مردی ۴۵ ساله با چهره‌ای بر افروخته از پاساژ کاشانی تهران بیرون می‌آید؛ می‌گوید «برای خرید چند قطعه از خرمشهر به تهران آمده‌ام اما نیست، می گویند به بازار خاوران برو شاید از اوراقچی‌ها بتوانی تهیه کنی». او به دنبال تهیه سه قلم جنس تندر پیکاپ است؛ ابتدا تصور می‌کنیم هنوز فروشگاه‌های لوازم یدکی را به درستی جستجو نکرده اما با قدم زدن در راهروی پاساژ متوجه می‌شویم که قطعات برخی خودروها از جمله ال.۹۰ و ساندرو به سختی یافت می شود.
رصد بازار حاکی است، درب صندوق ساندرو به قیمت هشت میلیون تومان، چراغ جلوی آن یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، مجموعه فن آن یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و دیسک و صفحه آن یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در بازار به فروش می رسد که به سختی یافت می شوند و البته پوسته سقف این خودرو نیز به هیچ عنوان موجود نیست.
یکی از فروشندگان لوازم یدکی خودروهای گروه رنو نیز به ایرنا گفته که از حدود یک سال پیش تاکنون و با خروج فرانسه از بازار ایران، قطعات گیربکس اتومات ساندرو بسیار کم یافت می شود.
یکی دیگر از فروشندگان قطعات ال ۹۰، درخصوص قیمت قطعات وانت بار این خودرو (تندر پیکاپ) معتقد است که این خودرو شمارگان تولید پایینی دارد و به همین دلیل قطعات آن در بازار یافت نمی شود، اگر قطعه هم باشد قیمت بالایی دارد، بطور مثال چراغ خطر این خوردو ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
وی تاکید کرده که قطعاتی همچون گلگیر عقب یا درب صندوق این خودرو نیز به هیچ عنوان در بازار نیست و یک دست دیسک و صفحه این خودرو ۲.۵ میلیون تومان و بلبرینگ کلاچ آن ۸۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
پیگیری خبرنگار ایرنا از قطعات خودرو پژو ۲۰۰۸ (نخستین خودروی پسابرجامی) نیز حاکی از فروش محدود برخی از قطعات مصرفی آن در پاساژ کاشانی و برخی واحدهای خیابان «اکباتان» در محدوده میدان امام خمینی(ره) تهران است که بیشتر شامل لنت و تسمه تایم است، اما قطعات بدنه، گیربکس و موتور آن به هیچ عنوان یافت نمی شود.
فروشنده‌ای می گوید: تهیه قطعات این خودرو فقط در فروشگاه هایی که با ایساکو (شرکت تهیه و توزیع قطعات و لوازم یدکی ایران خودرو) همکاری می کنند، امکانپذیر است که آن همین محدود یافت می شود، همچنین یک نمایندگی ایران خودرو در جاده مخصوص کرج به ثبت سفارش قطعات برای مشتریان می پردازد که قیمت های بالایی داشته و با تاخیر به دست صاحبان خودروها می رساند.
این در حالی است که شرایط لوازم یدکی خودروهایی مثل پژو، سمند و پراید نسبتا متعادل است، هرچند به دلیل افزایش قیمت ارز گرانی دامن این اقلام را نیز گرفته است.
فروشنده دیگری درخصوص لوازم خودروی دانگ فنگ اچ. سی کراس ایران خودرو می گوید: از آنجایی که موتور این خودرو همان موتور مشور تی. یو ۵ است که روی پژو ۲۰۶ تیپ ۵ سوار است، قطعات موتوری آن یافت می شود، اما برخی لوازم یدکی آن از جمله لوازم جلوبندی، چراغ ها، درب و کاپوت هرچند تقاضای زیادی دارد، اما موجود نیست.چنین وضعیتی را درخصوص خودروی هایما مونتاژی ایران خودرو نیز شاهدیم.
وی معتقد است اوضاع آنقدر خراب است که حتی نمایندگی های مجاز ایران خودرو نیز مشتریان خود را برای تهیه جنس به بازار سوق می دهند.
این موارد اگرچه برای صاحبان خودرو دردسر آفریده اما فروشندگان نیز راضی نیستند.
