ایران اکونومیست- با افزایش حجم مبادلات تجاری بین ایران و عراق، این کشور در حال تبدیل شدن به اصلی ترین بازار صادراتی ایران است و حتی در ماه هایی از سال، صادرات ایران به عراق از صادرات کشورمان به چین هم بیشتر شد.
این در شرایطی است که همسایه غربی ایران با توجه به پشت سر گذاشتن چند جنگ مختلف اکنون نیاز به بازسازی در تمام حوزه ها دارد و ایران اقتصادی ترین گزینه برای حضور در این کشور است.
بر همین اساس وزیر صنعت معدن وتجارت ایران چندی پیش با اشاره به اینکه اکنون حجم مبادلات ایران با عراق بیش از 10 میلیارد دلار است، بر لزوم افزایش این رقم تا 20 میلیارد دلار تا دو سال آینده تاکید کرد.
همچنین با هدف توسعه تجارت با عراق، معاون اول رییس جمهوری ایران، در ابلاغیه‌ای به وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، اقتصاد و بانک مرکزی اعطای تسهیلات ارزی حمایت از صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی به عراق را به دو سال افزایش داد.
با وجود مزیت های متعدد ایران برای حضور در بازار عراق، مسائل بانکی، مشکلات مربوط به روادید و همچنین عدم توازن تجارت بین ایران و عراق را می توان مهمترین موانع بر سر راه افزایش تجارت با این کشور دانست.
با این حال، سازمان توسعه تجارت ایران حجم مبادلات تجاری ایران و عراق در 9 ماه امسال را هفت میلیارد و 356 میلیون دلار اعلام کرده است.
این حجم از تجارت به طور مساوی بین دو کشور تتسیم نشده و در حالی که ایران در 9 ماه امسال هفت میلیارد و 322 میلیون دلار صادرات به عراق داشته، سهم صادرات عراق به ایران در این دوره زمانی تنها 36 میلیون دلار بوده است.
**تجارت ایران با عراق امسال به 13 میلیارد دلار می رسد
درهمین زمینه «یحیی آل اسحاق»، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به اینکه وضعیت بازار عراق در حوزه های سرمایه گذاری و تجارت به دلیل شرایط این کشور ویژه است، افزود: زمینه های سرمایه گذاری در حوزه های مختلف عراق از امور زیربنایی گرفته تا مسائل جاری، باعث شده تا 15 سال دیگر این کشور بزرگترین منطقه سرمایه پذیر در کشورهای همسایه ایران باشد.
وی ادامه داد: تجارت ایران با عراق تا پایان سال به 12 تا 13 میلیارد دلار می رسد بنابراین توسعه تجارت با این کشور تا دوسال دیگر به 20 میلیارد دلار به احتمال قوی محقق خواهد شد.
آل اسحاق به زمینه سازی و بستر سازی صورت گرفته در این حوزه اشاره کرد و افزود: عزمی که مسئولان دو کشور دارند کار را برای رسیدن به این عدد آسان تر خواهد کرد.
وی تاکید کرد: مجموع امکانات، نیازها، نیروی انسانی و خدمات فنی و مهندسی، دستیابی به رقم 20 میلیارد دلار را هموار می کند و امیدواریم در سفر رئیس جمهوری مقدمات و بسترهای باقیمانده فعال شود.
**صادرات 3 میلیارد دلار خدمات فنی و مهندسی به عراق
رئیس اتاق مشترک ایران و عراق به مشکلات زیربنایی در تجارت ایران با عراق اشاره کرد و گفت: مسائلی مانند برگزار نشدن جلسه های کمیسیون مشترک با عراق در چهار سال گذشته و یا اختلافات بر سر اروندرود باید حل و فصل شود.
به گفته وی، با احداث خط آهن جنوب و ساخت پل ارتباطی، ایران علاوه بر عراق، به بازارهای اردن و سوریه نیز وصل خواهد شد.
وی وجود برخی از قوانین و مقررات، مشکلات گمرکی و مسائل مربوط به نقل و انتقال پول را از دیگر چالش های همکاری اقتصادی با این کشور همسایه دانست و افزود: اگر این امور را سامان دهیم، آینده روشنی در پیش روی تجارت با عراق وجود دارد.
