ایران اکونومیست- سال ۱۳۹۷ برای اقتصاد ایران سال سختی بود که رئیس جمهور هم در پیامک تبریک سال نو خود به مردم به این سختی اشاره و اظهار امیدواری کرد که " سال جدید سال عبور از شرایط سخت فعلی در سایه امید و تلاش بیشتر باشد".
این شرایط سخت به تمام بازارها از جمله بازار سرمایه، بازار پول، بازار مسکن و حتی بازار آجیل و لباس شب عید نیز کشیده شد. اما مسکن در این بین از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود، چراکه در سال ۱۳۹۷ در نقاط مختلف کشور و مخصوصاً پایتخت، قیمت هر متر مربع مسکن حدود دو برابر شد و اجاره بهای مسکن نیز افزایش یافت.
این وضعیت به رکود در بازار مسکن دامن زد و سبب شد که خرید و فروش مسکن بسیار کند صورت گیرد. در این شرایط به علت کاهش تقاضا نسبت به عرضه، قیمت اوراق تسهیلات مسکن نیز رو به کاهش گذاشت و هزینه وام مسکن را یک تا دو میلیون تومان کاهش داد اما چه فایده؟ قیمت خانه‌ای که مثلاً ۴۰۰ میلیون تومان بود به حدود یک میلیارد تومان رسید، هزینه وام مسکن یکی - دو میلیون تومان کم شد و مقدار وام مسکن نیز تغییری نکرد؛ بنابراین وام و اوراقی که یک روز قرار بود بی‌خانه‌ها را خانه‌دار کند، از اثر گذاریش کم شد.
در آخرین روز معاملاتی سال ۱۳۹۷ در فرابورس ایران قیمت هر برگ تسه حدود ۵۴ هزار تومان معامله شد و این یعنی قیمت تسه نسبت به یک سال گذشته بیش از ۱۰ هزار تومان کاهش را نشان می‌دهد. در نتیجه زوج‌ها با توجه به اینکه در کجای ایران زندگی می‌کنند از ۶.۵ تا ۱۱ میلیون تومان باید هزینه وام مسکن پرداخت می‌کردند.
اما قیمت هر برگ از امتیاز تسهیلات مسکن در اواخر سال ۱۳۹۶ حدود ۶۷ هزار تومان بود؛ یعنی زوج‌های تهرانی بدون احتساب وام جعاله باید حدود هشت تا ۱۳.۵ میلیون تومان هزینه وام مسکن می‌کردند.
بدین‌ترتیب هزینه خرید اوراق مسکن در سال گذشته به دلیل کاهش تقاضا یک و نیم تا دو نیم میلیون تومان ارزان‌تر شد.
بر اساس آخرین نرخ در فرابورس در سال ۱۳۹۷ که هر ورق تسهیلات مسکن ۵۴ هزار تومان بود، زوج‌های تهرانی برای دریافت وام ۱۰۰ میلیون تومانی باید ۲۰۰ برگه تسهیلات مسکن خریداری کنند که هزینه آن ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود. به این مبلغ با احتساب ۲۰ میلیون تومان وام جعاله که بابت آن باید ۴۰ برگ تسه خریداری شود، دو میلیون و ۱۶۰ هزار تومان اضافه می‌شد؛ در نتیجه در مجموع باید برای دریافت وام ۱۲۰ میلیون تومانی مسکن حدود ۱۲ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان هزینه می‌شد.
هم‌چنین زوج‌های غیر تهرانی که در شهرهایی با جمعیت بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر جمعیت زندگی می‌کنند، تا سقف ۸۰ میلیون تومان می‌توانند وام بگیرند که برای گرفتن این مبلغ باید ۱۶۰ ورق بهادار خریداری کنند که با حساب آخرین نرخ اوراق، باید هشت میلیون و ۶۴۰ هزار تومان بابت خرید این اوراق پرداخت می‌شد که با احتساب دو میلیون و ۱۶۰ هزار تومان برای خرید اوراق وام جعاله، در مجموع برای دریافت وام ۱۰۰ میلیون تومانی باید ۱۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان هزینه می‌شد.
علاوه بر این، زوج‌های ساکن در سایر شهرهای با جمعیت زیر ۲۰۰ هزار نفر می‌توانند برای گرفتن ۶۰ میلیون تومان وام مسکن ۱۲۰ برگ بهادار خریداری کنند که باید شش میلیون و ۴۸۰ هزار تومان بابت خرید اوراق می‌پرداختند.
هم‌چنین برای دریافت ۲۰ میلیون تومان دیگر بابت وام جعاله نیز باید دو میلیون و ۱۶۰ هزار تومان هزینه می‌کردند که در مجموع برای وام ۸۰ میلیون تومانی هشت میلیون و ۶۴۰ هزار تومان از سوی زوجین باید پرداخت می‌شد.
مجردهای تهرانی نیز می‌توانند تا سقف ۶۰ میلیون تومان و غیر زوج‌هایی که در مراکز استان‌های بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارند تا سقف ۵۰ میلیون تومان و در نهایت غیر زوج‌های ساکن در سایر مناطق تا سقف ۴۰ میلیون تومان وام دریافت کنند که به ترتیب هر کدام باید ۱۲۰، ۱۰۰ و ۸۰ برگ بهادار اوراق تسهیلات مسکن را از فرا بورس ایران می‌خریدند.
با این حساب مجردهای تهرانی باید برای خرید این اوراق، شش میلیون و ۴۸۰ هزار تومان، افراد ساکن در مراکز استان بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت مبلغ پنج میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و افراد گروه سوم مبلغ چهار میلیون و ۳۲۰ هزار تومان هزینه می‌کردند. البته در صورت تمایل برای دریافت وام ۲۰ میلیون تومانی جعاله هم باید مبلغ دو میلیون و ۱۶۰ هزار تومان دیگر هم پرداخت می‌شد.
