به گزارش خبرنگار مهر، الهام فخاری در صد و شصت و پنجمین جلسه علنی شورای شهر تهران، دومین گزارش نظارتی خود را در نطق پیش از دستور ارائه داد و گفت: این گزارش در خصوص فعالیت های اجتماعی، فرهنگی و هنری شهرداری تهران در ایام نوروز ۹۸ است اما در پاسخ به این سوال که چرا این گزارش را در این مقطع ارائه می کنیم باید بگویم رویدادهای مناسبتی بخش مهمی از کار شهرداری تهران و به ویژه حوزه اجتماعی محسوب می شوند که یکی از آنها عید نوروز است ضمن اینکه اگر نقش شهرداری به درستی ارزیابی شود، در هنگام تنظیم بودجه بهتر می‌توانیم برای همکاران توضیح دهیم که فرهنگ و هنر به بودجه و هزینه کردن نیاز دارد.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران ادامه داد: شهرداری تهران همه ساله در قالب اجرای طرح استقبال از نوروز اقداماتی از قبیل آماده‌سازی و بهسازی شهر در زمینه های زیست محیطی، زیباسازی، آراستگی و پیرایش سیما و منظر، مدیریت خدمات گردشگری شهری، زمینه سازی برای حضور شهروندان در شهر از قبیل اجرای جشن ها و آیین های متناسب با ایام نوروز و ... را به انجام می رساند. از جمله اقدامات شهرداری تهران در این راستا آفرینش و تولید رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و هنری در عرصه شهر است.
وی افزود: سنجش کیفیت، میزان اثربخشی و رغبت شهروندان در بهره گیری و شرکت در آنها و توجه و کسب رضایتمندی گروه های سنی و جمعیتی مخاطبان در شهر تهران و چگونگی توزیع خدمات در میان مناطق برخوردارتر و مناطق کمتربرخوردار، از جمله موضوعات مهم و مورد توجه شورای اسلامی شهر تهران و کمیته اجتماعی است. همچنین میزان دستیابی و تحقق اهداف تعیین شده نسبت به هزینه های صرف شده نیز از جمله مسائلی است که توجه به آن بسیار اهمیت دارد.
* اهداف برنامه‌های استقبال از نوروز
به گفته فخاری، ایجاد روحیه نشاط، شادابی و امید در شهروندان، تغییر و تحول در سیما و منظر شهر در راستای شعار «تهران شهری برای همه»، مشهود بودن در تمامی لایه‌های شهر، ایجاد فرصت‌های مناسب برای تفریح و گردشگری کم‌هزینه برای عموم شهروندان به‌ویژه اقشار کم‌درآمد شهری، زمینه‌سازی برای حضور شهروندان در محیط‌های عمومی برای فعالیتی غیر از کار و خرید، کاهش تصدی‌گری شهرداری و دخالت دادن شهروندان در اجرای برنامه‌ها با محوریت سمن‌ها و سرای محلات و تعیین و آماده‌سازی معابر مناسب برای تشویق شهروندان به پیاده‌روی در شهر به‌صورت جمعی و خانوادگی از جمله اهداف برنامه‌های استقبال از نوروز بوده که مبنای ارزیابی رویدادها قرار گرفته است.
* شیوه‌های ارزیابی برنامه‌های شهرداری تهران در نوروز ۹۸
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه ارزیابی برنامه های استقبال از نوروز در سال ۹۸ به سه روش انجام گرفته است، گفت: نخستین روش، ارزیابی رویدادهای اجتماعی فرهنگی، رویدادهای هنری، گردشگری و محل‌های اسکان مسافران بود. این پیمایش توسط کمیته اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران انجام شده است. هدف از مطالعه، ارزیابی تمامی رویدادهای برگزارشده در سطح شهر تهران و همچنین کیفیت خدمات‌رسانی مراکز وابسته به شهرداری تهران بوده است. تکنیک جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بسته و جمع آوری داده‌ها با همکاری 15 کارشناس (پرسشگر) از کمیته اجتماعی و تکمیل پرسشنامه با مراجعه حضوری به محل‌های وقوع رویدادهای فرهنگی و هنری انجام یافته است. در مجموع ۱۱۰ پرسشنامه مربوط به ارزیابی رویدادها تکمیل شد. همچنین با بازدید از اماکن وابسته به شهرداری تهران (مراکز بهاران، مادر و کودک، پایگاه خدمات اجتماعی، گرمخانه، سامان‌سرا، موزه و نگارخانه) فعالیت آنها در ایام تعطیلات نوروزی تمام‌شماری شد.