آل اسحاق، عراق را بزرگترین بازارخدمات فنی و مهندسی ایران دانست و ادامه داد: ایران در بازار عراق تا سه میلیارد دلار پروژه های فنی و مهندسی دارد؛ در زمینه برق و انرژی نیز هم اکنون سالانه 2 میلیارد دلار صادرات به عراق داریم.
*افزایش 50 درصدی صادرات کالا به همسایه غربی
«سید حمید حسینی» دبیر اتاق مشترک ایران و عراق نیز در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، مجموع تجارت کالایی، گردشگری، خدمات و ترانزیت با عراق را 13 میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: رسیدن به 20 میلیارد دلار کار سختی نیست.
وی با اشاره به اینکه امسال صادرات کالا به عراق در 11 ماهه، 50 درصد نسبت مدت مشابه پارسال افزایش داشت، افزود: مجموع صادرات پارسال ایران به عراق 6 میلیارد و 400 میلیون دلار بود که این رقم امسال تاکنون به 8 میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده و پیش بینی این است که تا پایان سال به 9 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
حسینی به حضور گردشگران سلامت عراقی در ایران اشاره کرد و ادامه داد: سالانه سه میلیون گردشگر عراقی به ایران می آیند که به نوعی صادرات خدمات به شمار می رود.
وی حجم صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق را 1.8 میلیارد دلار در سال دانست و تاکید کرد: همچنین صدور تجهیزات نظامی نیز به عراق انجام می شود و در مجموع مبادلات ایران حجم قابل قبولی است و به راحتی قابل افزایش است.
این فعال اقتصادی افزود: در صنعت برق به تنهایی می توان سالانه پنج میلیارد دلار به عراق برق بفروشیم، خدمات فنی مهندسی صادر کنیم و تجهیزات برق را به عراق بفرستیم.
وی گفت: در حوزه ساختمان و مصالح ساختمانی، با توجه به حجم عظیم بازسازی که در عراق شروع شده می توانیم سهمی پنج میلیارد دلاری در بازار عراق به دست آوریم.
** رقبا آماده حضور در عراق نیستند
حسینی ادامه داد: به تازگی پوشاک، محصولات نساجی، مبلمان ، کیف و کفش و چرم هم بازار خوبی در عراق پیدا کرده و در حال افزایش حجم آن هستیم.
وی با اشاره به اینکه صادرات کالایی ایران به عراق می تواند به تنهایی به 12 میلیارد دلار برسد، گفت: این رقم اکنون 9 میلیارد دلار است اما با تحرک و حضور شرکت های بزرگ ایران در بازار عراق افزایش پیدا می کند.
به گفته دبیر اتاق مشترک ایران و عراق، 12 میلیارد دلار صادرات کالا در کنار صادرات 3 میلیارد دلاری خدمات فنی و مهندسی و صادرات 3 میلیارد دلاری برق و گاز می تواند تجارت ایران با عراق را به حدود 18 میلیارد دلار برساند و بقیه فاصله موجود تا 20میلیارد دلار را می توان با گردشگری و گردشگری سلامت به دست آوریم.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از رقیبان ایران نمی توانند در عراق حضور پیدا کنند، گفت: از دیدگاه آنها عراق هنوز امن نیست و کشورهای اروپایی و جنوب شرق آسیا آمادگی جدی برای حضور در عراق ندارند و این مهمترن مزیت ماست.
حسینی افزود: نزدیکی ایران به بازارهای مصرف عراق و کاهش هزینه های حمل حضور ایران در عراق را رقابتی کرده و حتی ایران امسال توانست ترکیه را در بازار عراق پشت سرگذارد زیرا اگر ترکیه بخواهد کالایی را به جنوب عراق برساند حدود 5 هزار دلار باید هزینه حمل پرداخت کند در حالی که ایران با 500 دلار این کار را انجام می دهد.
**مصیبت رقابت خودمان با خودمان
وی مهمترین مشکل حضور ایران در بازار عراق را رقابت خودمان با خودمان دانست و افزود: مشکلاتی مانند روادید وعدم توازن تجارت با عراق موانع دیگر ایران برای حضور در عراق است.
دبیر اتاق مشترک ایران و عراق به نبود توازن تجارت با عراق اشاره کرد و گفت: در حالی که ایران سالانه بیش از 9 میلیارد دلار کالا به عراق صادر می کند اما صادرات عراق به ایران 90 میلیون دلار بیشتر نیست؛ بنابراین باید تلاش کنیم بخشی از واردات کشور را از کانال عراق انجام دهیم.