یک فروشنده در بازار لوازم یدکی چراغ برق، از وضعیت بد درآمدی فروشندگان گلایه دارد و می گوید: بسیاری اجناس از چین و ترکیه وارد گمرک شده، اما گاهی اوقات تا ۹ ماه گمرک اجازه ترخیص نداده است.
فروشنده دیگری، اما از تغییرات پیاپی قیمت لوازم یدکی به عنوان عامل بی ثباتی بازار یاد می کند و می گوید: بطور نمونه قیمت چراغ خودروها از ابتدای امسال تاکنون چهار بار افزایش یافته که بر کاهش تعداد خریداران تاثیرگذار شده است.
در حالی که رصد بازار لوازم یدکی پایتخت در چراغ برق و سعدی، همچنین خیابان اکباتان وضع جالبی را نوید نمی دهد، اما برخی مسئولان شرکت های خودروساز و اتحادیه ها، منکر این موضوعند.
قطعات خودرو شاید گران، اما موجود در این زمینه، عضو هیات مدیره و سخنگوی اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات تهران می گوید کمبود خاصی در زمینه تامین قطعات خودروها حتی خودروهای موسوم به پسابرجامی در بازار وجود ندارد و اکثر قطعات آنها شاید گران شده باشد، اما در بازار یافت می شود.
«سیدمهدی کاظمی» در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره به خودروی ال ۹۰، خاطرنشان کرده اینکه عده‌ای از کسری قطعات این خودرو گلایه دارند، جای تعجب دارد، زیرا اکنون فقط در زمینه سقف و گلگیرهای این خودرو مشکل کمبود وجود دارد، اما سایر قطعات موتوری و جلوبندی آن به وفور در بازار تهران بویژه بازار سعدی و چراغ برق یافت می‌شود.
وی تاکید کرده که شاید فروشندگانی در تهران یا شهرستان‌ها که اقلام و قطعات یدکی طیف وسیعی از خودروها را می فروشند، در برخی قطعات کسری داشته باشند، اما می‌توان گفت همه انواع قطعات و لوازم یدکی خودروها در مرکز کاری این صنف در محله‌های یاد شده هرچند با قیمت‌هایی بالاتر، یافت می‌شود.
در ادامه کاظمی درخصوص خودروهای چینی، افزود: اگر گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت همکاری بیشتری داشته باشند، اعضای این اتحادیه قادر به تامین همه انواع قطعات این خودروها هستند.
عضو هیات مدیره اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات تهران تاکید کرد: این اتحادیه خاطرنشان می‌کند که هیچ مشکلی بابت تامین قطعات و لوازم یدکی خودروهایی که اکنون در جاده‌ها و خیابان‌های ایران تردد می‌کنند، وجود ندارد.
وی یادآورشد: تامین قطعات موتوری همه این خودروها، بدون مشکل است، اما در قطعات بدنه برخی خودروها محدودیت وجود دارد.
پارس خودرویی‌ها، کمترین خواب خودرو همچنین «وحید خباززاده» معاون بازرگانی سایپایدک امروز، گفت: اعمال تحریم‌ها در ماه‌های گذشته مشکلاتی درخصوص تامین قطعه خودروهای تولیدی و مونتاژی سایپا و پارس خودرو به وجود آورد، اما با تدابیری که در این زمینه اندیشیده شده، مشکلات به حداقل رسیده است.
وی از تشکیل «اداره امداد ویژه قطعات» به دستور مدیرعامل گروه خبر داد و گفت: این اداره وظیفه تامین قطعه و لوازم یدکی برای خودروهایی که به نمایندگی‌ها مراجعه می کنند را از کانال‌های مختلف بر عهده دارد و علاوه بر آن ذخیره احتیاطی قطعه و لوازم یدکی در انبارهای این گروه پیش بینی شده است.
خباززاده خاطرنشان‌کرد: مجموع این تدابیر، توقفات و خواب خودرو را در مراکز تعمیر و خدمات پس از فروش به حداقل رسانده، به طوری که از حدود ۱۲هزار دستگاه خودرویی که روزانه در سرتاسر کشور به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش مراجعه می‌کنند، ۲۰ دستگاه خودرو با خواب مواجه می‌شوند که عمده دلیل آن نیز تصادفی بودن و زمان‌بر بودن عملیاتی همچون نقاشی و صافکاری است.
