ایران اکونومیست- دلشاد متخصص گوارش اطفال درباره ریفلاکس یا برگشت ادراری اظهار کرد: ادرار در کلیهها جمع میشود و از طریق حالبها وارد مثانه میشود، ارتباط میان محل اتصال حالب با مثانه به گونهای است که اجازه نمیدهد ادرار از مثانه به کلیه برگردد. اگر در موارد خاصی این دریچهها خوب عمل نکند، ادرار از مثانه دوباره به کلیهها بازمیگردد، به این حالت ریفلاکس یا برگشت ادرار گویند.
وی در ادامه افزود: ریفلاکس ادرار ۵ درجه دارد؛ درجه اول و دوم برگشت در حد حالب و لگنچه کلیه و درجه سوم گشادی حوضچهها کلیه است، در درجه چهارم اگر این گشادی در حال بزرگتر شدن باشد موجب ازبین رفتن برجستگیهای حوضچه کلیه میشود، در نوع آخر اگر شدت آن بیشتر شود حتی حالب را هم درگیر میکند.
این متخصص گوارش اطفال تصریح کرد: ریفلاکس ادراری در درجه یک و ۲ را میتوان با دارو درمان کرد، اما برای این عارضه در درجه چهارم و پنجم باید عمل جراحی انجام شود؛ درجه سوم ریفلاکس ادراری باید بررسی میشود اگر آسیب جدی دیده باشد حتما عمل جراحی انجام میگیرد.
دلشاد درباره علائم این بیماری گفت: این نوع بیماری باعث ایجاد ۲ نوع عارضه میشود، یکی از عارضهها، عفونت ادراری است. این مشکل در کودکان به طور مکرر اتفاق میافتد که ابتدا باید بر اساس آزمایش مسائلی بررسی و مشخص شود از جمله اینکه چه میکروبی عامل اصلی این نوع بیماری است و چه آنتی بیوتیکی برای درمان آن موثر است؟
وی تصریح کرد: با کسب این اطلاعات میتوان داروهای مناسبی برای درمان بیماری تجویز کرد. اما این امکان وجود دارد که وقتی اثر داروها ازبین رفت، کودک مجدد دچار ریفلاکس ادراری شود؛ عارضه دوم این بیماری برگشت ادرار همراه عفونت است که موجب از بین رفتن کامل سلولهای اصلی میشود و به دلیل اینکه دیگر جایگزینی ندارد، با گذشت زمان به کلیهها آسیب میرساند.
این متخصص گوارش اطفال گفت: برگشت ادراری درد و نشانهای ندارد، اما ممکن است به صورت تب و لرز یا عفونت ادراری ظاهر شود. در کودکان این علائم به طور تب و لرز یا عدم توانایی شیر خوردن و وزن گیری و عفونت ادراری دیده میشود. چون این بیماری علامتی ندارد فرد ممکن است به یکباره هر ۲ کلیه خود را از دست بدهد.
وی در ادامه گفت: مهمترین نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که فرد باید خود به دنبال تشخیص و درمان برود، عفونت ادراری مکرر از نشانههای ریفلاکش ادرار است و افراد با مشاهده این وضعیت باید به پزشک مراجعه کنند. به پزشک و خانوادهها توصیه میشود که اگر کودک دچار عفونت ادراری شد از لحاظ برگشت ادراری یا ریفلاکس هم مورد بررسی قرار گیرد.
دلشاد درباره درمان بیماری ریفلاکس گفت: برای تشخیص قطعی این نوع بیماری باید یک عکس رنگی مثانه گرفته شود تا بتوان درباره آن به خوبی اظهار نظر کرد، برای مشاهده سلولهای آسیب دیده میتوان از روش اسکن رادیوایزوتوپ استفاده کرد، در هر سنی اگر سلولها آسیب ببینند، باید عمل جراحی انجام شود.
این متخصص گوارش اطفال ادامه داد: یکی از نکات جالبی که وجود دارد این است که در دوران جنینی هم ریفلاکس اتفاق میافتد. علامت آن گشاد شدن حوضچههای کلیه است که مادر باردار فورا باید به پزشک مربوطه مراجعه کند تا مانع افزایش آن شود؛ اگر شدت آن افزایش یابد، نه تنها تنگی حالب بلکه ریفلاکس هم اتفاق میافتد، اگر جنین مبتلا به این نوع بیماری شود، برای تولد آن عجله نمیکنیم و بعد از تولد مجددا سونوگرافی انجام میدهیم تا دیده شود عمل جراحی نیاز است یا نه؟!
وی در پایان یادآوری کرد: در این بین نیمی از این کودکان که تا سه ماهگی از مشکل ریفلاکس ادرار رنج میبردند به طور طبیعی مداوا میشوند، اما بقیه آنها نیاز به عمل جراحی دارند.