سهم ۶۰ درصدی فرش ماشینی از صادرات و ارزآوری صنایع نساجی

«علیرضا حائری» امروز (یکشنبه)‌ در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: رشته تولید فرش ماشینی در کشور از معدود رشته‌هایی از صنعت نساجی است که در دهه اخیر و حتی در دوران تحریم توانسته نسبت به سایر رشته‌های این صنعت از رشد و توسعه مناسبی برخوردار شود و از نظر کیفیت تولیدات و طرح و نقشه از موقعیت ممتاز و تنوع قابل قبولی برخوردار باشد و به خوبی خود را با آخرین پیشرفت‌های فناوری جهان مجهز کند.
وی بیان‌داشت: در واقع تلفیق آخرین فناوری روز جهان با هنر و نبوغ ایرانی توانسته صنعت فرش ماشینی در ایران را به صنعتی ممتاز، اشتغالزا و ارزآور تبدیل کند.
حائری خاطرنشان کرد: اگر این صنعت تاکنون نتوانسته در سطح تجاری بین‌المللی به جایگاه در خور توجهی دست پیدا کند، نه به دلیل کیفیت کار بلکه به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده برای فضای اقتصاد کشورمان در این ایام بوده است، اما می‌توان امیدوار بود که با باز شدن فضای تجاری کشور، این رشته صنعتی بیش از پیش در بازارهای جهانی بدرخشد.
وی، به وضعیت کنونی صنعت فرش ماشینی در کشور اشاره کرد و گفت: اکنون از بین حدود ۹ هزار واحد صنعتی نساجی در کشور، بیش از هزار و ۲۰۰ واحد صنعتی (بیش از ۱۳ درصد آن) دارای پروانه بهره‌برداری برای تولید فرش ماشینی هستند که در حدود هزار واحد آن در منطقه کاشان، آران و بیدگل مستقرند.
عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران اظهار داشت: این امر نشان از توسعه مناسب این صنعت در کشور دارد و منطقه کاشان را تبدیل به قطب تولید فرش ماشینی در ایران و یکی از مناطق عمده تولیدکننده این محصول در جهان کرده است.
به گفته وی، مجموع ظرفیت نصب شده این صنعت در کشور افزون بر ۱۲۰ میلیون مترمربع است و تولید عملی آن در سال گذشته بیش از ۹۰ میلیون مترمربع بوده است که ارزش تولیدات سالیانه این محصول را به حدود ۲۲۵ هزار میلیارد ریال یا دو میلیارد دلار می‌رساند.
حائری با بیان اینکه پیش بینی می‌شود امسال نیز تولید در همین حدود باشد، خاطرنشان‌کرد: از حدود ۳۰۰ هزار نفر شاغل در بخش نساجی کشور، نزدیک به ۳۱ هزار نفر یعنی در حدود ۱۰ درصد آن در این بخش فعالیت می‌کنند.
این کارشناس صنعت نساجی ادامه داد: بر اساس اعلام مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت، هدفگذاری انجام شده برای صادرات انواع کفپوش‌ها و فرش ماشینی در سال گذشته افزون بر  ۵۰۰ میلیون دلار بوده است که در حدود ۸۰ درصد این هدف محقق شده است .
حائری بیان داشت: در چهار ماه نخست امسال نیز در حدود ۲۷ میلیون مترمربع انواع فرش ماشینی در واحدهای صنعتی کشور تولید شده است که معادل تولید مدت مشابه سال قبل است.
اهداف آتی این صنعت
وی اظهارداشت: این بخش از صنعت به‌درستی در بین پنج رشته منتخب صنعت نساجی در برنامه راهبردی توسعه وزارت صنعت، معدن و تجارت دیده شده و تولید آن برای سال‌ ۱۴۰۴ بیش از ۱۵۰ میلیون مترمربع هدفگذاری شده است.
عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران بیان داشت: مصرف بازار داخلی در حدود ۵۵ میلیون مترمربع در سال تخمین زده و ارزش آن معادل ۱۳۷ هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود، همچنین با فرض رشد ترکیبی سالیانه پنج درصدی، حجم تقاضای بازار داخل در سال ۱۴۰۴ در حدود ۸۵ میلیون مترمربع پیش بینی می‌شود که با قیمت‌های امروز ارزشی بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد ریال خواهد داشت.
وی افزود: با فرض دستیابی به هدف تولید ۱۵۰ میلیون مترمربع فرش ماشینی در سال ۱۴۰۴ که خیلی هم دور از انتظار نیست و با فرض اینکه تا آن زمان تقاضای سالیانه بازار داخلی نیز از ۵۵ میلیون مترمربع فعلی به ۸۵ میلیون متر مربع افزایش یابد، می توان تصور کرد که با مازادی معادل ۶۵ میلیون متر مربع فرش ماشینی در سال در کشور روبه‌رو باشیم که قابل صدور به بازارهای جهانی است.