وی یادآور شد: خودروهای تولیدی پارس‌خودرو به کیفیت بالا و دیر خراب شدن مشهورند و با داخلی‌سازی مواد و قطعاتی همچون لنت ترمز، روغن، فیلتر و غیره با کمترین مشکل در زمان مراجعه خودرو به تعمیرگاه‌ها و نمایندگی خدمات پس از فروش مواجه‌ایم.
معاون بازرگانی سایپایدک در عین حال درخصوص قطعات هایتک (High Tech) یا کم‌مصرف این خودروها نیز گفت: در این زمینه نیز قطعات به صورت مسافری یا دیگر کانال‌هایی که پیش بینی شده، تامین قطعه انجام می‌شود.
وی ادامه داد: ۶۰۰ عامل فروش قطعات یدکی و نمایندگی خدمات پس از فروش داریم که اگر کسری قطعه داشته باشند، برایشان تامین کرده یا با استفاده از ارتباطات بیرونی که خود دارند، به شیوه‌های مختلف به تامین آنها می‌پردازند.
خباززاده بیان داشت: این روزها وضعیت به گونه‌ای است که تولیدکنندگان قطعات مصرفی نظیر لنت، دیسک صفحه، دیسک کلاچ و غیره شرایط بهتری نسبت به واردکنندگان و تامین‌کنندگان قطعات دارند و اگر مشکلی به وجود آید، شماره تلفن ۰۹۶۵۵۰ امداد شبانه‌روزی سایپا یدک، مشتریان را راهنمایی و حتی در صورت نیاز، قطعه را از خط تولید برای راه افتادن کار مشتری منتقل خواهند کرد.
وی از مشتریان و صاحبان خودروها خواست تا فقط به تامین قطعه و لوازم یدکی از نمایندگی‌ها بپردازند و به‌ویژه برای تامین قطعات ایمنی نظیر لنت ترمز، رینگ، سوپاپ، پیستون و غیره سراغ قطعات تقلبی نروند.
این مسئول سایپایدک به افت هشت تا ۱۰ درصدی قیمت لوازم یدکی در مردادماه نسبت به تیرماه اشاره کرد و افزود:با توجه به برنامه‌ریزی انجام شده برای توزیع هدفمند قطعات و رساندن آنها به دست مشتری نهایی و جلوگیری از دستیابی واسطه‌ها به آن، قیمت‌ها کاهش داشته است.
وی یادآور شد: با شناسایی تامین‌کنندگان خارجی قطعات، همچنین کمک گرفتن از چینی‌ها و دیگر کشورها در تولید برخی از آنها، مشکلات تامین قطعه به حداقل رسیده، به طوری که قطعه فوق ایمنی پی. دی. ام خودروی سراتو را نیز توانسته ایم به همین شیوه تامین کنیم و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
سایپا- سیتروئن آماده ارائه انواع خدمات به دارندگان سی۳ شرکت سایپا- سیتروئن نیز در پاسخ به ایرنا درخصوص نارضایتی عده‌ای از دارندگان خودروی سیتروئن سی۳ از خدمات پس از فروش و کمبود لوازم یدکی، اعلام‌کرد: این شرکت آماده ارائه انواع خدمات به دارندگان خودروی یاد شده است و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
مقرر بود داخلی سازی خودروی سی ۳ (C۳) به عنوان نخستین خودروی پسابرجامی شرکت سایپا -سیتروئن در حد پنج تا ۱۰ درصد آغاز و مطابق برنامه ریزی ها تا حدود ۸۰ درصد در سال های آینده افزایش یابد. اما با خروج آمریکا از برجام و در پی آن خروج شرکت سیتروئن از کشورمان، تولید آن با توقف همراه شده است.
برپایه گزارش این شرکت، سایپا- سیتروئن تنها شرکتی است که با وجود شرایط تحریمی و مشکلات فراوان توانست دو هزار دستگاه تعهد سیتروئن سی۳ (C۳) خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن آماده کرده و به مشتریان تحویل دهد.
