ایران اکونومیست-بازی آنلاین «پسرخوانده» که عنوان بهترین بازی نیمه اول سال ۱۳۹۶ به انتخاب کاربران را به دست آورده است، در مسیر انتشار در بازار خاورمیانه قرار گرفت. این بازی بهترین بازی از دیدگاه هنری در دومین جشنواره بین‌المللی IMGA حوزه خاورمیانه شد و توانست عناوینی چون نامزد بهترین دستاورد فنی از ششمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران، نامزد بهترین بازی استراتژی از ششمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران و نامزد بهترین بازی سال از ششمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران را نصیب خود کند. همچنین بازی پسرخوانده در دومین «جشنواره بین‌المللی بازی‌های موبایلی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا» که سال ۲۰۱۷ برگزار شد توانست جوایز زیادی کسب کند.
محمد زهتابی، بنیان‌گذار بازی «پسرخوانده» در این باره به خبرنگار مهر گفت: تولید بازی «پسرخوانده» از سال ۱۳۹۵ در شرکت «پاییزان» آغاز و در سال ۱۳۹۶ منتشر شد. در مدت دو سال ۲ میلیون دانلود داشته و ۲۰۰ هزار وس (VAS) فعال دارد. تیم ۳۰ نفره بر این پروژه کار کرده‌اند.
وی درباره ویژگی‌های این بازی توضیح داد: «پسرخوانده» یک بازی چندنفره است و جزو بازی‌های پرمخاطب و پرفروش ایرانی محسوب می‌شود که در خارج از کشور هم منتشر شده است و قرار است در حوزه خلیج فارس و خاورمیانه نیز منتشر شود. قبلاً بازی‌های «ارتش فرازمینی» و «مگنت» نیز از طریق شرکت پاییزان طراحی و تولید شده بود.
زهتابی درباره جنبه‌های بین‌المللی این بازی توضیح داد: یکی از نکات مهم بازی پسرخوانده «سبک هنری» خاص آن است که از ترکیب فرهنگ ایرانی و ایتالیایی ساخته شده است. این همان نکته‌ای است که در نمایشگاه‌های کشورهای فرانسه و آلمان مورد اشاره بسیاری از مخاطبان قرار گرفته بود. آن‌ها معتقدند که «پسرخوانده» سبکی متفاوت به نسبت سایر بازی‌هایی که در کشورهای غربی ساخته و منتشر شده دارد و همین تفاوت بر جذابیت بازی افزوده است. در سبک بازی «پسرخوانده» ابداعات و خلاقیت‌هایی دارد که می‌تواند در خارج از ایران مخاطب خود را جلب کند.
این بازی‌ساز رایانه‌ای با اشاره به این‌که «پسرخوانده» برای گروه سنی ۱۲+ طراحی شده است، درباره نحوه صادرات این بازی به کشورهای خاورمیانه اظهار کرد: برای انتشار این بازی در کشورهای غربی با یک شرکت غربی همکاری کردیم و برای شرق آسیا نیز تصمیم داریم این بازی را به صورت بومی و ترجمه شده منتشر کنیم.
وی افزود: برای صادرات به حوزه خاورمیانه با شرکت مبین‌وان کیش وارد مذاکره شدیم و این شرکت با توجه به قابلیت‌های بازی ما را انتخاب کرد. با توجه به این‌که تیم ما تیمی جوان بود که در زمینه تولید محصول دانش‌بنیان ایرانی فعالیت می‌کند و بر ارزآوری برای کشور در شرایط سخت فعلی تاکید داشت و با توجه به دیدگاهی که مبین‌وان کیش نسبت به تغییرات جریان‌های اقتصادی و جریان‌های تولیدی داشت، این مذاکرات به سمت مثبت پیش رفت. امیدوارم اتفاقات خوبی رقم بخورد.