فخاری با اشاره به نظرسنجی از شهروندان توسط اداره کل مطالعات اجتماعی به عنوان شیوه دوم ارزیابی این برنامه‌ها اظهار داشت: جامعه آماری این پیمایش، شهروندان مخاطب نوروزگاه‌ها و حجم نمونه هزار نفر بوده است. داده‌های نظرسنجی از طریق تکمیل پرسشنامه با مصاحبه حضوری پرسشگر در ۱۱ مکان شامل پارک ملت، بوستان پلیس، بوستان مینیاتور، میدان آزادی، فلکه دوم نیروی هوایی، بوستان پامچال، میدان نازی آباد، بوستان قائم و دریاچه شهدای خلیج فارس جمع آوری شده است.
به گفته وی، نظرسنجی تلفنی از شهروندان توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران, در این نظرسنجی نظرات 3156 نفر از شهروندان تهرانی در خصوص برنامه های نوروزی از طریق مکالمه تلفنی مورد پرسش قرار گرفته است. در نظرسنجی تلفنی ۶۱ درصد از شرکت‌کنندگان نظرسنجی زن و ۳۸.۵ درصد از شرکت‌کنندگان مرد بودند. به لحاظ سنی، به ترتیب ۴۷.۴ درصد ۳۰ تا ۴۵ سال، ۳۳ درصد ۴۶ سال به بالا و ۱۲۰ درصد ۱۵ تا ۲۹ سال گزارش شده‌اند. از کل پاسخگویان تقریبا ۵۱ درصد در تهران نبودند.
* تهران در نوروز تبدیل به شهری گردشگرپذیر شد
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران ضمن قدردانی از تلاش بی‌وقفه همه دست‌اندرکاران اجرای برنامه‌ها به ویژه معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و سازمان زیباسازی شهر تهران یادآور شد: بی‌تردید و به اذعان کارشناسان، فعالیت‌های فرهنگی هنری شهرداری تهران در ایام نوروز ۹۸ نسبت به سنوات گذشته از فراگیری بیشتر و بهبود کیفی قابل توجهی برخوردار بوده است.
وی افزود: برگزاری برنامه‌های فرهنگی در عرصه‌های عمومی شهر تهران در ایام نوروز، اوقات فراغت شهروندان و مسافران به تهران را غنی کرده و تهران را به شهری گردشگرپذیر مبدل ساخت. این ویژگی موجبات افزایش احساس تعلق به شهر را در شهروندان فراهم آورد. ضمنا با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از شهروندان تهرانی به دلایل متفاوت امکان سفرهای نوروزی را ندارند، رویدادهای فرهنگی نوروز در شهر، جایگزینی برای سفر و ایجاد تنوع، استراحت و یادگیری و خاطره انگیزی خانواده های تهرانی فراهم آورد.
فخاری در ادامه گفت: شهر تهران در ایام نوروز، فضای خلوتی را تجربه می‌کند که همین موضوع منجر به افزایش فضای جرم‌خیز در تهران می‌شود. رویدادهای فرهنگی در عرصه‌های عمومی منجر به افزایش رونق و جمعیت شناور و گذرای شهری شده و همین امر در افزایش امنیت نقش بسزایی داشت. به‌علاوه با اینکه نظرسنجی تلفنی برنامه های نوروزی ۹۸ گویای آن است که ۵ درصد از شهروندان از این برنامه‌ها دیدن کرده‌اند، اما نتایج مطالعات دیگر در این زمینه نشان می‌دهد که بیش از نیمی از بازدیدکنندگان، رضایت بالایی از این برنامه‌ها داشته‌اند و این موضوع یک مزیت جدی و قوی نوروز ۹۸ محسوب می‌شود.
