بانک مرکزی داده‌های کل مانده تسهیلات و سپرده‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری تا پایان سال ۱۳۹۷ را به تفکیک استان، منتشر کرده است. بر این اساس، مجموع تسهیلات جاری و غیرجاری در پایان سال، حدود ۱,۵۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. یعنی به‌طور متوسط، هر ایرانی در سال گذشته، بیش از ۱۸ میلیون تومان تسهیلات از شبکه بانکی دریافت کرده است.
بیش از نیمی از تسهیلات بانکی در تهران
توزیع تسهیلات و مقدار سرانه آن در استان‌های کشور، نشان از تمرکز دسترسی به منابع بانکی در استان تهران دارد. مجموع تسهیلات بانکی در استان تهران، بیش از ۹۷۵ هزار میلیارد تومان بوده و این به معنای سهم ۶۵ درصدی پایتخت است. آن‌طور که بانک مرکزی استدلال کرده، دلیل این اختلاف، استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی سایر استان‌ها در تهران است که موجب افزایش سهم تهران از تسهیلات بانکی شده است.
۳۵ درصد باقی‌مانده تسهیلات در سال ۱۳۹۷ به سایر استان‌ها اختصاص یافته و البته، آمارهای مربوط به مناطق آزاد، به‌صورت جداگانه، گزارش شده است. تسهیلات بانکی در مجموع مناطق آزاد کشور، حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان بوده و به این معناست که دسترسی هفت منطقه آزاد تجاری کشور به منابع بانکی، تقریباً به‌اندازه استان مرکزی بوده است.
بیشترین و کمترین دسترسی به تسهیلات بانکی در استان‌ها
پس از تهران، اصفهان با بیش از ۵۵ هزار میلیارد تومان، خراسان رضوی با ۴۶ هزار میلیارد تومان و فارس با بیش از ۳۹ هزار میلیارد تومان بیشترین تسهیلات را از شبکه بانکی کشور دریافت کرده‌اند. خراسان جنوبی با حدود ۶۰۰۰ میلیارد تومان، ایلام با بیش از ۵,۰۰۰ میلیارد تومان و کهگیلویه و بویراحمد با بیش از ۵۰۰۰ میلیارد تومان، در انتهای جدول فهرست استان‌ها از نظر مجموع تسهیلات دریافتی، قرار دارند.
سهم استان‌های کمتر برخوردار از تسهیلات بانکی
اگر تولید ناخالص داخلی سرانه را به‌عنوان شاخصی برای سطح توسعه‌یافتگی استان‌ها در نظر بگیریم، می‌توانیم رابطه بین تسهیلات بانکی و توسعه‌یافتگی استان‌ها را بررسی کنیم. انتظار می‌رود استان‌های با درآمد سرانه کمتر، تسهیلات بیشتری دریافت کرده باشند، اما در واقع چنین نیست.
بر اساس داده‌های تولید ناخالص داخلی سرانه بدون نفت که توسط مرکز آمار منتشر می‌شود، در سال ۱۳۹۴ سه استان لرستان، کردستان و سیستان و بلوچستان، پایین‌ترین درآمد سرانه در بین استان‌های کشور را داشته‌اند. تسهیلات سرانه دریافتی در این استان‌ها نیز، در انتهای فهرست تسهیلات سرانه قرار دارد.
تولید سرانه در لرستان، حدود هفت میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و تسهیلات سرانه، تقریباً پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است. در کردستان تولید سرانه، حدود هفت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و تسهیلات سرانه کمی بیشتر از پنج میلیون تومان است. سیستان و بلوچستان، کمترین میزان تولید سرانه یعنی حدود پنج میلیون و ۹۰۰ هزار تومان را در سطح کشور دارد و میزان تسهیلات سرانه این استان نیز، تقریباً دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و کمترین مقدار در بین استان‌های کشور است.
منبع: ایرنا