گزارش سایپا- سیتروئن در ادامه می افزاید:اکنون این شرکت، آماده ارائه خدمات پس از فروش به مشتریان است و بر این اساس، همه زیرساخت‌ها و سیستم خدمات پس از فروش، توسط شرکت آماده شده و قطعات مصرفی خودرو شامل روغن موتور و فیلترها، در شبکه نمایندگی های مجاز شرکت سایپا سیتروئن موجود است و مشتریان می توانند به ازای هر پنج هزار کیلومتر پیمایش، برای بازدیدها و سرویس های دوره ای مراجعه کنند.
لازم به ذکر است که سفارشات سایر قطعات بحرانی و کلیدی نیز توسط شرکت سایپا- سیتروئن مدیریت شده است و این شرکت می تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن پاسخگوی نیازهای مشتریان در حوزه قطعات و خدمات باشد.
پیش بینی می شود با تمهیدات اندیشیده شده، در پشتیبانی از این خودروها طی ۱۰ سال دوره تعهد، رضایت نسبی دارندگان خودروها کسب شود.
برپایه گزارش سایپا- سیتروئن، تاکنون بیش از ۷۵۰ مورد مراجعه به شبکه خدمات پس از فروش و پذیرش سیستمی در قالب درخواست انجام سرویس های ادواری و خودروهای تصادفی (۱۲ مورد) وجود داشته است که قطعات مورد نیازشان تامین شده و تا زمان تهیه این گزارش خودروی متوقف به علت نبود قطعه یدکی گزارش نشده است.
این شرکت تاکید دارد که با توجه به نوپا بودن این فعالیت در شرکت سایپا- سیتروئن، سرعت ارائه خدمات در ابتدا متناسب با نیاز مراجعان نبوده، اما برپایه ارزیابی ها و نظارت های داخلی، همه فرایندهای داخلی با هدف تسریع در ارائه خدمات و تامین قطعات در حال اصلاح و بهینه سازی است.
خودروی سی ۳ با موتور EP۶ دارای ۱۶۵ اسب بخار قدرت و حجم موتور ۱۶۰۰ سی سی «مختص بازار ایران» تولید شده است.
لوازم یدکی خودروهای خارجی بررسی ایرنا از وضعیت لوازم یدکی خودروهای خارجی در پاساژ کاشانی و خیابان اکباتان، اما شرایط متفاوت تری را نشان می دهد.
یک فروشنده لوازم یدکی تویوتا به ایرنا گفت:اجناس خودروهای خارجی کمابیش یافت می شود و همین که پول باشد، می توان تهیه کرد.
وی افزود: وقتی کسی حاضر به خرید خودرویی با قیمت بالای یک میلیارد تومان می شود، بطور حتم برای خرید لوازم یدکی نیز هزینه خواهد کرد.
این فروشنده خاطرنشان کرد:اجناس به صورت مسافری، قانونی، غیرقانونی و غیره وارد می‌شود.
وی ادامه داد: شاید در مقاطعی بطور مثال چند روز، قطعه‌ای از یک خودروی خارجی خاص در بازار نباشد، اما پس از یکی دو روز تامین می‌شود.
اما فروشنده دیگری گفته که جنس خودروهای خارجی در بازار هست، اما کم است و عدم تعادل عرضه و تقاضا بر افزایش قیمت‌ها دامن زده است.
وی اظهار داشت: این روزها ثبت سفارش واردات لوازم یدکی خودروهای خارجی انجام می شود، اما نهایی شدن آن زمان بر است، ضمن اینکه برخی اجناس مثل شیشه ها و چراغ های این خودرو نه تنها در ایران یافت نمی شود بلکه حتی اجازه کپی آنها از سوی شرکت های مادر به چین و تایوان نیز داده نمی شود.
این فروشنده لوازم یدکی خودروهای خارجی با اشاره به تحریم ها، گفت:همین مساله سبب شده تا تجار اماراتی به ایرانی ها جنس نفروشند و اجناس خریداری شده از آنجا به نام عراق وارد کشور می شود، همچنین مدت زمان رسوب این اجناس در گمرکات بالاست.
وی معتقد است اگر این روزها صاحب یک خودروی خارجی تصادف کند، حتی اگر از قشر مرفه باشد، برای تامین قطعه به دردسر می افتد.