حائری ادامه داد: اگر قیمت هر مترمربع فرش ماشینی را در سال ۱۴۰۴ معادل ۳۰ دلار در نظر بگیریم، به ارزش صادراتی در حدود دو میلیارد دلار دسترسی خواهیم داشت. در این صورت ارزش کل تولیدات فرش ماشینی در کشور در سال ۱۴۰۴  معادل ۴.۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که با احتساب ارزش امروز دلار، معادل تقریبا ۵۰۰ هزار میلیارد ریال خواهد بود.
وی اضافه‌کرد:‌ بر اساس اعلام رئیس انجمن صادرکنندگان فرش ماشینی ترکیه، هدفگذاری صادراتی این محصول برای سال ۲۰۲۳ در رشته  فرش ماشینی در آن کشور افزون بر ۵.۵ میلیارد دلار است، این در حالی است که هدفگذاری صادراتی برای کل صنعت نساجی و پوشاک ایران در برنامه راهبردی وزارت صنعت برای سال ۱۴۰۴ بیش از سه میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.
این کارشناس نساجی گفت: یک میلیارد دلار از صادرات یاد شده اختصاص به صادرات پوشاک، یک میلیارد دلار آن اختصاص به صادرات فرش ماشینی و یک میلیارد دلار باقیمانده نیز به سایر محصولات نساجی اختصاص دارد، در حالی‌که به‌راحتی می توان برای فرش ماشینی در سال ۱۴۰۴، صادرات دو  میلیارد دلاری و حتی بیشتر در نظر گرفت.
عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران گفت:‌ اکنون صادرات ایران در این بخش به‌طور عمده به کشورهای همسایه نظیر افغانستان، عراق و ترکمنستان انجام می‌شود، اما با توجه به کیفیت مطلوب این محصولات، طرح و نقشه بدیع ایرانی و بهره‌گیری از آخرین فناوری روز جهان، چشم انداز روشنی پیش روی این رشته صنعتی بوده و این انتظار می‌رود که صادرکنندگان این محصول با تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی خود، شاهد افزایش صادرات این محصول به بازارهای اتحادیه اروپا و سایر نقاط جهان نیز باشند.
وی افزود:‌ البته در این بازه زمانی ورود به بازارهای اتحادیه اروپا و حتی آمریکا مستلزم تلاش بیشتر برای شناخت سلیقه مردم از نظر طرح و رنگ، نقشه و ترکیب مواد اولیه در بازارهای هدف است و در این خصوص نقش رایزنان بازرگانی و بخش تجاری سفارتخانه‌های ایران بسیار پر رنگ خواهد بود.
نقش برگزاری نمایشگاه ها در توسعه کالاهای صنعتی
به گفته حائری، نمایشگاه‌های مرتبط با صنایع به‌ویژه نمایشگاه بین‌المللی کفپوش ها، موکت، فرش ماشینی و صنایع وابسته، که این روزها شاهد برگزاری یازدهمین دوره آن در تهران هستیم  و همچنین سایر نمایشگاه‌های منطقه ای می‌تواند تاثیر بسزایی در نمایش توانمندی تولیدکنندگان داخلی و رشد و توسعه تولید و صادرات آن داشته باشد.
وی ابراز امیدواری کرد با ارتقای سطح خدمات‌رسانی، کاهش هزینه‌های برگزاری و تسهیل حضور شرکت‌های خارجی در این قبیل نمایشگاه‌ها، گام‌های مؤثرتری برای مشارکت همه واحدهای داخلی و خارجی در این رویداد بین‌المللی برداشته شود.
عضو هیات مدیره جامعه متخصصین نساجی ایران خاطرنشان‌کرد: تعریف جوایز و مشوق های صادراتی در کنار برقراری مجدد خطوط اعتباری بین‌المللی بانکی و استفاده از تسهیلات یوزانس به منظور تامین نقدینگی و تهیه ارزانتر مواد اولیه باکیفیت، از مواردی است که می‌تواند در جهت افزایش کیفیت و کاهش قیمت تمام شده به تولیدکنندگان داخلی کمک کرده و آنان را برای حضور قویتر و موثرتر در بازارهای رقابت جهانی مجهزتر کند.
وی افزود: تلاش به‌منظور جذب سرمایه‌گذار و شریک خارجی می تواند علاوه بر تامین مالی طرح‌های ایجادی و توسعه‌ای، نقش موثری در ارتقای سطح علمی مدیریت، نفوذ بیشتر در بازارهای جهانی، اتصال به برند های معروف و شناخته شده بین‌المللی و در نتیجه افزایش صادرات ایفا کند.