وی درباره سابقه صادرات محصولات شرکت پاییزان نیز توضیح داد: پیش از این، بازی «ارتش‌های فرازمینی» را صادر کرده بودیم و این تجربه به ما می‌گوید که وقتی بازی ایرانی می‌خواهد وارد عرصه بین‌المللی شود، با سختی‌های زیادی از نظر رقابت و وجود نقاط ضعفی که به دلیل تحریم‌ها به وجود آمده روبه‌ست. ما مجبوریم که این سختی‌ها را به جان بخریم و کارمان را انجام دهیم. با توجه به این‌که استعدادهایی در ایران وجود دارد که برتری ما را نسبت به سایر رقیبان رقم می‌زند؛ اگر این استعدادها در کنار هم قرار گیرند، می‌توانیم در حوزه بازی‌های رایانه‌ای صادرات گسترده‌تری داشته باشیم. معتقدم که اگر شرکت‌های سازنده بازی می‌خواهند پیشرفت کنند، باید صادرات را سرلوحه کار خودشان قرار دهند.
زهتابی یادآور شد: ما همیشه با بازار ایران را به عنوان بازاری که بر آن شناخت و تسلط داریم، مواجه‌ایم. این بازار راهی برای صادرات بازی‌ها است. قطعاً اگر بخواهیم پیشرفت کنیم، باید صادرات داشته باشیم. تجربه مثبتی از صادرات داشتیم و صادرات بازی «پسرخوانده» نیز تجربه‌ای ملی است. چند شرکت برای صادرات این بازی با هم همکاری می‌کنند. این یک خط شکنی است و امیدوارم بتوانیم با اعتمادی که شرکت‌های ایرانی و سایر سرمایه‌گذاران به این گروه جوان داشته‌اند، بتوانیم تجربه مثبت و ارزشمند دیگری را هم رقم بزنیم.
وی با بیان این‌که سرمایه‌گذاران باید به کمک بازی‌سازان رایانه‌ای بیایند، تاکید کرد: آن‌ها باید به این حوزه و بیشتر از پیش به بازی‌سازان اعتماد کنند. چون بازی‌های دیجیتال حوزه‌ای سودآور است.
ارزآوری با تکیه بر کار فرهنگی
زهتابی بازی پسرخوانده یک بازی آنلاین و دانش‌بنیان دانست که مجوز دانش‌بنیانی را نیز دریافت کرده است و افزود: از آن‌جا که مؤسسه پاییزان یک مؤسسه علمی فرهنگی است، ما بر هر دو جنبه علم و فرهنگ تمرکز داریم. به این ترتیب هم توانستیم اشتغال‌زایی کنیم، هم ارزآوری داشته باشیم و هم با وجود دشواری‌های انجام کار فرهنگی و خصوصی بودن شرکت، توانستیم کار فرهنگی پرطرفداری را عرضه کنیم. خدا رو شکر با رشد شرکت‌ها در حوزه بازی‌سازی مواجه‌ایم و این اتفاق مثبت است.
وی در توضیح پروسه بروز رسانی بازی «پسرخوانده» توضیح داد: هر ۴۰ روز یا یک ماه، کارکترها، مراحل جدید بازی و ویژگی‌های جدید به بازی افزوده و این به‌روز رسانی به صورت مداوم انجام می‌شود. بازی‌های جدید بیشتر شبیه به یک سرویس‌دهی است و نیازمند پشتیبانی است. بنابراین هر ماه قهرمان‌های جدید به بازی افزوده می‌شود.
این بازی‌ساز رایانه‌ای درباره نحوه تنظیم بازی‌نامه «پسرخوانده» توضیح داد: پیش از نوشتن بازی‌نامه «پسرخوانده» سه بازی دیگر هم ساخته بودیم که هدف اصلی ما نبودند. بازی پسرخوانده از دل بازی‌های دیگر درآمد. ما دو نسخه آزمایشی از بازی‌های دیگر ساخته بودیم و آن‌ها را ترکیب کردیم تا توانستیم به مدل تازه و در نهایت به بازی «پسرخوانده» برسیم.
زهتابی در پاسخ به این پرسش که بازی «پسرخوانده» چقدر می‌تواند به معرفی فرهنگ ایران در دنیا کمک کند؟ گفت: در شرایط فعلی این‌که یک بازی ایرانی هم بتواند ارزآوری کند و هم بتواند فرهنگ ایرانی را به نحو احسن منتقل کند، کاری دشوار است.