لوازم یدکی خودروهای چینی؛ گاهی وفور، گاهی کمبود «علی میرملک» صاحب یک دستگاه خوروی جک جی۴، یکی از محصولات جدید گروه کرمان موتور است که بتازگی برای دریافت برخی خدمات و پاره ای تعمیرات به یکی از نمایندگی های خدمات پس از فروش در پایتخت مراجعه کرده است.
وی گفت: هرچند برای دریافت خدمات تعویض روغن، فیلتر و فیلتر هوا، همچنین دریافت برخی خدمات گارانتی مشکلی پیدا نکرده، اما اکنون بیش از سه هفته است بابت تعویض دریچه هوا سمت شاگرد درخواست قطعه شده، اما تاکنون تامین نشده است.
یکی دیگر از مشتریان کرمان موتور، اما کمبود قطعه در شرایط کنونی تحریم ها را تا حدودی طبیعی برشمرد و افزود: تاکنون در چند مورد مراجعه به نمایندگی های خدمات پس از فروش کرمان موتور، هر چند بیش از ۵۰ درصد خدمات مورد نیز خود را دریافت کرده، اما تامین برخی قطعات منوط به سفارش گذاری و مراجعه مجدد شده است.
وی خاطرنشان کرد: قطعات شاید در بازار کم باشد، اما بهرحال یافت می شود. به گفته یکی از فروشندگان قطعات خودروهای جک مونتاژی کرمان موتور، قطعات و لوازم یدکی خودروهای گروه اس شامل جک اس ۵ و جک اس ۳ در بازار یافت می شود، اما برای خودروهای سری جی یعنی جک جی ۵ و جک جی ۴ کمتر است.
وی بیان داشت: برای سایر چینی‌های بازار مثل لیفان و جیلی نیز وضعیت مشابهی را شاهدیم و گاهی اوقات به وفور و گاهی اوقات به میزان کمتر در بازار یافت می شود و البته از گزند افزایش قیمت ها در امان نمانده‌اند.
وی، یکی از مشکلات بزرگ فروشندگان را خرید نقدی و در عوض فروش با چک های دو ماهه و سه ماهه عنوان کرد که از رونق فعالیت های آنان کاسته است.
در این زمینه، «سید مهدی کاظمی» عضو هیات مدیره اتحادیه لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات تهران درخصوص خودروهای چینی که در کرمان خودرو، بم خودرو و غیره مونتاژ می شوند به ایرنا گفت: از آنجایی که در بحث تحریم‌ها، با چینی‌ها مشکل خاصی نداریم، تامین قطعه و لوازم یدکی آنها نیز به خوبی انجام می شود و تاکنون گلایه و شکایتی در این زمینه به اتحادیه نشده است و در صورت کمبود، از طریق هوایی، مسافری و سایر روش‌ها تامین قطعات آنها انجام می شود.
این مقام صنفی، بطور نمونه از برلیانس یاد کرد که به هیچ عنوان خواب در تعمیرگاه ندارد، مگر اینکه صاحب خودرو توان خرید قطعه مورد نظر را نداشته باشد.
وی درخصوص گرانی قطعات گفت: بخشی از این گرانی به موضوع افزایش نرخ ارز و بخشی دیگر به تحریم ها باز می گردد، اما در جایگاه اتحادیه اعلام می‌کنیم که در صورت همکاری گمرک و وزارت صنعت قادر به دور زدن تحریم‌ها و تامین قطعات هستیم.
فروشندگان لوازم یدکی پژو ۴۰۵ و سمند، از وجود کم و بیش قطعه در بازار می گویند، هرچند به رونق سال های گذشته نیست، اما قیمت های بالایی نیز دارد.
«علی میر» یکی از این فروشندگان است که می گوید: در سال ۹۶ تسمه تایم پژو ۴۰۵ حدود ۳۹ هزار تومان قیمت داشت، اما امروز به بیش از ۲۷۰ هزار تومان رسیده است، جنس های وارداتی این خودروها مثل ایربگ، یونیت های ترمز ای. بی. اس و وسایل الکترونیکی خودروها نیز به سختی پیدا می‌شود و برخی کاسبان به بهانه موجود نبودن قطعات، آنها را با قیمت‌های گزافی به مشتریان می‌فروشند.