* عدم شفافیت در توزیع بودجه، ضعف بزرگ‌برنامه‌های نوروزی شهرداری
وی با بیان اینکه با وجود نقاط قوت، برنامه های نوروزی ضعف هایی هم داشت، گفت: با وجود آنکه شهرداری تهران در پایان هر سال عهده‌دار انجام فعالیت‌های استقبال از بهار و برپایی آیین‌های نوروزی است، در لوایح بودجه سنواتی خود هیچ سرفصل اعتباری معینی با این موضوع پیش‌بینی نمی‌کند. در مصوبه بودجه سال ۱۳۹۷ نیز مثل سال‌های گذشته اعتباری برای این موضوع تعیین نشده است. بنابراین این سؤال مطرح است که اعتبارات و هزینه‌های فعالیت های نوروزی که رقمی قابل توجه را به خود اختصاص می دهد چگونه تأمین می‌شود؟ ضروری است که در متمم بودجه ۱۳۹۸ پیش‌بینی اعتبارات فعالیت‌های نوروزی شهرداری تهران در نوروز ۱۳۹۹ به ویژه در حوزه فرهنگی و اجتماعی مدنظر قرار گیرد.
فخاری تاکید کرد: هیچ سندی که گویای منابع و سهم هر یک از عوامل دست اندرکار در اجرای برنامه ها، شاخص ها و روش‌های توزیع و تسهیم اعتبارات، چگونگی تخصیص و تأمین بودجه و ... در دست نیست. همچنین سازوکار توزیع اعتبارات برای اجرای برنامه‌ها، جداول اعتبارات تخصیصی و فرایند تأمین این اعتبارات در دستورالعمل مذکور و در دیگر اسناد تعیین نشده است.
به گفته نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران، ضعف در نظام برنامه ریزی و هماهنگی ناکافی میان سازمان های مدیریت شهری دست اندرکار و شهرداری های مناطق، خلاء نظام نظارت و ارزیابی در سطوح درون‌سازمانی، ضعف در اطلاع‌رسانی، بازاریابی و تبلیغات، عدم توازن در سطح پوشش، فراگیری، عدالت فضایی در جذب گروه ها و اقشار اجتماعی، خلاء مشارکت و تعامل سازمانی و برون سازمانی، عدم توجه کافی به مشارکت‌پذیری شهروندان و سازمان‌های مردم نهاد، ضعف در مدیریت اجرایی و کاستی خدمت‌رسانی مراکز خدمات رسانی اجتماعی، فرهنگی و هنری در ایام تعطیلات نوروز از دیگر ضعف های برنامه های شهرداری تهران در ایام نوروز سال جاری بود.
وی بر اطلاع رسانی ضعیف شهرداری در خصوص برنامه ها به عنوان یکی از ضعف های بزرگ در این زمینه اشاره کرد و گفت: بیش از ۵۰ درصد مخاطبان این برنامه‌ها اطلاع نداشتند که برنامه‌های اجرایی از سوی شهرداری تهران برگزار می شوند.
فخاری تصریح کرد: برای افراد دارای معلولیت هیچ اشاره مستقیم و توجه خاصی در برنامه‌ها صورت نگرفته بود؛ در حالی که ما موظف هستیم و در برنامه سوم توسعه شهری تهران مصوب کرده بودیم به این افراد توجهی خاص داشته باشیم.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: در برای سال ۹۹ حتماً باید در راستای برنامه های نوروز ستاد بودجه تشکیل شود و و برای این برنامه‌ها به طور کامل از امکانات تبلیغات شهری بهره‌گیری شود.
وی همچنین از فعالان مدنی، انجمن باهمستان، کمیته های اجتماعی، هنر، شهر دوستدار کودک و همه کسانی که در ارزیابی ها همکاری کرده بودند قدردانی به عمل آورد.
