ارزش افزوده اقتصادی بانک‌ها

به گزارش ایبِنا، نظریه مالی نوین به جای حداکثرسازی سود به دنبال حداکثر کردن ارزش است. در این راستا، یکی از مهم‌ترین معیارهای نسبتا جدید مالی، ارزش افزوده اقتصادی (Economic Value Added) است که می‌تواند بازده بانک را با دقت بیشتری نسبت به دیگر معیارها تشریح کند. در ارزش افزوده اقتصادی (EVA) هزینه فرصت‌های صاحبان سهام منظور شده است و می‌تواند به عنوان مبنایی برای تعیین هدف و ارزش، سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و طرح‌ها، ارزیابی عملکرد، تعیین سرمایه فکری بانک، تعیین میزان پاداش و غیره مورد استفاده قرار گیرد.
ارزش افزوده اقتصادی در واقع برآورد سود اقتصادی واقعی یک بانک در یک سال بوده و بیانگر باقیمانده سود پس از کسر هزینه سرمایه است، بنابراین معیاری است که هزینه فرصت همه منابع به‌کار گرفته شده در بانک را مدنظر قرار می‌دهد. ارزش افزوده اقتصادی معیاری برای اندازه گیری توانایی مدیریت جهت افزایش عملکرد و ارزش افزوده است. باید توجه داشت که EVA می‌تواند هم برای کل بانک و هم در بخش‌های مختلف یک بانک به‌کار رود.
صورت سود و زیان فقط هزینه بهره را در نظر می‌گیرد ولی بازدهی مورد انتظار سهامداران را در نظر نمی گیرد و هر چیزی به سهامداران برسـد، حتی اگر کمتر از بازده مورد انتظار آنان باشد سود محسوب می‌شود؛ در حالی‌که در رویکرد EVA، این بانک ممکن است، زیان‌ده باشد. در رویکرد سود حسابداری، حسابداران به سادگی می‌توانند سود را دستکاری کنند اما رویکرد EVA تعدیلاتی را در خود جای داده که با انجام آنها ترفندهای حسابداران برای دستکاری سود به حداقل می‌رسد.
ارزش افزوده اقتصادی رابطه نزدیکی با خالص ارزش فعلی (NPV) دارد و از طریق همه تصمیماتی که مدیران بانک‌ها اتخاذ می‌کنند، تحت ‌تاثیر قرار می‌گیرد و همه اثرات را به صورت کمی بیان می‌کند. بنابراین، معیار مناسبی جهت تعیین پاداش مدیران است. این نسبت با ارزش بازاری بانک نیز در ارتباط است و به ‌عنوان یک معیار عملکرد اقتصادی با معیارهای دیگری همچون بازده سهام و بازده دارایی سازگار است. ارزش افزوده اقتصادی به‌عنوان معیار داخلی سنجش عملکرد، موفقیت بانک در افزودن ارزش به سرمایه‌گذاری سهامدارانش را به بهترین نحو نشان می‌دهد.
در شبکه بانکی کشور، برای ارزیابی عملکرد بانک‌ها از رویکرد سنتی نسبت‌های مالی استفاده می‌شود در حالی‌که این رویکرد، ضمن داشتن اشکالات حسابداری، نمی‌تواند به‌خوبی وضعیت یک بانک را از نظر ثبات و سلامت نشان دهد. برای برطرف کردن این نقص، می‌توان علاوه بر بکارگیری رویکرد نسبت‌های مالی از اندازه‌گیری ارزش افزوده اقتصادی بانک‌ها نیز به‌عنوان یک رویکرد نوین مالی برای ارزیابی عملکرد بانک‌ها استفاده کرد.