جشنواره ای با ظرفیت جذب فیلمسازان آزاده جهان

ایران اکونومیست- بخش جهانی سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر از 28 فروردین در سینما فلسطین کار خود را آغاز کرد. یکی از اتفاقات جدید جشنواره امسال ایجاد گذر سینما در کنار خیابان برادران مظفر بود. مکانی که هنرمندان رشته های مختلف رایگان برای مردم به اجرای برنامه های شاد می پرداختند. اختصاص درآمد حاصل از فروش بلیت و هدایای جشنواره به هموطنانمان در مناطق سیل زده هم از اخبار خوبی بود که در افتتاحیه شنیدیم.
افتتاحیه جشنواره خیلی ساده و کم هزینه و با نمایش نسخه مرمت شده فیلم سینمایی «دیدبان» ابراهیم حاتمی کیا آغاز شد.
با شروع رسمی جشنواره، پردیس سینمایی چارسو میزبان سینماگرانی از کشورهای مختلف شد. البته که جشنواره روزهای متفاوتی داشت،گاهی پر رونق و پر رفت و آمد و گاهی ساکت و بی سر و صدا بود.
163 فیلمی که از 64 کشور جهان به نمایش در آمد اغلب فیلم های باکیفیت و متنوعی بود، اگر چه در بین آنها نیز فیلم متوسطی که به تعداد انگشتان دو دست تا انتها به تماشایش بنشینند هم حضور داشت.
از میان فیلم های ایرانی حاضر در جشنواره فیلم های «جهان با من برقص» نخستین ساخته سروش صحت و «رُنا مادر عظیم، شکستن همزمان بیست استخوان» ساخته برادران محمودی یا استقبال بیشتری از سوی مخاطبان و داوران جشنواره همراه شدند. فیلم هایی که یکی با طنزی گاهی تلخ مرگ را به چالش کشیده بود و دیگری قصه غربت را روایت می کرد.
اما جشنواره امسال به لحاظ اجرایی با حرف و حدیث های زیادی همراه بود.در روزهای ابتدایی جشنواره شاهد حضور بازیگران درجه چندمی بودیم که گویا تنها برای سوژه عکاسان شدن پا به این رویداد هنری گذاشته بودند. واژه جهانی وقتی در کنار فجر قرار می گیرد انتظار ها را خیلی بالا می برد و اهالی رسانه و منتقدان انتظار دارند که چهره های درجه یک فرهنگ و هنر کشور را در آن ببینند.
البته در این بین هنرمندان شاخصی چون علی نصیریان پا به جشنواره گذاشتند و جشنواره هر چه رو به پایان می رفت از سوی هنرمندان داخلی جدی تر گرفته می شد.
در حدود یک هفته ای که جشنواره برگزار می شد شاهد کارگاه ها و نشست های مختلفی هم بودیم. بعضی از کارگاه ها با حضور استادان برجسته سینما از سراسر جهان هم با استقبال سینما دوستان همراه بود و هم به غنای جشنواره می افزود.
یکی از شلوغ ترین کارگاه های این دوره را «پل شریدر» نویسنده و کارگردان آمریکایی برگزار کرد. نویسنده «راننده تاکسی» از مسائل مختلف گفت: از آسان شدن ورود به فیلم سازی و سینما و نوعی بی قانونی در سینمای جهان تا ملیت امریکایی اش که دیگر به آن افتخار نمی کند.
ویژه ترین مهمان این دوره هم «شریدر» بود. کارگردانی که گفت بعدها راجع به ایران بیشتر می گوید و می نویسد.
روزها از پی هم گذشت تا به سکانس اختتامیه رسیدیم. پایانی که در تالار وحدت رقم خورد. در بخش سینمای سعادت یا همان مسابقه بین الملل بیشتر برگزیدگان با یک ویدئو خود را به مراسم رساندند و سیمرغ های سیمین باید پرواز کنان به آن سوی مرزها بروند.
در آیین اختتامیه پوشش برخی از بازیگران داخلی از هنرمندان خارجی، غربی تر بود. همدلی جمعی از سینماگران برای برگزاری باکیفیت این دوره و نظم در برگزاری جشنواره و آیین اختتامیه هم از اتفاقات مثبت آن بود.
در کنار نکات مثبت جشنواره اما جشنواره جهانی فیلم فجر منفعل و فاقد راهبردی تهاجمی است. این وضعیت ناخوشایند در شرایطی به وجود آمده که جایگاه منحصر به فرد کشور ایران در عرصه بین ‌المللی قابلیت و استعداد بالقوه و ویژه ‌ای را پیش روی جشنواره فجر قرار داده است. قابلیت این که منادی سینمایی متفاوت و مخالف با سران ‌هالیوود و اسکار باشد. جشنواره فیلم فجر می‌ تواند و باید با شاخص ‌سازی و فریاد برآوردن علیه سینمای زرسالار و زورگوی حاکم و مسلط بر جهان، فیلمسازان مستقل دنیا را مجذوب خود کند.
به خصوص ‌اینکه در شرایط کنونی جهان، فضای چندانی برای هنرمندان مستقل و مخالف سلطه وجود ندارد. جشنواره جهانی فیلم فجر، می ‌تواند با امکانات و توان خود، مأمنی برای فیلمسازان اخلاقگرا، آزادیخواه، ضد جنگ و مخالف استعمار و سرمایه ‌داری شود. به طوری که هنرمندان آزاده جهان، با انگیزه شرکت در این جشنواره فیلم بسازند و جشنواره فجر ایران، باعث تبلیغ و ترویج این نوع هنرمندان و فیلم ‌ها شود.
با این اوصاف، آنچه اردیبهشت هر سال تحت عنوان «جشنواره جهانی فیلم فجر» برگزار می شود، بیشتر به یک «هفته فیلم» شباهت دارد و هنوز با رویدادی که بتوان آن را جشنواره ای جهانی نامید فاصله دارد.
جشنواره جهانی فیلم فجر که 5 سالگی اش را پشت سر گذاشت راه زیادی در پیش دارد. این را سیدرضا میر کریمی دبیر جشنواره هم می داند و معتقد است استمرار آن به شناخته شدن و گسترش بیشترش کمک می کند. شاید جشنواره جهانی فیلم فجر باید شبیه دونده ای باشد که پوستر و تیزر امسال از آن بهره گرفت. با بهره گیری از ظرفیت های داخلی و تا سر حد توان بدود تا به مقصد برسد با این تفاوت که آن اندوخته ای را که به دست می آورد به راحتی از دست ندهد.