وی افزود: در حال حاضر بیشتر تمرکز گروه ما ورود به بازار بین‌المللی است. چون ابتدا باید پایه‌های اقتصادی‌مان را در این صنعت شکل دهیم و در قدم بعدی به‌صورت کلان‌تری به کار فرهنگی بپردازیم. البته تلاش‌هایی برای انتقال فرهنگ ایرانی در این بازی صورت گرفته است اما اگر به دستاورد اقتصادی برسیم؛ گام بعدی‌مان گام فرهنگی خواهد بود. این بازی رگه‌هایی از فرهنگ ایرانی را منتقل می‌کند و تصمیم داریم پس از ورود به بازار به بین‌المللی و تثبیت، این رگه‌ها را پررنگ‌تر کنیم.
تلاش برای رونق تولید و صادرات گیم‌های باکیفیت
مهندس حمید نصیری، نایب رئیس هیأت مدیره و مسئول دپارتمان بین‌الملل شرکت مبین‌وان کیش نیز درباره دلیل انتخاب بازی «پسرخوانده» برای صادرات به خاورمیانه توضیح داد: پیرو اعطای مجوز «ایجاد مرکز تسهیل‌گر صادرات سرویس‌های دیجیتال» به شرکت مبین‌وان کیش از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در اواخر سال گذشته (۱۳۹۷) و با بررسی بازار اپلیکیشن‌ها و شناسایی محصولات ایرانی فاخر و با کیفیت، توانستیم حمایت‌هایی را برای صادرات این محصولات انجام دهیم.
وی با بیان این‌که محصولاتی که صادر می‌شوند از دو منظر برای ما حائز اهمیت‌اند، افزود: این محصولات باید استاندارد و کیفیت‌های لازم را داشته باشند تا بتوانند درآمدهای پیش‌بینی‌شده را حاصل کنند. در واقع صادرات این محصولات باید برای ما صرفه اقتصادی داشته باشد.
نصیری گفت: از طرفی، با توجه به تعهدات و رسالتی که در رونق تولید محصولات با کیفیت بر عهده داریم، می‌کوشیم بازارهای جذاب برای شرکت‌های دانش‌بنیان بیابیم. به ما به شرکت‌های دانش‌بنیان که محصولات با کیفیت تولید می‌کنند، کمک می‌کنیم بازار خود را در عرصه بین‌المللی توسعه دهند. در این‌میان، نخستین‌محصولی که از نظر ما این ویژگی‌ها را داشت، بازی «پسرخوانده» محصول مؤسسه پاییزان بود که برای درآمد ارزی در حوزه خاورمیانه آماده می‌شود.
نایب رئیس هیأت مدیره مبین‌وان درباره ویژگی‌های خاص این بازی ایرانی که منجر به صادرات آن شد، اظهار کرد: نخستین ویژگی این محصول به دست آوردن موفقیت خوب در بازار داخل و جلب مشتریان داخلی بود که توانست از نظر اقتصادی بازی موفقی باشد. «پسرخوانده» از نظر فنی و سایر کیفیت‌هایی که برای صادرات مدنظر بود هم توانست نظر ما را به خود جلب کند. از طرفی این بازی ایرانی در بازار اروپایی هم توانسته بود به موفقیت‌های نسبی و خوبی دست یابد و این نشان می‌داد از کیفیت لازم بین‌المللی برخوردار است. تمامی این فاکتورها سبب شد که این محصول را برای صادرات به بازارهایی که هنوز به آن ورود پیدا نکرده بود انتخاب کنیم زیرا پتانسیل‌های لازم را داشت.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا گیم‌های دیگر را هم مورد حمایت قرار می‌دهید؟ توضیح داد: از آن‌جا که کارگذار صادراتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و شرکت مدیریت صادرات در زمینه سرویس‌های ارزش افزوده هستیم؛ این هدف را دنبال می‌کنیم و از محصولات دیگری که در این زمینه واجد شرایط صادرات باشند یا تولیدکنندگان آن یقین داشته باشند که محصولشان می‌تواند در بازار بین‌المللی فروش خوبی تجربه می‌کنند، حمایت خواهیم کرد.
