در گفت و گویی فغانی را با تندترین عبارات مورد حمله قرار داد و مدعی شد برد را از او و شاگردانش ناعادلانه گرفتند و هیچ کس هم نیست با داوری که نگاه قلدرمابانه به فوتبال ایران دارد برخورد کند.
حملات قلعه نویی به فغانی در شرایط صورت گرفت که فغانی چهرهای محبوبی میان هواداران تیم استقلال ندارد. همین مسئله باعث شد، رسانههای نزدیک به استقلال تهران و نیز هواداران این تیم فغانی را متهم به حمایت از پرسپولیس تهران کنند.
فغانی به خاطر قضاوت در دیدارهای حساس همیشه زیر فشار هواداران تیمهای مختلف قرار داشته است. هواداران استقلال تهران در فصل جدید هم اتهامات خود علیه فغانی را تکرار کردند، در آخرین بازی که فغانی در لیگ ایران داوری کرد. تیم استقلال در دقایق پایانی یک گل از رقیب خود دریافت کرد که موجب شکست این تیم شد. استقلال و هوادارانش از عملکرد فغانی شکایت کردند که وقت اضافه زیادی محاسبه کرده است.
برخی هواداران استقلال معتقدند که فغانی در قضاوت هایش به سود پرسپولیس سوت می زند. مشخص نیست این تصور از کجا ناشی میشود. این در حالی است که فغانی شش داربی را قضاوت کرده که در دو بازی استقلال برنده بازی بوده، پرسپولیس فقط یک بازی را برده و سه بازی نیز با نتیجه تساوی به پایان رسیده است.
به این ترتیب به نظر میرسد، اتفاقات و حواشی لیگ نیز بر تصمیم فغانی برای مهاجرت بی تاثیر نبوده باشد. هر چند که خود اوآن را رد میکند، با این حال او در گفت و گویی از نارضایتی خود را از فضای فوتبال ایران اعلام کرده است.
فغانی گفته بود: «من بچه جنوب شهرم و از تهدیدها نمیترسم و از ایران هم فرار نمیکنم. هیچ وقت قضاوت در دربی را دوست نداشتم. من هم دوست ندارم، قیافه خیلی از آدمها در فوتبال ایران را ببینم. ایرانیها به بداخلاقی در دنیا معروفند. همه داوران در فوتبال ایران به همه تیمها بدهکارند.»
حالا علیرضا فغانی به استرالیا مهاجرت کرده است، کشوری که اتفاقا فوتبالش در حوزه آسیا قرار دارد، او میگوید بعید است دیگر در فوتبال ایران سوت بزند با این حال برخی امیدوارند فغانی برای قضاوت برخی بازیهای لیگ به کشور بازگردد. فغانی چندی پیش گفته بود فعلا برای قضاوت در فوتبال استرالیا اقدامی نکرده است، اما برای آن برنامه دارد. به گفته این داور برجسته "اولویتم ماجرای تحصیلی فرزندانم است و انشاالله بعد از سر و سامان دادن به این موضوع درباره داوری در لیگ استرالیا اقدام میکنم. باید با مسئولان فدراسیون این کشور صحبت کنیم تا ببینیم چه پیش میآید."
فغانی 41 سال سن دارد و هنوز می تواند به قضاوت در فوتبال ادامه دهد.
فرارو